به دلیل نشستن غیراصولی، دو زانو نشستن و حتی ایستادن در وضعیت غلط سطح مفصلی با گذر زمان دچار تغییراتی میشود، استحکام استخوانها کاهش یافته و سیستم عروقی کند شده و تغذیه سطوح مفصلی کاهش مییابد. سطوح مفصلی که غضروفی است، شروع به ساییده شدن میکند و استخوانسازیهای نابجایی ایجاد میشود و در نتیجه با افزایش سن احتمال ابتلا به آرتروز هم افزایش مییابد.شایعترین آرتروز مربوط به زانوست و آرتروز ستون فقرات در رتبه بعدی قرار میگیرد. علت بروز این آرتروز که در سنین پایین هم دیده میشود فشار زیاد به کمر است. این مشکل در افرادی که هنگام نشستن اصول سلامت را رعایت نمیکنند، بیشتر از بقیه دیده میشود.به علاوه بد نشستن شایعترین علت درد گردن به حساب میآید.
گردندرد
افرادی که در طول روز زیاد پشت میز مینشینند و با رایانه کار میکنند، به دلیل طرز نشستن نامناسب، دچار گردن درد میشوند، چراکه وقتی گردن رو به بالا و شانهها حالت افتادگی دارند به گردن فشار زیادی وارد شده و عوارضی مثل درد گردن، درد پشت گردن، درد شانه، درد دست، سردردهای مداوم، درد نوک انگشتان و دردهای مختلف بدن و حتی درد در ناحیه قلب بروز خواهد کرد و اگر این عوارض جدی گرفته نشود به آسیب دیسک، اختلال در سیستم عصبی، افسردگی و دردهای مزمن سر منجر میشود.
درمانی برای گردن درد
اولین راهکار برای درمان درد گردن، اصلاح حالت نشستن است و در مراحل بعدی میتوان از ورزشهایی که مربوط به حرکات شانه، سر، گردن و عضلات عمق گردن میشود، استفاده کرد. به عبارتی افرادی که از درد گردن رنج میبرند، باید به تقویت عضلات گردن بپردازند.همچنین به بیماران، درمان دارویی نیز توصیه میشود. البته فیزیوتراپی میتواند به درمان گردن درد کمک کند؛ به شرطی که به صورت روزانه باشد. اگر این حرکات به صورت پی در پی انجام نشود، تاثیرات آن، بعد از مدت کوتاهی از بین میرود.بنابراین مهمتر از انجام فیزیوتراپی، حرکات فعال و مداوم فرد برای کاهش گردن درد است. در این بین نباید فراموش کنید اگر نشستن بیمار اصلاح نشود و گردن درد ادامه پیدا کند، در اثر فشارهای مکانیکی و حرکات ایجاد شده بهتدریج دیسکهای گردن از حالت طبیعی خود خارج شده و در نهایت بیرون زدگی دیسک اتفاق میافتد.
افراد در معرض خطر
کاربران رایانه، حسابداران، خیاطان، آرایشگران، دندانپزشکان و افراد پشت میزنشینی که امور دفتری دارند، بیشتر از افراد دیگر در معرض ابتلا به دیسک گردن قرار میگیرند. برای برخی بیماران حرکات گردن به خصوص خم شدن گردن و حرکت سر به عقب بسیار دردناک است و همچنین بعضی بیماران هنگام خم کردن سر به جلو احساس برق گرفتگی در تمام ستون فقرات میکنند. در بیمارانی که دچار علائم ناشی از فشار روی ریشه عصبی میشوند، در مرحله اول درمانهای طبی شامل استفاده از گردنبند، مصرف داروهای ضد التهابی و سرانجام ورزشهای گردن توصیه میشود. اکثر بیمارانی که دردهای ناشی از فشار عصبی دارند، با این درمانها بهبود مییابند، ولی بیماران مقاوم به این درمانها نیازمند عمل جراحی هستند.
وقتی شانهها میافتد
از جمله عوارض دیگر بد نشستن، افزایش احتمال بروز واریس است، چراکه پاها در حالت آویزان قرار میگیرد. برای پیشگیری از این مشکل، هنگام نشستنهای طولانی مدت قوز نکنید، از یک زیر پایی مناسب استفاده کنید و شانههایتان را رو به بالا نگه دارید. در عین حال، افتادگی شانهها نیز به دنبال نشستنهای غیراصولی بروز میکند که نهتنها باعث ظاهر نامناسب اندام فرد میشود، بلکه دردهای شایع شانهای را به همراه دارد و گردن درد و درد ستون فقرات را نیز تشدید میکند.برای رفع این مشکل باید به فیزیوتراپیست مراجعه کنید تا به کمک نرمشهای مخصوص از شر این مشکل خلاص شوید. یکی از این تمرینها این است که در حالت ایستاده قرار بگیرید. با دست راست مچ دست چپ را پشت تنه گرفته و سعی کنید دستها را به سمت عقب بکشید. این حرکت باعث کشش بافتهای نرم اطراف شانه میشود. هر تمرین باید حدود یک دقیقه طول بکشد. سپس استراحت کرده و تمرین را با دست دیگر انجام دهید.
