علی اکبر سیاری معاون بهداشت وزارت بهداشت امروز در نشست مدیران معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، اظهارکرد: مصرف مواد دخانی از مهمترین دلایل بروز بیماری های مختلف از جمله سرطان در کشور است. کاهش مصرف دخانیات نیاز جدی به فرهنگ سازی دارد . یکی از برنامه های وزارت بهداشت، جمع آوری قلیان از مراکز عمومی است که در این راستا ممنوعیت استعمال قلیان در مراکزی مانند باغ تالارها با همکاری قوه قضائیه و شهرداری ها به اجرا درآمده است.
وی افزود: طبق برنامه قرار است استعمال قلیان در مراکز عمومی بین راهی مانند رستورانهای سنتی نیز ممنوع شود و دانشگاه های علوم پزشکی موظف به برنامه ریزی برای اجرای طرح هستند.
این صحبت ها در حالی مطرح می شود که چندی پیش صادق نیت رئیس اداره سلامت و محیط کار وزارت بهداشت نیز خبر از ممنوعیت واردات، توزیع و استفاده تنباکوهای طعم دار داده بود.
*ممنوعیت عرضه قلیان‌های میوه‌ای از اول مهرماه
رئیس اداره سلامت و محیط کار وزارت بهداشت با اشاره به پلمب 100 مرکز غیرمجاز عرضه‌کننده مواد دخانی طی هفته گذشته، گفت: از اول مهر ماه امسال ممنوعیت استفاده از توتون اسانس‌دار و طعم‌دار با ملزم کردن وزارت صنایع اجرا می‌شود.
صادقنیت در دهمین جلسه ستاد کشوری کنترل و مبارزه با دخانیات، گفت: در جلسه قبلی بحث تبلیغات،تعیین عاملان مجاز به فروش مواد دخانی، بررسی وضعیت در دانش‌آموزان 13 تا 15 سال، افزایش جرایم، گنجاندن مفاهیم در دروس و حذف تدریجی قلیان را داشته‌ایم.
وی افزود: به همین منظور 264 هزار بازرسی از اماکن عمومی انجام شد که 11 هزار و 600 مورد مغایر با قانون و 3600 منجر به اخطار کتبی، 128 مورد پلمب داشته‌ایم.
صادق نیت افزود: ممنوعیت استفاده توتون از اسانس و طعم با ملزم کردن وزارت صنایع از اول مهر 95 انجام خواهد شد. همچنین ممنوعیت واردات سیگارهای الکترونیک تذکر برای اجرای قانون در صدا و سیما و نمایش تصاویر گمراه‌کننده روی بسته‌های تنباکو را که با تصاویر میوه بوده را داشته‌ایم همچنین در مطالعه 100 فیلم سینمایی میزان نمایش مصرف مواد دخانی 10 برابر و در زنان تا 20 برابر افزایش یافته است.
رئیس اداره سلامت و محیط کار وزارت بهداشت ادامه داد: متأسفانه در فروشگاه‌ها برای تبلیغات مواد دخانی از قفسه‌های فروش استفاده می‌کنند و تصاویر گمراه‌کننده الصاق می‌کنند که در این مورد 4 هزار مورد تخلف و 88 مورد تعطیلی داشته‌ایم.
صادقنیت گفت: جریمه تخلفات از 200 هزار تا 22 میلیون تومان افزایش یافته است هر چند مصرف سیگار رشد چندانی نداشته است اما نگرانی از عرضه قلیان را داریم. در نتیجه تغییر اساسنامه قهوه‌خانه‌داران و عدم ارایه جواز جدید را پیگیری کرده‌ایم.
وی افزود: در بررسی تنباکوهای عرضه شده و معسل مشخص شد که 80 درصد حاوی مواد شیمیایی بوده و 20 درصد آنها که تنباکو داشته‌اند از بدترین مواد استفاده شده است این مواد که درجه سه بوده، حاوی مواد روان‌گردان،حشره‌کش‌ها، قارچ، حلا‌ل‌های آروماتیک، بنزین، جیوه و سرب بوده است و در ناحیه فرحزاد در بازرسی از قهوه‌خانه‌ها یک وانت گراس و حشیش کشف شد.
رئیس اداره سلامت و محیط کار وزارت بهداشت تصریح کرد: در دکه‌های مطبوعاتی نیز فروش سیگار را داریم به صورت نخ‌فروشی و انواع مارک‌های فریبنده وجود دارد.
