صندوق ذخیره فرهنگیان سرمایه خود را با کسر از حقوق معلمان و سهم دولت به دست آورده است و طبق اعلام مرکز پژوهش‌های اقتصادی صندوق ذخیره فرهنگیان، دارایی‌های اعضا در صورت‌های مالی این مؤسسه به بیش از 7700 میلیارد تومان افزایش یافته است در چنین شرایطی که صندوق باید به بهبود معیشت معلمان کمک می‌کرد، این روزها به دلیل فسادهای مالی در صدر اخبار قرار دارد.
مسئولان صندوق ذخیره فرهنگیان در حالی در ساختمان 230 میلیارد تومانی - شهاب‌الدین غندالی میرعامل سابق صندوق ذخیره فرهنگیان اردیبهشت امسال در نشست خبری با رسانه‌ها به ارزش 220 میلیاردی ساختمان این صندوق اشاره کرد- در میدان ونک تهران که بیشتر به یک برج شباهت دارد، مدعی خدمت‌رسانی به معلمان هستند که این روزها اخبار خوشایندی از آنجا به گوش نمی‌رسد.
اخباری که از فساد مالی 8 هزار میلیارد تومانی، دریافت پاداش‌های میلیونی و وام‌‌های بدون بهره توسط مدیران و اعطای تسهیلات میلیاردی بانک سرمایه به برخی افراد خاص بدون دریافت وثیقه‌های لازم حکایت دارد.
جبار کوچکی‌نژاد عضو کمیسیون آموزش‌وتحقیقات مجلس در رابطه با وضعیت اخیر صندوق ذخیره فرهنگیان می‌گوید: تنها در سال 94 بانک سرمایه- زیرمجموعه صندوق ذخیره فرهنگیان- بیش از 1500 میلیارد تومان خسارت و زیان دیده است و فقط یک نفر حدود 3 هزار و 900 میلیارد ریال به بانک بدهکار است. 90 درصد تسهیلات بانک سرمایه به 30 نفر ارائه شده و 10 درصد وام خرد برای فرهنگیان با سود بسیار بالا بوده است. بسیاری از بدهکاران بانک سابقه بد مالی دارند و حتی بازداشت هم بودند. این بانک 7 هزار میلیارد تومان معوقاتی دارد که غیرقابل وصول است. جریانات سوءاستفاده کننده از قدرت به این بانک فشار آورده‌اند و بسیاری از اموال بانک را به تاراج بردند.
27 شرکت زیرمجموعه صندوق فرهنگیان در عرصه‌های مختلف از بورس، بیمه، بانک، پتروشیمی و ماشین‌سازی مشغول به فعالیت هستند و حدود 760 هزار نفر از معلمان کشور عضو آن هستند که ماهانه 19 میلیارد تومان فقط از محل حقوق معلمان به حساب صندوق واریز می‌شود اما این صندوق در عرصه خدمت رسانی به فرهنگیان موفق نبوده است.
در رابطه با وضعیت صندوق ذخیره و نگرش فرهنگیان به اتفاقات اخیر صندوق با رضا نهضت کارشناس مسائل آموزش‌وپرورش به گفت‌وگو نشستیم.
** هیئت امناء و سرپرست آموزش و پرورش پاسخ گو باشند
رضا نهضت در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم اظهار کرد: علاوه بر ضربه به اعتماد فرهنگیان آنچه آزاردهنده‌تر است این است که متأسفانه هیچ مسئولی به خاطر آن چه بر صندوق ذخیره رفته است، از معلمان عذرخواهی نمی‌کند، بلکه درتلاشند تخلفات پیش آمده را توجیه کنند.
