مهر سال 92 بود که شهاب‌الدین غندالی از سوی علی‌اصغر فانی وزیر وقت آموزش و پرورش به عنوان مدیرعامل صندوق ذخیره فرهنگیان انتخاب شد یک سال بعد از این ماجرا و در آبان سال 93، غندالی به عنوان سرپرست بانک سرمایه نیز فعالیت خود را آغاز کرد، فعالیتی که به اذعان نمایندگان مجلس غیرقانونی و سرآغاز دور جدید تخلفات در بانک سرمایه بود.
طبق گزارش‌های مستند، مدیرعامل وقت صندوق ذخیره فرهنگیان بدون اخذ تأییدیه وزارت اطلاعات و بانک مرکزی، خودسرانه در جایگاه سرپرستی بانک سرمایه نشست که با حساسیت بانک مرکزی و بیرون رانده شدن از جایگاه مدیریت بانک، با حضور در جلسات هیئت مدیره بانک و در حالی که عضو هیئت مدیره نبود، صدور مصوبات سریالی پرونده‌های نجومی را به بانک تحمیل می‌کرد.
طی دوره زمانی فروردین 1393 تا تیر امسال، بانک سرمایه 7 مدیر عامل یا سرپرست داشته که منتخب صندوق ذخیره فرهنگیان بودند یعنی به طور متوسط هر 4 ماه یک بار مدیرعامل عوض شده است و تمام مدیران ستادی و رؤسای شعب بانک در هر بار تغییر مدیریت، قطع همکاری می‌شدند که این رفت و آمدها سناریویی از پیش طراحی شده توسط صندوق ذخیره و کارگردان‌های اصلی بانک است برای گسسته شدن اطلاعات مدیران و کارکنان درباره تخلفات متعمدانه‌ای که توسط آنها مدیریت می‌شود.
ضمانتنامه‌های صادره برای برخی از شرکت‌ها که در مجموع بیش از 5000 میلیارد ریال است، همگی در قبال قرارداد لازم‌الاجرا برای شرکت‌های فاقد سابقه و ظرفیت لازم و گردش مالی صادر شده است. تمام ضمانتنامه‌های صادره قبل از سررسید مقرر نکول شده و وجه آن توسط بانک به ناچار به ذینفع مربوط پرداخت و به حساب مطالبات غیرجاری شرکت‌های مذکور منظور شده است. شواهد و قرائن بسیاری وجود دارد که پرداخت این ضمانتنامه‌ها به شرکت‌های کاغذی که بعضاً بیش از یک ماه از عمر تأسیس آنها نگذشته و مدیران آنها بنا به شنیده‌ها مشتی جوان کم سن و سال هستند بر اساس یک سناریوی کاملاً هدفمند و از قبل طراحی شده بوده که مطابق معمول زمینه لازم برای تملیک ملک دیگری را با قیمتی گزاف فراهم کند.
بدهی‌های برخی شرکت‌ها که در مجموع 272 میلیارد تومان بوده است از محل تملیک یک قطعه زمین واقع در منطقه لواسانات تسویه شده است. با توجه به اینکه فقط در این پرونده خاص 200 میلیارد تومان از بانک سرمایه اختلاس شده است روند این تخلف سازمان یافته بسیار جای تأمل برای سهامداران و تاسف برای مدیران صندوق ذخیره و بانک سرمایه است.
موضوعی که جبارکوچکی نژاد عضو کمیسیون آموزش‌وتحقیقات مجلس به آن اینگونه اشاره می‌کند: در بانک سرمایه در دو سال 6 مدیرعامل عوض شدند که در نهایت مدیرعامل صندوق سرپرست این بانک شد، مدیرعامل صندوق با چه مجوز قانونی، خود را سرپرست بانک سرمایه کرد؟ به‌دلیل برداشت بیش از حد از منابع، بانک مرکزی این بانک را مشمول جریمه کرد. 90 درصد اعتبارات به 30 نفر و 10 درصد مابقی به فرهنگیان اعطا شد.
وی افزود: در سال 94 بیش از 1500 میلیارد تومان این بانک زیان دید که برای جبران آن اموال منقول خود را ارزشگذاری غیرواقعی کرد. امروز بانک سرمایه 7 هزار میلیارد معوقات غیرقابل وصول دارد. تنها یک نفر 3 هزار و 900 میلیارد تومان به این بانک بدهکار است.
خاطره ذهنی فرهنگیان این جملات فانی را در روز معارفه شهاب‌الدین غندالی به عنوان مدیرعامل صندوق فرهنگیان هنوز به یاد دارد: صندوق ذخیره باید در سه عرصه گام بردارد: نخست، فرهنگیان احساس کنند که سرمایه آنان در صندوق پشتوانه قابل اعتمادی برای دوران بازنشستگی است. دوم فعالیت‌های صندوق شفاف شود و سوم خدمات مناسب در حین خدمت به اعضا ارائه شود تا فرهنگیان شهد و شیرینی عضویت در صندوق را بچشند.
