صورت شما می تواند به عنوان یک نقشه راه که وضعیت سلامت را نشان می دهد، عمل کند. در شرایطی که احساسات در صورت شما بازتاب می یابند، بخش های مختلف آن می توانند نشان دهنده وضعیت سلامت شما باشند.
بخش های مختلف صورت با اندام های مختلف بدن و وضعیت سلامت آنها در ارتباط هستند. بر همین اساس است که هنگام مراجعه به پزشکان برای چک آپ های سلامت آنها چشمان، زبان، و دیگر بخش های صورت را مورد بررسی قرار می دهند.
در پس هر چیزی از شکل گیری یک خال جدید تا تغییری در رنگ پوست، شکل گیری خطوط جدید، یک نشانه پوستی جدید و غیره دلیلی نهفته است. از این رو، توجه دقیق به صورت و هر گونه تغییر جدید در آن مهم است و باید توجه پزشک را به سوی خود جلب کند. در ادامه قصد داریم با آنچه صورت شما درباره وضعیت سلامت بیان می کند بیشتر آشنا شویم.
1. رنگ زرد پوست و چشمان
اگر متوجه رنگ زرد خفیف در صورت خود به ویژه در سفیدی چشمان شده اید، با یکی از نشانه های بارز ابتلا به بیماری زردی مواجه هستید. بیماری زردی به واسطه ساخت رنگدانه بیلی روبین در خون و بافت بدن که به طور معمول کبد مسئول رسیدگی به آن است، رخ می دهد. بیلی روبین رنگدانه ای است که در نتیجه تجزیه گلبول های قرمز مرده در کبد شکل می گیرد.
رنگ زرد صورت می تواند نشانه ای از بیماری کبدی، مانند هپاتیت یا سیروز نیز باشد. همچنین این حالت می تواند نشانه ای از وجود مشکل در کیسه صفرا یا لوزالمعده باشد.
در کنار زرد شدن پوست و چشمان، از دیگر نشانه های بیماری زردی می توان به خستگی، سر درد، تب، از دست دادن اشتها، تهوع، استفراغ، کاهش وزن، درد شکم، خارش پوست، و ادرار و مدفوع رنگ پریده اشاره کرد.
2. التهاب پوست (راش) پروانه ای شکل
هر گونه التهاب پوستی روی صورت نشانه ای مشخص از بروز مشکلی در داخل بدن است. اگر التهاب پوستی در امتداد دو گونه صورت به شکل یک پروانه شکل گرفته است و ظاهری آفتاب سوخته دارد، ممکن است به لوپوس مبتلا شده باشید. لوپوس یک اختلال سیستم ایمنی بدن است که پوست، مفاصل، خون، ریه ها، قلب و کلیه ها را تحت تاثیر قرار می دهد.
در کنار التهاب پوستی پروانه ای شکل، از دیگر نشانه های لوپوس می توان به خستگی، درد مفاصل، تورم، درد عضلانی، تب خفیف، بزرگ شدن غدد لنفاوی، درد سینه، تنگی نفس، احتباس مایعات و سردردهای مکرر اشاره کرد.
رسیدگی و درمان به موقع این بیماری از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا در برخی افراد می تواند به شرایطی پیچیده که حتی جان فرد را تهدید می کنند مانند بیماری قلبی و عروقی و مشکلات کلیه منجر شود. از این رو، با مشاهده نشانه هایی که به آنها اشاره شد باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.
3. رشد بیش از اندازه موهای صورت
رشد موهای زائد در اطراف خط فک، چانه و بالای لب می تواند برای هر بانویی باعث شرمندگی باشد. این مشکل زیبایی به نام هیرسوتیسم شناخته می شود.
رشد موهای زائد در صورت می تواند نشانه ای از سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) باشد که یک عدم تعادل هورمونی است و به افزایش تولید هورمون های مردانه منجر می شود. این مشکل برای بانوان یائسه به واسطه بروز تغییرات هورمونی ناگهانی در بدن شایع‌تر است.
