اعتیاد رحم ندارد،پیر و جوان نمی شناسد، محدودیتی برای سن و سال قائل نیست، اندکی لغزش کافی خواهد بود تا دریچه ای از منجلاب و گرداب برای سقوط به پرتگاهی بی انتها،گشوده شود.
در این میان، قشر کارگری جامعه،از گروه ها و طیفهایی به شمار می روند که از این مخاطره و تهدیدات مصون نیستند.
بر اساس آمار منتشر شده در برخی رسانه ها،برآوردها موید مصرف مواد مخدر بصورت تفننی و دائمی در بین 21 درصد از جمعیت کارگری کشور است.
علی هاشمی، رئیس کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام،با اشاره به آمار مذکور از پدیده ای نامیمون و بسیار تهدید آمیز در بین نیروی کار کشور خبر می دهد.
محمد مهدی حیدریان،معاون وزیر کار،تعاون و رفاه اجتماعی نیز به نوعی این آمار را تایید می کند،وی می افزاید: بیش از 20 درصد از نیروی کار کشور به سوء مصرف مواد مخدر دچار است و مقرر است برای مقابله با این معضل،مرکز جامع رفاه کارگران و بزرگ ترین زنجیره ورزشگاهی کشور بصورت ویژه برای این گروه آسیب پذیر جامعه تاسیس شود.
بر اساس اخبار منتشر شده،وزارت صنعت،معدن و تجارت نیز در این ساز وکار نقش آفرینی خواهد کرد تا با این همیاری و همگرایی،برنامه ها و تدابیر آموزشی،خدماتی و رفاهی جمعیت کارگری کشور ارتقاء یابد.
از فقدان برنامهای مشخص، تا عدم نظارت کافی از سوی کار فرمایان بخش خصوصی
چندی پیش مجید رضا زاده،رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی با نگران کننده عنوان کردن آمار 21 درصدی از مصرف مواد مخدر در میان جمعیت کارگری کشور گفت:برای رفع مشکلات کارگران،آنچنان که باید موثر اقدام نشده و به تبع مساله اعتیاد نیز در میان برخی از فعالان این گروه همچنان لاینحل باقی مانده است.
وی می افزاید:حضور کارگران در مناطق بد آب و هوا،مسئولیت برخی از نهادها و ارگان ها همچون وزارت نفت را بیشتر و سنگین تر می کند.
وی معتقد است:در محیط های کارگری و بخصوص از سوی کارفرمایان بخش خصوصی نیز نظارت کافی چندانی اعمال نمی شود. مهار و کنترل معضل اعتیاد در جمعیت کارگری بدون تامین پیش نیازها،محقق نمی شود
مجید رازینی،جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی در گفت و گو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان،در واکاوی ریشه ها و عوامل موثر در شیوع اعتیاد در میان برخی از افراد و گروه های کارگری عنوان کرد:شیوع اعتیاد در میان چنین افراد و گروه هایی تابع یک عامل مشخص و کلی نیست و به فراخور شرایط و معضلاتی که جامعه کارگری با آن مواجه است،عوامل ظهور و بروز اعتیاد نیز متغیر و متعدد است.
وی افزود:یکی از عوامل اصلی زمینه ساز این معضل به دغدغه ها و مشکلات اقتصادی معطوف می شود،که البته این توجیه منطقی و صحیحی برای گرایش به استعمال موا مخدر به شمار نمی رود،اما به هر حال واقعیت تلخی است که نمی توان آن را انکار کرد.
این جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی گفت:دوری از خانواده به فراخور شرایط کاری و تلاش برای کسب درآمد هر چه بیشتر و به تبع آن افزایش ساعات کاری برای کسب درآمد هر چه بیشتر از دیگر عواملی است که بخش قابل توجهی از کارگران دچار شده به این بیماری و معضل به آن اذعان می کنند.
رازینی گفت:بنده در سال 92،در قالب یک پروژه تحقیقاتی بصورت میدانی با برخی از کارگرانی که مصرف مواد مخدر در آنها مشهود و بارز بود (و مشروط به عدم درج نام و مشخصات آنها،ابایی از مطرح کردن آن برای کمک به این طرح تحقیقاتی نداشتند)،مصاحبه و گفت و گوهایی ترتیب دادم که ماحصل این تحقیقات و گزارشات میدانی به این و اقعیت تلخ معطوف می شود که برخی از کارگران برای رفع خستگی و رهایی از فشار و استرس های کاری به سوء مصرف مواد مخدر دچار می شوند.
وی افزود:به واقع این گروه،دچار یک دور تسلسل باطل می شوند،زیرا برای کسب درآمد هر چه بیشتر به کار و تلاش مضاعف و فراتر از توان بدنی خویش مبادرت می ورزند و برای رفع برخی کاستی ها و خلاءهای موجود به مصرف مواد مخدر روی می آورند و این مُسَکن کاذب و ویران کننده خود منوط به تامین هزینه های خاصی است که بعضا هزینه های عادی زندگی را نیز تحت الشعاع قرار می دهد.
رازینی عنوان کرد:به نظر بنده این موضوع،عامل و دلیل ثانویه بروز این معضل است و زمینه اصلی گرایش به مصرف مواد مخدر را باید در لغزش ها و شکنندگی های روحی و روانی جستجو کرد که به عناوین متعدد ظهور و بروز پیدا می کند.
جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی گفت:به واقع ریشه و عامل اصلی شیوع اعتیاد به مسائل روحی،روانی و عاطفی باز میگردد اما در مراحل ثانویه با عجین شدن در کنار عوامل و پدیده های متعددی همچون طلاق،استرس فشار کاری و مشکلات مالی و اقتصادی، در ابتدای امر، بصورت تَفَنُنی و در مراحل پیشرفته بصورت یک عادت و نیاز جدی خودنمایی می کند.
چه باید کرد؟
وی در خصوص راهکارهای مقابله و مهار و کنترل معضل و بحران اعتیاد در میان برخی از افراد،گروه ها و طبقات کارگری جامعه گفت:جامعه کارگری نیز از دیگر طیف ها و گروه های اجتماعی مستثنی نیستند و بسیاری از راهکارهای برون رفت از این معضل در میان طیف های متعدد اجتماعی مشترک و واحد است.
جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی گفت:بهبود وضعیت اقتصادی،برگزاری و اجرای دوره های آموزشی کارآمد و هدفمند،اجرای برنامه های موثر و کارآمد برای غنی سازی اوقات فراغت کارگران و فراهم ساختن زمینه و بستر مناسب برای کاستنِ زمان دوری از خانواده ( در افرادی که مستعد به سوء مصرف مواد مخدر هستند) از دیگر مولفه های اساسی و تاثیر گذار در کنترل این ناهنجاری در میان طبقات کارگری به شمار می رود.
وی در خاتمه یادآور شد:در پایان نباید از نظر دور داشت که رفع و مقابله با این معضل،صرفا با اتکای به یک نهاد و ارگان مشخص مُیَسَر نخواهد شد و فائِق شدن بر این چالش،مستلزم برنامه ریزی های کوتاه مدت،میان مدت و بلند مدت مدون،اصولی و کارشناسی شده و همیاری و همگرایی تمامی دستگاه های ذیربط فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، و حتی صنعتی و تولیدی خواهد بود و تنها در چنین شرایطی می توان عرصه را برای ظهور و بروز چنین معضلاتی تنگ تر ساخت و ضریب شیوع چالش مورد اشاره را به حداقل ممکن کاهش داد.