وی افزود: همه معلمان شاهد بودند زمانی که از تخلفات صندوق ذخیره صحبت شد، چگونه وزیر سابق آموزش و پرورش و سرپرست فعلی این وزارتخانه، آن را نادرست می‌دانستند و آقای بطحایی در حالی که خنده‌کنان در کنار مدیرعامل سابق صندوق (غندالی) نشسته بود، بیان تخلفات را هجمه به معیشت معلمان عنوان می‌کرد. - سید محمد بطحایی در تاریخ 17 شهریور 95 با اشاره به تلاش‌های صورت گرفته در مجموعه صندوق ذخیره فرهنگیان برای بهبود وضعیت معیشتی و رفاه فرهنگیان در سه سال اخیر گفت: حرکت در مسیر بهبود وضعیت معیشتی فرهنگیان نیاز به پشتکار دارد زیرا همیشه سنگ اندازی می‌شود که نمونه آن هجمه به صندوق ذخیره فرهنگیان است.-
این کارشناس آموزش‌وپرورش گفت: همچنین مرتضی حاجی که به عنوان هیئت امنای صندوق مشغول به کار است، دفاع تمام قدی از شهاب الدین غندالی و عملکرد وی در صندوق فرهنگیان کرد.- مرتضی حاجی شهریور امسال با اشاره به اینکه عملکرد مدیرعامل صندوق در سه سال گذشته مثبت و قابل دفاع است، اعلام کرد: عملکرد موسسه را بر اساس سه شاخص مورد ارزیابی قرار می‌دهم که شامل سودآوری، ایجاد ارزش افزوده و در نهایت گسترش خدمات حین خدمت برای فرهنگیان عضو است. اول اینکه علی رغم تنگناهای اقتصادی سال‌های گذشته و با توجه به اینکه بسیاری از شرکت‌ها دچار زیان بوده‌اند، موسسه عملکرد قابل قبولی داشته و توانسته 23 هزار میلیارد ریال سودآوری ایجاد کند. اگر یک کارشناس بیطرف صندوق را با صندوق‌های مشابه مقایسه کند مسلماً صندوق ذخیره فرهنگیان جزو چند صندوق برتر است.-
نهضت ادامه داد: نمی‌توان تمام تخلفات را بر سر شهاب الدین غندالی خراب کرد، تمام ناظران و افرادی که به طور مستقیم و غیر مستقیم، در روی کار آوردن وی سهیم بودند و به نادرستی از او دفاع می‌کردند، باید پاسخگو باشند و به میزان سهمشان بازخواست شوند.حراست آموزش و پرورش پیگیر این پرونده بود و در پیگیری تخلفات صندوق ذخیره، دخیل بوده‌اند و حراست آموزش‌وپرورش بخشی از دولت است بنابراین این استدلال که بیان این تخلفات از سوی مخالفان دولت بوده، چندان درست نیست.
** انتصابات خویشاوندی چرا و چگونه؟
این کارشناس آموزش‌وپرورش گفت: در این پرونده باید سه چیز را از هم تفکیک کرد و برای هر کدامش، داوری مجزایی داشت. مسئله نخست مسئله انتصابات خویشاوندی در صندوق است. چرا هیئت امنا و سرپرست فعلی، از این بابت عذرخواهی نمی‌کنند؟ پسر، همسر و برادران همسر مدیر عامل سابق، به چه علتی در صندوق تردد می‌کردند؟ داماد وزیر سابق آموزش و پروش که تخصصی در حوزه صنعت نداشت، با کدام قابلیت به مدیر عاملی به کار گرفته شد؟
- علی اکبر کریمی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس مرداد امسال در این رابطه اعلام کرد: پرسش از وزیر آموزش و پرورش درباره عملکرد نزدیکان وی در صندوق ذخیره فرهنگیان و عملکرد این صندوق را در دستور کار قرار می‌دهم و وزیر باید درباره عملکرد ضعیف صندوق به‌ویژه درقبال شرکت ماشین‌سازی اراک از زیرمجموعه‌های صندوق ذخیره فرهنگیان، پاسخگو باشد. اینکه مطرح می‌شود شرکتی خصوصی است و ما هیچ تعهد و اقدامی نمی توانیم درقبال آن داشته باشیم به‌هیچ وجه مورد پذیرش و قبول نیست.-
وی با اشاره به اینکه حکم سرپرستی محمد بطحایی در آموزش و پرورش شوک آمیزتر از تخلفات صندوق ذخیره و استعفای علی اصغر فانی بود، عنوان کرد: این سؤال برای بسیاری از فرهنگیان ایجاد شده است که بطحایی، که منکر تخلفات صندوق ذخیره بود و آن را هجمه به معیشت معلمان می‌دانست، با چه عقلانیتی به سرپرستی آموزش و پرورش منصوب شده است؟ بخش زیادی از مشکلات مالی فعلی آموزش و پرورش، به عملکرد نادرست وی مربوط است. او باید برای دفاع از غندالی پاسخگو باشد، نه این که ارتقاء پیدا کند و به جلسات هیئت دولت راه یابد.
نهضت افزود: دوستان پذیرفته‌اند که حداقل بخشی از تخلفات مربوط به دوران آنها بوده است، خوب به خاطر همین بخش عذرخواهی کنند.