نتایج مطالعه ای که در سال 2012 انجام شد، نشان داد که سندرم تخمدان پلی کیستیک شایع‌ترین دلیل هیرسوتیسم است. از بین بردن موهای زائد و اقدامات دارویی درمان هایی موثر برای هیرسوتیسم محسوب می شوند. تراشیدن موهای زائد نیز موثر است، اما نیاز به تکرار دارد.
در کنار سندرم تخمدان پلی کیستیک، موهای زائد می توانند در نتیجه استفاده از داروهایی مشخص یا اختلالات غده فوق کلیوی رشد کنند. در موارد نادر، پدیدار شدن آنها می تواند به واسطه یک تومور یا سرطان غده فوق کلیوی یا تخمدان ها رخ دهد.
4. پوست رنگ پریده
اگر پوست شما که از ظاهری سالم برخوردار بوده به ناگاه رنگ پریده و بی روح شده است، بهتر است سطوح آهن بدن خود را بررسی کنید. کم خونی ناشی از فقر آهن که میلیاردها نفر در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار می دهد، یکی از دلایل اصلی پوست رنگ پریده است.
به واسطه سطوح پایین آهن، بدن نمی تواند هموگلوبین کافی تولید کند که رنگ قرمز خون و ظاهر سالم پوست را شکل می دهد. در موارد فقر آهن شدید، پوست می تواند رنگ عادی خود را از دست بدهد و به شدت رنگ پریده شود. حتی داخل لب ها، لثه ها و داخل پلک پایین چشم کمرنگ‌تر از حد معمول به نظر می رسند.
در کنار پوست رنگ پریده، خستگی یکی از شایع‌ترین نشانه های فقر آهن است. از دیگر نشانه های آن می توان به تنگی نفس، سر درد، احساس سرما در دست ها و پاها، و شکنندگی ناخن ها اشاره کرد.
اگر فقر آهن دارید مصرف مواد غذایی سرشار از این ماده مانند گوشت قرمز، چغندر، انار، عدس و لوبیا از اهمیت ویژه ای برخودار است. برای بهبود جذب آهن در بدن از مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامین C نیز اطمینان حاصل کنید.
5. خشکی پوست و لب های پوسته پوسته
هر فردی هر از گاهی خشکی پوست را تجربه می کند. این شرایط می تواند به واسطه دلایلی جزئی مانند آب و هوای زمستانی یا دوش گرفتن با آب بیش از اندازه داغ رخ دهد. با این وجود، خشکی پوست و پوسته پوسته شدن لب ها نشانه ای کلاسیک از کم آبی بدن هستند.
پوست انسان حاوی تقریبا 30 درصد آب است که به کشش و انعطاف پذیری آن منجر می شود. هنگامی که بدن شما با کمبود آب مواجه باشد، بروز خشکی پوست ممکن می شود. همچنین، کم آبی بدن می تواند به خشکی و ترک خوردن لب ها منجر شود.
افزون بر این، کم آبی بدن به معنای عدم تعرق کافی برای خارج کردن آلودگی و چربی جمع شده روی پوست است. این شرایط می تواند خطر بروز آکنه، اگزما و پسوریازیس را افزایش دهد.
با نوشیدن آب کافی می توانید پوست خود را آبرسانی کنید. همچنین، شما می توانید مقدار کمی روغن نارگیل یا روغن زیتون را روی پوست و لب های خود ریخته و به آرامی ماساژ دهید.
در شرایطی که خشکی گاه به گاه پوست می تواند در نتیجه کم آبی بدن باشد، اما اگر این مشکل زیاد رخ می دهد می تواند نشان دهنده مشکلات سلامت دیگر مانند کم کاری تیروئید یا دیابت باشد. کمبود ویتامین B نیز می تواند یکی از دلایل خشکی پوست باشد.
6. تغییر رنگ غیر طبیعی پوست
بانوان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک ممکن است با تکه های ضخیم، قهوه ای یا مشکی رنگ روی گردن، پیشانی، ناف، زیربغل، و پستان های خود مواجه شوند. این نوع تغییر رنگ پوست به نام آکانتوز نیگریکانس شناخته می شود. مقاومت به انسولین یا سطوح بالای انسولین در افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک موجب تغییر رنگ پوست در بخش های مختلف بدن می شود.
