شایع‌ترین علت ترک پاشنه پا، خشکی پوست است. کسانی که به‌طور عمومی خشکی پوست دارند، مستعد این هستند که دچار ترک کف پا، به‌خصوص ترک پاشنه پا هم شوند، اما در بعضی افراد شانس بروز این مشکل نسبت به بقیه بیشتر است.
به گفته متخصصان ترک پاشنه پا در خانم‌ها بیشتر از آقایان دیده می‌شود که یکی از دلایل اصلی آن تفاوت‌های هورمونی بین زن‌ها و مردهاست. اگر شما هم جزو کسانی هستید که از ترک پا رنج می‌برید و تا حالا هرچه کرده‌اید، نتوانسته‌اید از شرش خلاص شوید حتما این مطلب را بخوانید. دکتر مسعود داودی، متخصص پوست و مو و عضو هیات علمی دانشگاه بقیه‌الله در این زمینه بیشتر توضیح می‌دهد.
چرا کف پا خشک می‌شود؟
عواملی مانند اضافه‌وزن، شرایط شغلی و... باعث به‌وجود آمدن ترکهای کف پا می‌شوند. افرادی که مشکل اضافه‌وزن دارند و در دسته افراد چاق قرار می‌گیرند به‌دلیل فشاری که روی پوست کف پا تحمیل می‌شود پاشنه پای‌شان مستعد به‌وجود آمدن ترکهای عمیق می‌شود. به‌علاوه شغل‌هایی وجود دارند که به طریقی پوست کف پا در معرض خیسی و رطوبت (پا به‌طور مکرر در معرض خیس شدن و خشک شدن قرار می‌گیرد) یا مواد شوینده قرار می‌گیرد مانند مربیان شنا یا افرادی که در کارخانه‌های قالیشویی کار می‌کنند بیشتر مستعد خشکی پاشنه یا کف پا هستند.
بیماری‌هایی که با خشکی پا اشتباه گرفته می‌شوند
همان‌طور که گفته شد یکی از علت‌های شایع ترکهای کف پا، خشکی پوست است. اما برخی بیماری‌ها وجود دارد که علائم‌شان خشکی و ترک پاشنه و کف پاست، به‌همین دلیل در ذیل به چند مورد از این بیماری‌ها اشاره می‌کنیم:
بیماری صدف یا پسوریازیس
یکی از مشهورترین بیماری‌هایی که با ترکهای عمیق و دردناک کف پا همراه است، بیماری صدف یا پسوریازیس است. البته این بیماری به‌طور نادر در کف دست یا کف پا مشاهده می‌شود اما چطور ترکهای کف پای ساده را که ناشی از خشکی پوست است را از بیماری پسوریازیس تمایز دهیم، باید گفت اگر ترکهای پا همراه با پوست قرمز و ملتهب باشد، این ترک‌ها ناشی از بیماری پسوریازیس است. پوست حالت چرمی شکل دارد و چون قابلیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهد، پوست کف پا دچار ترک می‌شود که همراه با درد است. این دسته از ترکهای پا درمان متفاوتی نسبت به ترکهای معمولی کف پا دارند. یعنی علاوه بر نرم‌کننده‌ها باید از کرم‌های مخصوص برای درمان ضایعات پسوریازیست استفاده شود.
بیماری قارچی
ضایعات قارچی یکی دیگر از بیماری‌هایی است که ممکن است با مشکل ترک و پاشنه پا اشتباه گرفته شود. این بیماری بیشتر در سنین بالا و افراد مسن دیده می‌شود. در نگاه اول ممکن است فرد فکر کند به مشکل خشکی پوست ساده دچار شده است، اما اگر ترک‌ها با پوسته‌ریزی‌های چشمگیر همراه باشد و علاوه بر کف پا ناخن و اطراف ناخن را هم درگیر کند، آن زمان است که باید به بیماری قارچ پایی مشکوک شد. در این مواقع یک بررسی آزمایشگاهی برای کشف علت انجام می‌شود و اگر بیماری قارچی تایید شود، آن وقت داروهای مناسب تجویز می‌شود و بعد از مصرف طی مدت کوتاهی فرد بهبود پیدا می‌کند.
اگزمای پوستی
اگزمای پوستی در بعضی مواقع ممکن است باعث به‌وجود آمدن ترک در کف پا شوند. اما در صورت وجود اگزما ابتدا باید علت اصلی ریشه‌یابی شود و بعد از به دست آوردن نتیجه درمان درست را به کار برد. البته یکی از علت‌های ایجاد اگزما می‌تواند ناشی از شغل فرد باشد. مثلا افرادی که پاهای‌شان دائما داخل مواد شیمیایی قرار دارد، در این مواقع باید پاها از این مواد دور نگه داشته شوند.
بیماری کراتودرمی
بیماری مادرزادی به‌نام کراتودرمی‌های کف پا وجود دارد که همان‌طور که اشاره شد علت اصلی به‌وجود آمدن این بیماری‌ها ژنتیک است. راه رفتن این افراد را می‌توان به کسانی که روی شیشه یا سنگلاخ راه می‌روند تشبیه کرد. برای همین پیاده‌روی و راه رفتن طولانی‌مدت برای این افراد مناسب نیست، چراکه با درد زیاد همراه است. این بیماری هم جزو بیماری‌هایی است که نباید با ترکهای پاشنه پا عادی اشتباه گرفته شود. با این حال چون این یک بیماری ارثی است، نمی‌توان انتظار بهبودی کامل را داشت، اما با کمک داروهای تجویزی می‌توان این بیماری را تحت کنترل گرفت.