** میراث صندوق فرهنگیان: 750 میلیارد تومان افت سود و تخلفات مالی متعدد
وی گفت: سود سال 94 نسبت به سال 92، 300 درصد افت داشته است یعنی 750 میلیارد تومان کمتر از سود سال 92. حتی اگر تخلفی هم در زمان شهاب الدین غندالی روی نداده بود، همین افت سود، برای استعفای هیئت امنا و هیئت مدیره صندوق کفایت می‌کرد.- طبق اعلام بهروز امیدعلی، رکورد سودآوری صندوق ذخیره فرهنگیان به استناد صورت‌های مالی حسابرسی شده از ابتدای تأسیس تاکنون مربوط به سال مالی منتهی به 31 شهریور 1392 به مبلغ یک هزار و 150 میلیارد تومان است، بالاترین نرخ بازدهی صندوق ذخیره فرهنگیان از ابتدای تاسیس تاکنون نیز در همین سال مالی محقق شده است. همچنین شهاب الدین غندالی مدیرعامل سابق صندوق ذخیره فرهنگیان مرداد امسال اعلام کرد: متأسفانه در دو سه سال گذشته شاهد رکود در بخش‌های مختلف از جمله مسکن و سقوط شاخص‌های بورس بودیم. ما 1190 میلیارد سرمایه در بورس داشتیم که در سال 91 به 2200 میلیارد تومان رسید اما در سال‌های 92 و 93 به 950 میلیارد تومان کاهش یافت و ما دچار زیان شدیم. از سوی دیگر برای راه اندازی شرکت کیمیای پارس این دارایی را به مدت پنج سال به عنوان وثیقه در بانک ملی گذاشتیم تا بتوانیم سه سال دیگر به سود پایدار از طریق این سرمایه گذاری دست یابیم.-
این کارشناس آموزش وپرورش عنوان کرد: معلوم نیست وزیر سابق به چه دلیلی، مدیر عامل سابق صندوق را که بی سابقه‌ترین میزان سود را در طول تاریخ صندوق کسب کرده بود، عزل کرد و فردی کار نابلد را به جای او منصوب کرد. متأسفانه صندوق ذخیره، که یک بنگاه اقتصادی مالی است را محل نزاع دعوای‌های سیاسی خود کرده‌اند و دود آن به طور مستقیم در چشم معلمان این کشور می‌رود.
نهضت بیان کرد: در زمینه تخلفات احتمالی مدیر عامل سابق باید قوه قضائیه داوری نهایی را بکند. معلمان کشور از قوه قضائیه می‌خواهند که بدون هیچ گذشتی با افرادی که به اموال معلمان خیانت کرده‌اند، و به نوعی موجبات تضعیف نظام را نیز فراهم آوردند، برخورد کنند.
** در تحقیق و تفحص تنها مصالح معلمان را در نظر بگیرید
وی ادامه داد: از نمایندگان مجلس هم می‌خواهیم که در تحقیق و تفحص، تنها مصالح معلمان و اعضای صندوق را در نظر داشته باشند و بازی‌های سیاسی را دخیل این امر نکنند. تخلف در هر دولتی که اتفاق افتاده اعلام کنند و به این وسیله، بخشی از اعتماد از دست رفته معلمان کشور را باز گردانند و نشان دهند که حامی خوبی برای موکلین خود هستند.
نهضت مطرح کرد: دولت برای بازگشت اعتماد از دست رفته معلمان، باید حداقل سه کار انجام دهد؛ اول این که صادقانه از آنها به خاطر برخی تخلفاتی که در این دولت اتفاق افتاده است، عذرخواهی کند. ثانیاً همه هیئت امنای صندوق را عوض کند و نیز بدهی 700 میلیارد تومانی خود به این صندوق را بپردازد. متأسفانه دولت یازدهم یک قران هم از سهم خود به صندوق را نپرداخته است.
** هشدار نسبت به وقوع تخلفی دیگر
این کارشناس آموزش‌وپرورش ادامه داد: در این شرایط که حواس‌ها متوجه انتخابات وزیر آینده و نیز اتفاقات صندوق ذخیره فرهنگیان است، باید نسبت به امکان وقوع تخلفی دیگر در آموزش و پرورش هشدار داد. چنان که می‌دانید، از سال گذشته آموزش و پرورش خود متولی امر بیمه تکمیلی شده و در واقع نقش شرکت‌های بیمه را بازی می‌کند. البته درصدی را به عنوان کارگزاری، به بیمه آتیه سازان حافظ می‌پرازد. در واقع بیمه تکمیلی به صورت صندوقی اداره می‌شود.
وی گفت: از مهرماه امسال ماهانه حداقل 50 میلیارد تومان به حساب این صندوق خواهد رفت که 31 میلیارد تومان بیشتر از 19 میلیاردی است که ماهانه به صندوق ذخیره فرهنگیان می‌رود. هنوز مشخص نیست که وضعیت این بیمه صندوقی سال گذشته چگونه بوده است در حالی که زمانی که بیمه صندوقی نبود مفاد قراردارد با شرکت بیمه گذار، منتشر و ارقام ذکر می‌شد. به توجه به سهل انگاری‌ای که از سوی مسئولان در قضیه صندوق ذخیره پیش آمد، نسبت به امکان وقوع تخلف در این صندوق بیمه‌ای نیز باید هوشیار بود.
