بدون تردید فناوری و توسعه اینترنت نقطه عطفی در تاریخ دوران معاصر به شمار می‌رود.
در عصری که به انفجار اطلاعاتی شهره است، نقش اینترنت بی بدیل و غیرقابل وصف به نظر می‌رسد و به تعبیری می‌توان گفت یکی از عناصر اصلی تجلی این پدیده بر پایه اینترنت و دنیای مجازی نمود پیدا کرده است.
اینترنت در دنیای قرن بیست و یکم، جزئی لاینفک از الزامات روزمره جوامع به شمار می‌رود که در فقدان و خلاء آن،چالش‌ها،هزینه‌ها و دشواری‌های بسیاری پدید می‌آید.
اگر چه در ابتدا، اینترنت صرفا در اختیار دولت‌ها و حکمرانان بود، اما به تدریج این فناوری به خانه‌‌ی تک تک اعضای جامعه راه پیدا کرد و امروز به ندرت خانواده‌ای را می‌توان یافت که از این امکانات بی‌بهره باشد.
نه تنها استفاده از اینترنت برای عده‌ای به عنوان ابزاری برای انجام امور روزمره محسوب می‌شود، بلکه گروه‌های بسیاری از این ظرفیت ارتزاق و تأمین معیشت می‌کنند.
در طول سال‌های اخیر، نحوه کاربری از اینترنت آن‌چنان گسترش یافته که برخی از افراد و گروه‌های اجتماعی حتی از این فناوری برای پر کردن اوقات فراغت بهره می‌گیرند و به واقع این ظرفیت به اسباب سرگرمی و تفریح برخی تبدیل شده است.
در کنار فرصت‌های متعددی که از این منظر فراهم شده، تهدیدات بی‌شماری نیز ظهور و بروز پیدا کرده و متأسفانه صفحات بی‌محتوا، سرگرمی‌های پوچ و مبتذل، بخش قابل توجهی از درون مایه این شبکه‌ها را به خود اختصاص داده و مورد استقبال قشر جوان جامعه نیز قرار گرفته است.
مریم پیمانی،جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی در واکاوی عوامل و ریشه‌های این استقبال و تمایل از سوی جوانان و نوجوانان اظهار داشت: فقدان برنامه‌ریزی مدون و اصولی برای اوقات فراغت یکی از اصلی‌ترین دلایل بروز و ظهور این پدیده به شمار می‌رود.
وی افزود: کم هزینه بودن و دسترسی آسان به برخی صفحات، شبکه‌ها و محتوای موجود در فضای مجازی باعث شده تا اقبال به چنین سرگرمی‌های بی محتوا، ظاهری و مخرب در میان برخی کاربران شایع شود.
جامعه‌شناس و آسیب‌شناس مسائل اجتماعی عنوان کرد: با یک بررسی اجمالی به روشنی در می‌یابیم که هزینه تفریح و پرکردن اوقات‌فراغت سنگین است و یا حداقل تأمین آن از عهده برخی از اقشار و گروه‌های اجتماعی به سهولت امکان پذیر نیست.
پیمانی گفت: اگرچه در این میان هستند تفریحات کم‌هزینه و سالمی که می‌توان با اتکای به آن «نسبت به غنی‌سازی اوقات‌فراغت اقدام کرد اما نباید در این میان ذائقه‌ها، تمایلات، سلایق فردی و گروهی نادیده انگاشته شود.
وی افزود: برخورداری از تفریحات متنوع به نوعی که پاسخگوی مطالبات و نیازهای اقشار گوناگون جامعه باشد، مستلزم تأمین هزینه‌های لازم خواهد بود و در فقدان و خلاء پیش نیاز اساسی این امر که همان توان و قدرت اقتصادی است، سطح تفریحات تنزل پیدا می‌کند.
