طبق قانون سنجش و پذیرش دانشجو که در سال 1392 مصوب شد، تأثیر سوابق تحصیلی در پذیرش داوطلبان کنکور باید سالانه به صورت تدریجی و صعودی افزایش یابد و پس از پنج سال حداقل 85 درصد ظرفیت پذیرش دانشجو در کل کشور بر مبنای سابقه تحصیلی باشد.
طبق مصوبه شورای سنجش و پذیرش دانشجو، امتحانات نهایی سال سوم دبیرستان در پذیرش کنکور سهم 25 درصدی دارد. اما 16 بهمن سال 94 بود که هیئت عمومی دیوان عدالت اداری براساس شکایت یکی از داوطلبان، بند دوم مصوبه شورای سنجش و پذیرش دانشجو مبنی بر تأثیر 25 درصدی معدل سال سوم متوسطه در کنکور را برای داوطلبانی که طی سال‌های 84 تا 92 دیپلم گرفته‌اند مغایر قانون دانست و ابطال کرد.
با این حکم دیوان عدالت اداری، سهم 25 درصدی سوابق تحصیلی در کنکور 95 به صورت تأثیر مثبت اعمال شد بدین گونه که اگر معدل داوطلب به بهبود نمره کنکور او کمک می‌کرد، اعمال می‌شد.
در حالی که برای اعمال سهم سوابق تحصیلی در کنکور باید نمرات سه سال دوره متوسطه ملاک باشد اما هم‌اکنون نمرات سال سوم دبیرستان و دوره پیش‌دانشگاهی برای چند درس ملاک عمل است._ در کنکور سال 95 سوابق تحصیلی سال آخر دوره متوسطه تأثیر مثبت 25 درصدی و سوابق تحصیلی دوره پیش دانشگاهی تأثیر مثبت 5 درصدی داشت.
عبدالرسول عمادی رئیس مرکز سنجش وزارت آموزش‌وپرورش در گفت‌وگو با تسنیم درخصوص سهم سوابق تحصیلی در کنکور گفت: یکی از دلایل تصویب قانون سنجش و پذیرش دانشجو ضرورت حذف کنکور و اعمال سوابق تحصیلی است.هم‌اکنون بسیاری از ظرفیت‌های دانشگاهی نیازی به رقابت شدید و برگزاری کنکور ندارند چراکه تعداد داوطلبان کاهش و ظرفیت دانشگاه‌ها افزایش یافته است البته برای برخی از ظرفیت‌های دانشگاهی مانند رشته‌ها و دانشگاه‌های پُرطرفدار که رقابت برای آنها زیاد است از طریق سوابق تحصیلی نمی‌توان تفکیک ایجاد کرد چون افرادی با یکدیگر رقابت می‌کنند که نمرات امتحانات نهایی آنها خوب بوده و محتوای آموزشی را در دوران تحصیلی به خوبی آموخته‌اند و برای اینکه بتوانیم دانش‌آموزان برتر را رتبه‌بندی کنیم نیاز به آزمون غربالگر یعنی کنکور داریم.
وی ادامه داد: با تأیید نظر دیوان عدالت اداری، مصوبه شورای سنجش و پذیرش دانشجو درخصوص سهم 25 درصدی سوابق تحصیلی ملغی می‌شود و باید منتظر بمانیم تا سوابق سه سال تحصیلی دوره متوسطه دوم تولید شود و این موضوع مستلزم آن است تا پایه‌های اول، دوم و سوم متوسطه به طور کامل مستقر و امتحانات نهایی برای آنها برگزار شود و در کنکور سال 98 می‌توان سوابق هر سه سال دوره متوسطه را اعمال کرد.
به نظر می‌رسد تا زمانی که امتحانات نهایی در تمام پایه‌های تحصیلی دوره متوسطه برگزار نشود، نمی‌توان سهم سوابق تحصیلی را به صورت قطعی در پذیرش داوطلبان برای ورود به دانشگاه‌ها اعمال کرد بنابراین فعلاً کنکور اصلی‌ترین روش برای پذیرش دانشجوست و با توجه به آن‌که رقابت اصلی ورود به دانشگاه‌ها برای 15 درصد از رشته‌های پرطرفدار است به دلیل این رقابت فشرده به نظر می‌رسد معدل چندان تأثیرگذار نباشد.
اما آیا آموزش‌وپرورش با امکانات فعلی قادر به برگزاری کامل امتحانات نهایی در سه سال دوره متوسطه خواهد بود، پیش از این هزینه‌بر بودن این موضوع به عنوان یکی از موانع جدی گسترش امتحانات نهایی در دوره متوسطه مطرح بود.
حسین توکلی در رابطه با سهم سوابق تحصیلی در کنکور 96 گفت: میزان و نحوه تأثیر سوابق تحصیلی در آزمون سراسری سال 96 همانند آزمون سراسری سال 95 است یعنی افرادی که دیپلم خود را از سال 84 به بعد اخذ کرده‌اند و امتحانات یک یا چند درس آنها نهایی بوده است، مشمول اعمال سوابق تحصیلی هستند و سهم این سوابق 25 درصد با تأثیر مثبت است.
وی افزود: داوطلبانی که مدرک پیش دانشگاهی خود را از سال تحصیلی 91 - 90 به بعد اخذ کرده‌اند و امتحانات یک یا چند درس آنها به صورت نهایی بوده است مشمول اعمال سوابق تحصیلی هستند و سهم این سوابق 5 درصد با تأثیر مثبت است.