دردهای کف پا ناشی از چیست؟
ترک پاشنه و کف پا در فصل پاییز و زمستان بیشتر بروز می‌کند و تنها دلیلش هم خشکی هواست، اما نکته حائزاهمیت این است افرادی که دچار مشکل خشکی و ترک کف پا هستند ممکن است در بعضی مواقع در عمق این ترک‌ها عفونت‌های میکروبی هم مشاهده کنند. در چنین وضعیتی شخص ممکن است از درد پا به‌دلیل وجود عفونت‌های میکروبی شکایت داشته باشد.
ترک پا چطور درمان می‌شود؟
افرادی که با مشکل ترک پاشنه پا مواجه هستند، برای درمان این مشکل باید از چرب‌کننده‌ها و کرم‌ها استفاده کنند، اما بهترین کرم‌ها برای درمان این دسته از مشکلات، کرم‌هایی هستند که خاصیت نرم‌کنندگی بالایی دارند. انواع و اقسام این کرم‌ها با برندهای معتبر در بازار موجود است؛ اما در بعضی مواقع ممکن است متخصص پوست تجویز کرم دست‌ساز را بدهد. در نهایت متخصص پوست تعیین می‌کند که برای درمان، از چه کرم‌هایی استفاده شود، بهتر است. معمولا کرم‌های مخصوص ترک پاشنه پا حاوی ماده‌ای به اسم اوره هستند که درصد اوره آنها حدود 20درصد است که برای درمان ترکهای پا این مقدار کافی است.
ترک پا را ریشه‌کن کنید
اگر دنبال نتیجه بهتری هستید توصیه می‌شود پاها را در یک تشت آب قرار دهید و بگذارید کف پا خیس بخورد؛ بعد از اینکه پاها را خشک کردید زمانی که رطوبت پوست تبخیر نشده و پوست نمناک است کرم‌های نامبرده را به کف پا بزنید. همچنین توصیه می‌شود بعد از این اقدام برای اثربخشی بهتر کرم‌ها، یک کیسه نایلونی را روی پاهای کرم‌زده بکشید. با این راهکار نتیجه درمانی بهتر خواهد شد. اما اگر شخصی قصد دارد بعد از کرم زدن فعالیت خاصی انجام دهد، برای اینکه کیسه نایلونی مزاحمتی ایجاد نکند توصیه می‌شود روی کیسه مجددا جوراب بپوشد.
صندل خزدار ممنوع!
علاوه بر کرم، به افرادی که مشکل ترک پاشنه پا داشته باشند توصیه می‌شود از دمپایی یا صندل‌های رو فرش استفاده کنند. البته توصیه می‌شود از صندل‌ها یا روفرشی‌هایی که پرز (الیاف و خزدار نباشند) دارند، استفاده نشود. صندل‌هایی که خزدار هستند پیشنهاد خوبی برای این دسته از افراد نیستند. توصیه بعدی این است با پای برهنه در محل‌هایی که گرد و خاک وجود دارد حضور پیدا نکنند؛ همان طور که گفته شد ترکهای پا محل ورود انواع و اقسام مواد از محیط هستند که هم باعث تشدید ترک پا و هم خارش و التهاب و درد در این ناحیه می‌شوند.
پوست کف پا را با دست نکنید!
پوسته‌پوسته شدن کف پا یکی از مشکلاتی است که درراستای خشکی پا به‌وجود می‌آید. البته استفاده از کرم‌های نرم‌کننده بروز این پوسته‌ها را کاهش می‌دهد؛ با این حال گاهی اوقات این پوست‌ها طوری قرار گرفته‌اند که ممکن است برخوردشان با سطح باعث ایجاد درد شود. در این مواقع توصیه می‌شود با وسیله‌ای مثل قیچی‌های کوچک استریل شده پوسته اضافه را بردارند. با دست این پوسته‌ها را نکنید چون احتمال اینکه به پوست بیشتر آسیب وارد شود زیاد است.
تاثیر سنگ پا در درمان خشکی پا
سنگ پا وسیله‌ای است که از گذشته تا همین امروز مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما درمورد تاثیر سنگ پا در درمان ترک پاشنه پا باید گفت این ترک‌ها بیشتر در افرادی به‌وجود می‌آید که پوست کف پای‌شان کلفت شده باشد. سنگ پا تاحدودی می‌تواند در این زمینه موثر باشد، اما بازهم نیاز به یادآوری است که بهترین و موثرترین روش استفاده از کرم‌های نام برده شده است.
درمان‌های خانگی
افرادی که دسترسی به کرم‌های طبی و دارویی ندارند، می‌توانند از چرب‌کننده‌های خانگی مثل روغن‌های حیوانی، وازلین و حتی روغن‌های جامد خوراکی استفاده کنند. همچنین اگر ترک پاها همراه با عفونت باشد می‌توانند از پانسمان عسل استفاده کنند. البته نکته مهم این است که عسل باید طبیعی باشد.