روش صحیح نشستن
قبلا تصور میشد که بهترین حالت نشستن حالتی است که فرد کاملا صاف و با زاویه ۹۰ درجه بنشیند. در حالی که بررسیهای جدید نشان داده است که راست نشستن بهترین حالت نشستن نیست.محققان اسکاتلندی و کانادایی طی یک بررسی نشان دادند که راست نشستن فشار اضافی در ناحیه کمر ایجاد میکند.این پژوهشگران بهترین وضعیت نشستن در پشت میز را حالتی اعلام کردند که در آن بدن کمیبه سمت عقب متمایل میشود.همچنین بیان کردند که نشستن صحیح به کاهش دردهای ناحیه کمر کمک میکند.در این مطالعه بیماران را در سه وضعیت متعدد نشستن مورد بررسی قرار دادند: وضعیت خمیده که در آن بدن به سمت جلو خم میشود به طوری که گویی روی میز خم شده است، وضعیت نشستن عمودی ۹۰ درجهای و وضعیت «راحت» که در آن در حالیکه پاها روی زمین قرار دارند، بدن کمیبه عقب خم میشود و با رانها زاویه ۱۳۵ درجه میسازد (روی تصویر کناری کلیک کنید).سپس اندازههای زوایای ستون فقرات، ارتفاع دیسک و حرکت نابجای دیسک ستون مهرهها را در این سه وضعیت بررسی کردند.در این مطالعه بیشترین میزان حرکت نابجای دیسک در وضعیت عمودی نشستن ۹۰ درجهای و کمترین میزان حرکت نا به جای دیسک در وضعیت نشستن ۱۳۵ درجهای دیده شد که نشان میدهد نشستن در وضعیت راحتتر فشار کمتری بر دیسکهای ستون مهرهها و ماهیچهها و تاندونهای مربوطه وارد میکند. در حالت خمیده نیز کاهشی در ارتفاع دیسک ستون مهرهها دیده شد. محققان با بررسی تمامینتایج آزمایش اعلام کردند که حالت نشستن ۱۳۵ درجهای بهترین وضعیت برای کمر است و توصیه میکنند افراد اینگونه بنشینند.
عوارض دوزانو نشستن
حتما شما هم شنیدهاید که میگویند دو زانو نشستن باعث بروز آرتروز میشود. آیا چنین چیزی حقیقت دارد؟ این نوع نشستن باعث اعمال فشار زیاد به مفصل زانو شده و در طولانی مدت میتواند زمینه بروز آرتروز را فراهم کند. بنابراین از نشستن روی زمین خودداری کنید. البته ارتفاع مبل و صندلی نیز باید در حدی باشد که کف پا به طور کامل روی زمین قرار بگیرد.
صحیح نشستن موقع رانندگی
رانندگان باید مراقب سلامتی خود باشند. هنگام رانندگی سر و گردنتان را صاف نگهدارید. سرتان را به اطراف خم نکنید. طوری قرار بگیرید که گوشهایتان در امتداد شانههایتان قرار بگیرد.صندلی را خیلی به عقب نخوابانید و خیلی هم به سمت جلو خم نشوید. پاها هم باید کشیده و در وضعیت راحتی قرار داشته باشد. برخی رانندگان خودشان تغییراتی در صندلی ایجاد میکنند که این تغییرات گاهی غیر اصولی است و به ستون مهرهها آسیب میرساند. توصیه میشود این تغییرات را فقط با مشورت پزشک ارتوپد و متخصص ارگونومیانجام دهید. در ضمن بهتر است از رانندگی در طولانی مدت پرهیز کنید و پس از مدتی رانندگی، توقف کرده و استراحت کنید.نکته دیگر اینکه کمربند ایمنی را فراموش نکنید.در ترمزهای ناگهانی و تصادفات شدید اگر از کمربند ایمنی به شکل صحیح استفاده نشود، صدمات شدیدی به ستون فقرات و دیسکهای بین مهرهای وارد میشود.