*نادیده اِنگاشتنِ قید و بندها در فضایی شبه خصوصی
کیومرث شرافتی،جامعه‌شناس و آسیب‌شناس مسائل اجتماعی با اشاره به عدم وجود چارچوب‌های مشخص و مدون در ارائه محتوا در شبکه‌های‌اجتماعی یا دنیای مجازی گفت: در طول سال‌های گذشته، تلویزیون یکی از اصلی‌ترین سرگرمی‌های جوانان، نوجوانان، خانوارها و حتی کودکان محسوب می‌شد که به تبع با عنایت به ضرورتی که وجود داشته و دارد، نظارت و ارزشیابی صحیح و قاعده‌مندی بر آن اعمال و لحاظ می‌شد که از بسیاری آسیب‌ها و تهدیدات عاری و مصون بود.
وی افزود: امروزه شاهد هستیم که بخش قابل توجهی از اوقات فراغت جامعه از رهگذر شبکه‌های اجتماعی همچون تلگرام، واتس آپ و غیره عبور می‌کند و این موضوع به میزانی شدت یافته که حتی در سر سفره غذا، اتوبوس، مترو، خیابان و حتی میهمانی‌ها توجه کاربران به محتواهای منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی جلب و متمرکز می‌شود.
شرافتی عنوان کرد: یکی از نقصان‌های موجود در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجاری به عدم نظارت کافی بر آن معطوف می‌شود که به هر حال در فقدان برخی قید و بندها، بخش‌هایی از جامعه تمایل پیدا می‌کنند از محتوای منتشر شده بهره گیرند.
وی افزود: نمی‌توان این واقعیت را نادیده گرفت که طیف‌ها و گروه‌هایی از جامعه قائل به برخی ارزش‌ها نیستند و یا زمینه‌های لغزش فکری در آن‌ها پر رنگ و بالقوه است و در چنین شرایطی امکان گرایش و تمایل به استفاده از برخی کانال‌ها، شبکه‌ها و سایت‌ها تشدید می‌شود.
جامعه‌شناس و آسیب‌شناس مسائل اجتماعی عنوان کرد: تمامی افراد با هر رنگ ، تیره، عقیده، سلیقه و گرایش عضو جامعه و جمعیت آن هستند و نگاه تفکیکی و انزوا گونه به این اقشار صحیح به نظر نمی‌رسد و به واقع باید با مدیریت فرهنگی هوشمندانه از سوی تمامی دستگاه‌ها و نهادهای ذی‌ربط، زمینه چنین لغزش‌هایی باید به حداقل ممکن کاهش یابد.
وی افزود: ارتقای سلیقه و غنای گزینش محتواهایی که تولید و منتشر می‌شود به فراخور تقاضای موجود انجام می‌پذیرد و در صورت فرهنگ‌سازی صحیح قطعا سطح چنین تقاضاهایی نیز با افت بیشتری همراه می‌شود و به تبع بازخورد آن در کاهش تولیدات این چنینی بی‌تأثیر نخواهد بود.
*لزوم آموزش و فراگیری سواد رسانه ای در اقشار جوان و نوجوان جامعه
حکیمه باوندی،دانش آموخته رشته ارتباطات با اشاره به عنصر حائز اهیمت سواد رسانه‌ای در تعاملات و ارتباطات دنیای مجازی اظهار داشت: متأسفانه میزان فراگیری سواد رسانه‌ای و آموزش آن در جامعه با نیازی که در این عرصه احساس می‌شود، متناسب نیست.
وی افزود: باید ساز وکاری اندیشیده شود تا در قالب و مبنای آن، نهادهای آموزشی اعم از وزارت علوم، آموزش و پرورش، فرهنگسراها، رسانه‌های جمعی، صدا و سیما و غیره با جدیت و دقت نظر هر چه بیشتری فراگیری، آموزش و توسعه سواد رسانه‌ای را در جمعیت جوان و نوجوان جامعه گسترش دهند.
باوندی گفت: در چنین شرایطی از بروز بسیاری نارسایی‌ها،ناهنجاری‌ها و لغزش‌های احتمالی در عصری که شبکه های اجتماعی و دنیای مجازی به یکی از بازیگران اصلی آن تبدیل شده، پیشگیری خواهد شد.