7. چین و چروک عمیق زودرس
شکل گیری چین و چروک ها با افزایش سن اجتناب ناپذیر است. با این وجود، بروز چین و چروک های زودرس اطراف دهان یا پیشانی می تواند زیبایی و جذابیت جوانی را از بین ببرد.
چین چروک های زودرس می توانند در نتیجه قرار گرفتن بیش از اندازه در معرض دود سیگار شکل بگیرند. نیکوتین موجود در سیگار موجب تنگ شدن رگ های خونی لایه های بیرونی پوست می شود و جریان خون را کاهش می دهد. این شرایط کمبود اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز برای پوستی سالم و زیبا را به همراه دارد.
افزون بر این، بیش از چهار هزار ماده شیمیایی در دود تنباکو وجود دارند که به کلاژن و الاستین آسیب می زنند که به پوست قدرت و خاصیت ارتجاعی می بخشند. با پرهیز از سیگار می توانید روند شکل گیری چین و چروک ها در پوست را کند کرده و پوست از ظاهری سالم‌تر برخوردار می شود.
8. ترک در گوشه های دهان
بروز ترک در اطراف دهان اغلب با کمبود ویتامین B2 یا ریبوفلاوین در ارتباط است. کمبود ویتامین B در بدن می تواند به التهاب غشاهای دهان، پوست، چشمان و دستگاه گوارش منجر شود. در کنار بروز ترک ها در گوشه های دهان، شما می توانید با نشانه های دیگر مانند تورم غشاهای مخاطی، التهاب پلک ها، درد در لب ها یا دهان، و قرمزی پوست مواجه باشید.
برای درمان ترک های اطراف دهان مواد غذایی سرشار از ویتامین B مانند گوشت ماکیان، ماهی سالمون، ماهی تن، تخم مرغ، صدف، گوجه فرنگی خشک شده در آفتاب، برگ چغندر، بادام زمینی، لوبیا و حبوبات را در رژیم غذایی خود جای دهید. همچین، پس از مشورت با پزشک می توانید از مکمل های ویتامین B استفاده کنید.
در کنار کمبود ویتامین B2، ترک در گوشه های دهان که شرایطی دردناک است می تواند به واسطه کمبود آهن و روی نیز رخ دهد.
9. تکه های زرد در اطراف چشمان
تکه های زرد در پوست اطراف چشمان که به نام زانتلاسما (Xanthelasma) شناخته می شود می تواند نشانه ای از بیماری قلبی باشد.
Xanthelasma palpebrarum پلاک های زرد رنگی هستند که بیشتر در نزدیکی گوشه داخلی پلک های چشم شکل می گیرند. این تکه های پوست کوچک نرم و بدون درد هستند و اختلالی در بینایی ایجاد نمی کنند. با این وجود، این مشکل می تواند با آترواسکلروز (تصلب شرایین)، چربی خون و بیماری عروق کرونر در ارتباط باشد.
10. چشم های پف کرده
چشمان پف کرده یا حلقه های سیاه رنگ زیر چشم به طور معمول در نتیجه بیداری های شبانه تا دیر وقت یا خواب ناکافی شکل می گیرند. گریه بیش از اندازه نیز می تواند به این حالت منجر شود.
با این وجود، اگر چشمان پف کرده حتی در صورت خواب کافی در شما شکل می گیرند، این شرایط می تواند نشانه ای از یک مشکل پزشکی باشد. به عنوان مثال، چشمان پف کرده می تواند به واسطه بیماری تیروئید چشمی که موجب تورم بافت و عضلات اطراف چشم می شود، رخ دهد.
تیروئید چشمی یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به قسمت پشت چشمان حمله کرده و به شکل گیری التهاب منجر می شود. جدا از پف کردگی، نشانه های دیگری مانند تغییر در ظاهر چشمان، احساس جود جسم خارجی در چشم، آبریزش چشم، تاری دید و حتی درد در پشت چشمان می توانند پدیدار شوند.
چشمان پف کرده می تواند نشانه ای از یک اختلال تیروئید باشد که به نام بیماری گریوز شناخته می شود. همچنین، این حالت می تواند به مشکل کلیه که به تورم عمومی در سراسر بدن از جمله اطراف چشمان منجر می شود، اشاره داشته باشد.
