موتور سیکلت از نمونه وسایل نقلیه ای است که در گوشه وکنار شهرها،مورد استفاده گروه هایی از طبقات اجتماعی قرار می گیرد.
علیرغم کاربری مطلوب این وسیله نقلیه در ترافیک و برخی از معابر که تردد در آن به دشواری صورت می گیرد، اما ایمنی ضعیف این وسیله و تلفات 5 هزار نفری آن در طول سال،از معایب جدی ومخاطره آمیز آن به شمار می رود.
البته این آمار در شهری همچون تهران فراتر از این میزان است و به واقع 35 درصد از مرگ و میرهای ناشی از تصادفات در این کلانشهر را به خود اختصاص داده است.
سهم55 درصدی تصادفات منجر به جرح و فوت 75 درصد از افراد زیر 40 سال در آمار تصادفات(به گزارش پزشکی قانونی)به دلیل عدم استفاده از کلاه ایمنی و ضربه مغزی60 درصدی ناشی از سوانح رانندگی این وسیله نقلیه بخش دیگری از وضعیت تاسف آور رانندگی غیر اصولی و نا ایمن موتور سیکلت ها به شمار می رود.
*وقتی راکبان موتورسیکلت ها از اخذ معاینه فنی طفره می روند
نقش عمده موتور سیکلت ها در آلودگی هوا یکی دیگر از دلایل انتقاد کارشناسان به این وسیله نقلیه است.
متاسفانه موتورسیکلت های صفر کیلومتر نیز در این آلودگی تاثیرگذار هستند و این امر موید لزوم کنترل سیستم سوخت رسانی این وسیله نقلیه است،اما ظاهرا بخش قابل توجهی از راکبان این وسیله نقلیه تمایلی به اخذ برگه معاینه فنی ندارند.
نواب حسینی منش،دبیر معاینه فنی کلانشهرهای کشور در گفتگویی با رسانه ها به واقعیتی تلخ اشاره می کند،وی می گوید:70 درصد از موتورسیکلت های در حال تردد کشور،بیش از 7 سال از عمرشان می گذرد و این موضوع ضریب انتشار آلایندگی های زیست محیطی را بیش از پیش تشدید می کند.
وحید حسینی،عضو کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا نیز معتقد است:موتورسیکلت های کاربراتوری از آلاینده ترین وسایل نقلیه محسوب می شوند.
آزمایش ها و تحقیقات انجام شده تایید می کند که هر دستگاه موتورسیکلت کاربراتوری در هر یک کیلومتر پیمایس مسیر، 15 میلی گرم آلایندگی تولید می کند،اما بر اساس استاندارد یورو 3، این میزان از آلودگی باید حداکثر 2 گرم باشد که فاصله 13 میلی گرمی موجود در هر کیلومتر حاکی از عمق تخریب زیست محیطی وسیله نقلیه مذکور است.
* تولید صوت 90 دسی بل بر روی اعصاب
آلایندگی این وسیله نقلیه تنها به منو اکسید کربن خلاصه نمی شود بلکه ایجاد آلودگی صوتی با 90 دسی بل،بخش دیگری از مخاطرات موتورسیکلت ها محسوب می شود و به واقع این آلودگی صوتی بعضا آنچنان بر روی روح و روان مردم راه می رود که آرامش خاطر شهروندان را خدشه دار می کند.
* تشدید اقدامات سختگیرانه تا چه میزانی موثر خواهد بود؟
معایب،نقصان ها و آسیب های موتورسیکلت ها به میزانی تشدید شده که دولت نیز مصمم است در چارچوب های تعریف شده،مهار و کنترل هر چه بیشتری بر فعالیت این وسیله نقلیه خاص لحاظ کند.
اعمال اقدامات سخت گیرانه از اول مهر ماه،و ممنوعیت پلاک گذاری موتور سیکلت های غیر استاندارد از نمونه اقداماتی به شمار می رود که با هدف اعمال مدیریت هر چه مطلوب تر به این وسیله نقلیه مد نظر قرار گرفته است.
آنچنان که سعید متصدی،معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت از محیط زیست عنوان داشته،سازمان های دولتی و نیمه دولتی نیز از خرید و تهیه این وسیله نقلیه منع شده اند.
علیرغم پیش بینی و طراحی چنین اقدامی،نباید از فرهنگ سازی هر چه بیشتر برای رعایت مولفه های لازم برای یک تردد سالم در سطح شهر از سوی راکبان این وسیله نقلیه به سادگی گذشت.
در کنار آموزش و اطلاع رسانی،تسهیل و زمینه سازی برای استفاده از موتورسیکلت های برقی از نمونه راهکارهایی است که می توان با اتکای به آن بخش قابل توجهی از آلایندگی ها را دفع و مدیریت کرد.
البته تحقق این امر خطیر مستلزم تامین زیرساخت های مناسب خواهد بود که حصول چنین امری اعتبارات،برنامه ریزی و عزم جدی و همگرایی بین دستگاهی را می طلبد.
امید آن می رود با اجرایی شدن تمهیدات ودستور کارهای موثر و کارآمد،بستر و شرایطی فراهم شود تا این وسیله نقلیه با حداقل آسیب و عوارض زیست محیطی در سطح شهر فعالیت کند که در صورت تحقق چنین امر خطیری، گام بسیار سازنده و موثری برای استفاده بهینه راکبان موتورسیکلت ها به عنوان یکی از ارزان ترین وسایل نقلیه سبک برداشته خواهد شد.