اما عملکرد مسئولان صندوق ذخیره فرهنگیان طی سه سال گذشته تا چه اندازه شهد عضویت در صندوق ذخیره را به کام فرهنگیان نشانده است؟ اخبار منتشرشده از فساد مالی 8 هزار میلیارد تومانی، وام‌های کلان ویژه آقایان خاص و پاداش‌های میلیونی در صندوق ذخیره تا چه اندازه فرهنگیان را نسبت به وزارت آموزش‌وپرورش بی‌اعتماد کرده است؟
شفاف‌سازی کلید واژه‌ای بود که غندالی در طول سه سال حضور خود در صندوق ذخیره فرهنگیان از آن یاد می‌کرد به گونه‌ای که وی در یکی از مصاحبه‌های مطبوعاتی خود اعلام کرد: از بدو ورود به مؤسسه در راستای برداشتن سه گام بزرگ تلاش کرده است که یکی از آنها اطلاع‌رسانی و شفاف‌سازی فعالیت‌های مؤسسه برای فرهنگیان و افکار عمومی است اما اگر شفاف‌سازی مورد ادعای آقایان صورت می‌گرفت، حال روز صندوق ذخیره فرهنگیان این چنین بود؟
مسئولان صندوق ذخیره فرهنگیان پیش از این اعلام کرده بودند: دریافتی معاونان مؤسسه کمتر از 7 میلیون تومان در ماه است و در شرکت‌های تابعه مؤسسه حقوق مدیران عامل و اعضای هیئت مدیره کمتر از 17 میلیون تومان بوده و هیچ عضو هیئت مدیره در بیش از یک شرکت حقوق دریافت نمی‌کند.
شهاب‌الدین غندالی در این رابطه عنوان کرده بود: میزان پاداش هیئت مدیره مؤسسه نیز از سوی هیئت امنا تعیین می‌شود که برای سال مالی 94 این میزان صفر ریال بوده است. این در حالی است که این رقم برای سال مالی 93 حدود 260 میلیون تومان برای 7 نفر و در سال مالی 92 حدود 160 میلیون تومان برای اعضای هیئت مدیره بوده است.
اما طبق گفته، امیر خجسته رئیس فراکسیون مبارزه با مفاسد اقتصادی مجلس 90 درصد تسهیلات بانک سرمایه برای 30 نفر بود و 10 درصد تسهیلات به یک میلیون نفر از فرهنگیان اعطا می‌شد از سوی دیگر پاداش‌های میلیونی و وام‌های بدون بهره به مدیران صندوق اختصاص می‌یافت که مدیرعامل صندوق بازداشت شده است.
این موارد در حالی است که چند ماه قبل در رسانه‌ها خبری منتشر شد که مدیرعامل یکی از شرکت‌های زیرمجموعه صندوق ذخیره فرهنگیان سالانه یک میلیارد تومان حقوق و مزایا دریافت می‌کند.
به کارگیری خویشاوندان در صندوق ذخیره فرهنگیان نیز از سایر مواردی است که باید پاسخ روشنی در خصوص آن به فرهنگیان داده شود این در حالی است که شهاب‌الدین غندالی مدیرعامل سابق صندوق ذخیره در نشست با اصحاب رسانه اعلام کرده بود: فرزندان فرهنگیان در اولویت جذب در شرکت‌های زیرمجموعه صندوق ذخیره هستند.
طبق اعلام مرکز پژوهش‌های اقتصادی صندوق ذخیره، دارایی این صندوق در ابتدای دولت تدبیر و امید، اندکی بیش از 3200 میلیارد تومان ثبت شده بود که ماحصل 17 سال فعالیت این مؤسسه به حساب می‌آمد. لیکن تنها در این سه سال از محل سودآوری، وصول مطالبات و مهم‌تر از همه شفاف‌سازی و ثبت دارایی‌های اعضا در صورت‌های مالی این مؤسسه به بیش از 7700 میلیارد تومان افزایش یافته است. یعنی تنها در طول سه سال، آن هم در رکود شدید اقتصادی، دارایی‌های صندوق ذخیره 240 درصد نسبت به 17 سال قبل از آن افزایش یافته است.
اما طبق اعلام برخی کارشناسان از جمله ابراهیم سحرخیز معاون سابق آموزش متوسطه وزارت آموزش‌وپرورش، در تاریخ 31 شهریور سال 93 کل سود تقسیمی 900 میلیارد تومان بود و منابع صندوق 3 هزار و 500 میلیارد تومان که نسبت سود تقسیمی به منابع حدود 26 درصد بود و در تاریخ 31 شهریور سال 94 کل سود تقسیمی 400 میلیارد تومان و کل منابع 4 هزار میلیارد تومان بود بنابراین نسبت سود به منابع به 10 درصد رسیده است.اگر تاریخ 31 شهریور سال 94 را با سال 92 مقایسه کنیم نسبت سود تقسیمی در سال 94 نسبت به سال 92، 65 درصد کاهش پیدا کرده است و تیم فعلی، سود مالی دوره مدیر عامل قبلی را ذیل سود زمان خود می‌آورد که این کاری غیراخلاقی و مصداق فریب است. بدون شک سود صندوق ذخیره در زمان مدیریت آقای غندالی، یعنی از ابتدای سال مالی 93 و پایان سال مالی 94 ، افت داشته است.
بافت تو در توی صندوق ذخیره فرهنگیان و عدم اعمال نظارت مناسب آن را به مکانی برای فساد تبدیل کرده و در شرایطی که به اذعان نمایندگان مجلس فساد 8 هزار میلیاردی در این صندوق رخ داده است، هیئت امنای صندوق ذخیره و علی‌اصغر فانی وزیر سابق آموزش‌وپرورش باید پاسخگوی تمام ابهامات مطرح شده به فرهنگیان باشند.
