در حال حاضر 170 کشور با موضوع مصرف مواد مخدر و پیشگیری از آن درگیر هستند. گردش مالی سالانه مواد مخدر در سطح جهان رقمی افزون بر 1500 میلیارد دلار است و سود قاچاقچیان مواد مخدر در ایران، سه میلیارد دلار طی یک سال برآورد شده است.
ازآنجاکه معضل مواد مخدر خسارتهای بهداشتی، سیاسی و فرهنگی بر جامعه دارد، لازم است توجه ویژهای در حوزه پیشگیری داشته باشیم. در حقیقت نقش مهم خانواده در امر پیشگیری از آسیبهای اجتماعی و اعتیاد بیبدیل و قابلانکار است، ریشه بسیاری از انحرافات و ناهنجاریهای اجتماعی بهخصوص در حوزه مواد مخدر را باید در بیاطلاعی و عدم آگاهی والدین نسبت به مواد مخدر جستجو نمود چراکه عمده عوارض ناشی از آن به کودک و نوجوان ضربه میزند.
نباید فراموش کنیم که دو موضوع مهم در حوزه آموزشهای پیشگیرانه به معنای آشنایی والدین با انواع مواد مخدر و عوارض آن و همچنین آموزش مهارتهای زندگی به این گروه بهمنزله واکسنهای پیشگیری در حوزه خانواده است.
به گواه کارشناسان مدارس مهمترین پاشنه آشیل معضلات مواد مخدر در جامعه امروز هستند، عوامل خطر در حوزه مدارس زیاد است، بهطوریکه برخی دانشآموزان در مدارس احساس بیگانگی، پرخاشگری و استرس و اضطراب دارند که اینها از عوامل گرایش به مصرف مواد مخدر در آینده است، بنابراین با استمرار حضور مشاوره در مدارس میتوان تا حد بسیار بالایی از بروز عوامل زمینهساز گرایش به مواد مخدر جلوگیری کرد.
طی سالهای گذشته با تمرکز ستاد مبارزه با مواد مخدر بر مدارس، 50 درصد از مدارس کشور تحت پوشش برنامه پیشگیری از مصرف مواد مخدر قرارگرفتهاند، به معنای دیگر افزایش نرخ پوشش از اهداف اصلی ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور اعلامشده است.
آسیب شناسان اجتماعی معتقدند مدارس مکانهای مناسبی برای اجرای برنامههای پیشگیری هستند، مدرسه دارای سازمان اجتماعی بسیار منسجمی است لذا بستر مناسبی برای اجرای بسیاری از طرحهای پیشگیرانه است.
از طرحهای مناسب ستاد مبارزه با مواد مخدر در امر پیشگیری در مدارس اجرای پروژه FAST در مدارس کشور است، در حقیقت افزایش ارتباطات اجتماعی برای خانوادهها در حوزه پیشگیری نکته مهمی است که با اجرای طرح FAST یا خانه و مدرسه بخش اعظمی از تعاملات اجتماعی خانواده با مدرسه و سایر اولیا دانش آموزان ساماندهی میشود.
باید بدانیم که برای اجتماعی شدن بحث مبارزه با مواد مخدر چه در خانوادهها و چه در جامعه نیازمند تلاش همه مسئولین و دستگاهها و همراهی خود مردم هستیم. همه باید با این معضل مواجه منطقی و جهادی داشته باشند، طی سالهای گذشته ستاد مبارزه با مواد مخدر گامهای مؤثری را در امر پیشگیری برداشته است که البته به نظر میرسد که گامها باید در آینده نیز باقدرت بیشتری برداشته شود.