صادقنیت گفت: در یک هفته گذشته و با آغاز هفته مبارزه با دخانیات 1600 مورد بازرسی انجام شد که طی آن 189 اخطار به تعطیلی، پلمب 100 مرکز غیرمجاز عرضه‌کننده مواد دخانی و 150 مرکز نیز به دادسرا معرفی شدند.
* مرگ 50 هزار نفر در ایران بر اثر مصرف دخانیات
تحقیقات و مطالعات انجام شده موید این امر است که 30 درصد مرگ های ناشی از سرطان بصورت مستقیم با دخانیات در ارتباط است و سالانه قریب به 50 هزار نفر در اثر مصرف مواد دخانی از بین می روند،آماری تکان دهنده که با اندک تاملی می توان به عمق فاجعه و آسیب مذکور پی برد.
بر خلاف ظاهر بی خطر قلیان،ضریب ابتلا به سرطان به علت مصرف این نوع از مواد دخانی،46 برابر سیگار است، یکی از علل اصلی این ضریب،خطر فزاینده به میزان منواکسید کربن تولید شده آن باز می گردد که 6 برابر توتون سیگار در هر کام برآورد می شود.
* رشد 500 درصدی واردات تنباکوهای میوه ای در کشور
با یک بررسی اجمالی به میزان رشد واردات تنباکوهای میوه ای به کشور به روشنی در می یابیم که این سیل و موج خانمان‌سوز به چه میزانی در لایه های متعدد اجتماعی و بخصوص قشر جوان رسوب و رسوخ کرده است.
بر اساس آمار منتشر شده در رسانه ها،ارزش واردات توتون میوه ای در عرض 11 سال،بیش از 500 درصد افزایش داشته است،به تعبیری رقم یک و نیم میلیون دلاری در سال 1380 به 13 میلیون دلار در سال 91 رسیده است.
رقمی که به احتمال بسیار زیاد، در سال جاری با افزایش هر چه بیشتری روبرو بوده،زیرا خط سیر رشد سنواتی این بسته های وارداتی مرگ آور موید این امر است که به احتمال قریب به یقین،در چهار سال اخیر نیز این رقم و عدد تشدید شده است.
آخرین آمار منتشر شده نشان دهنده وجود 7 میلیون و 700 هزار تا 10 میلیون نفر مصرف کننده مواد دخانی در کشور است،7 میلیون نفری که به تعبیر وزیر بهداشت،درمان و آموزش پزشکی،سلامت 70 میلیون ایرانی را به خطر می اندازند.
* استعمال 35 هزار تُن تنباکو در سال
گزارشات سازمان بهداشت جهانی حاکی از مصرف سالانه 35 هزار تُن تنباکو در کشور است،سازمان مذکور روش های متعددی را به عنوان راهکار کنترل مصرف دخانی پیشنهاد و مطرح کرده است که یکی از ساده ترین این روش ها به افزایش مالیات بر دخانیات باز می گردد،اما متاسفانه در این ساده ترین روش نیز ما سردمدار نیستیم و در انتهای این صف ایستاده ایم.
برآوردها و بررسی های انجام شده موید رتبه نوزدهم ایران در میان 20 کشور مدیترانه شرقی است،یعنی ما تنها یک قدم جلوتر از سومالی هستیم،این آمار و ارقام وحشتناک و تاسف آور،گویای ضرورت بر خورد و نظارت هر چه جدی تر با این موج نرم،مرموز و خاموش تباه کننده و مرگ آور است.
باید چاره ای اندیشید،کاری کرد،وضعیت بسیار نگران کننده و وخیم است،قاچاق سازمان یافته مواد دخانی موضوعی است که کشور را با مخاطراتی جدی مواجه ساخته،مجلس،دولت،دستگاه های نظارتی و انتظامی باید تلاش و همت خود را دو چندان و حتی صد چندان کنند تا این سونامی مهار شود،سونامی که با ساز ناکوک خود،سالهاست بیخ گوش نوجوانان،جوانان و دختران و پسران این مرز و بوم بدنوازی می‌کند.
*چه کسانی نمی گذارند قلیان ها شکسته شود؟
مدتهاست که خبر از برخورد با عرضه قلیان در اماکن عمومی به گوش می رسد، طرح هایی که هیچگاه اجرایی نشدند و روی همان کاغذ ماندند.
وزیر بهداشت در این باره زمانی گفته بود: «سیاستمداران سیگاری نمی توانند با دخانیات مبارزه کنند، کسانی که خودشان به مصرف مواد دخانی آلودگی دارند،نمی توانند در این زمینه کمک کنند،ما اگر خودمان آلوده دود سیگار و قلیان باشیم نمی توانیم با دخانیات مبارزه کنیم .»
