عشرت شایق گفت: مسائل و دغدغههای متعدد و پیچیده سینمای ایران همواره گریبانگیر فضای فرهنگی کشور بوده و نیازمند کنکاش و بررسیهای جامع هستند. از جمله این دغدغهها، میتوان به وضعیت فیلمهای تولیدی، فضای جشنوارههای سینمایی، پاسداشت ارزشهای دینی و انقلابی این سرزمین به عنوان بستری برای حضور جوانان انقلابی در عرصه هنر و معرفی الگوهایی قابل اتکا در جهت نیل به اهداف والای انقلاب اسلامی اشاره کرد.
وی افزود: باید در نظر داشت که برای رسیدن به ایدهآلهای نظام جمهوری اسلامی در حوزههای مختلف فرهنگی به خصوص سینما، باید به کارایی آنها به عنوان یک وسیله برتر اعتقاد داشته و ارزش قائل شویم، البته برای سینمایی که مقصود مورد تصدیق و تأیید اسلام و انقلاب باشد و طبیعی است که با این معیار نمیتوان به سینمایی که در جهت کمرنگ کردن اصول و باورهای دینی و ارزشهای انقلابی حرکت میکند، ارزشی قائل شد.
دبیر قرارگاه رسانه ای مقابله با جنگ نرم ادامه داد: در آثار سینمایی، جاذبه یک عنصر اصلی است و اگر فیلمی برترین پیامها را داشته باشد، اما جاذبه لازم را نداشته باشد گویی هیچ کار انجام نشده است! اما باید یادآور شد در ذهن یک عده، برداشت اشتباهی وجود دارد که لازم است برطرف شود.
شایق افزود: بعضیها خیال میکنند که جاذبه داشتن یک فیلم با پیام داشتن آن منافات دارد! و روی همین اصل این خط را دنبال میکنند که اگر فیلمی اسلامی و انقلابی نبود، حتما با جاذبه است! این معادله درستی نیست. گاهی خود پیام جاذبه میبخشد؛ یعنی محتوا، تکنیک را تحت تاثیر قرار میدهد.
وی ادامه داد: گاهی یک محتوای خوب، ضعف تکنیک فیلم را میپوشاند و بیننده حرفی را که دوست دارد و چیزی را که برایش دلنشین است از فیلم میگیرد و آنقدر برایش جالب و جاذب است که حتی برخیها، ضعف تکنیک را هم متوجه نمیشوند و یا این امر برایشان خیلی مهم نیست.
این پژوهشگر مسائل اجتماعی ادامه اظهار داشت: آنچه در فیلم و سینما اصل محسوب میشود، پیام آن است و اگر قرار باشد سینمای کشور محتوای انقلابی یا محتوای اسلامی نداشته باشد، افراد متعهد و دلسوز برای سینما کار نخواهند کرد. کسی که با انقلاب همساز و همدل است، سینما را برای محتوایی میخواهد که از این انقلاب الهام گرفته است.
شایق تصریح کرد: البته نباید از نظر دور داشت که اگر سینمای متعهد بخواهد پیام رسانی کند، لازم است جاذبهای هم برای بیننده داشته باشد و سینمای ایران برای تولید آثار ارزشمند و تاثیرگذار حتی در سطح جهانی دارای سوژههای ناب و خاص بیشماری است که مورد غفلت و بی مهری قرار گرفته اند.
وی افزود: پرده نقره ای سینما در ایران که میتواند محل بی نظیر و تأثیرگذاری برای عرضه آثار فاخر و ماندگار باشد متأسفانه در بسیاری از مواقع، محل تاخت و تاز عده ای قرار گرفته که ترویج خشونت در آثار آنان هدف اصلی محسوب میشود و معمولا در این نوع آثار، بیشترین آسیب متوجه زنان جامعه میشود.
وی اظهار داشت: شاید یادآوری این موضوع، ضرورت نداشته باشد که منظور از خشونت، تنها زدن، کشتن و تولید صحنههای جنایی نیست بلکه خیلی وقتها دیالوگهای پرده سینما بهتنهایی مصداقی از خشونت هستند.
این کارشناس مسائل زنان افزود: دادن نقشهای نامناسب به زنان و گاهی استفاده ابزاری از آنها در فیلمها، تبلیغ و ترویج تبرج و خودنمایی مفرط ، سیاه نمایی وضع زنان در آثار سینمایی، رفتار نامطلوب بعضی از عوامل تولید در پشت صحنه تولید فیلمها و مسایلی از این دست که رعایت عفت عمومی اجازه بیان آن ها را نمیدهد، بخشی از مصادیق وجود خشونت علیه زنان در برخی از آثار سینمایی است.
شایق ادامه داد: صدها فیلم میشود از کار و تلاش، دستاوردها و پیروزیها، بروز احساسات و شکوفا شدن استعدادها، حماسهها و ... مردان غیور و زنان تاریخ ساز این سرزمین ساخته شود. از زندگانی دانشمندان، علما، مجاهدان و آزادیخواهان گرفته تا شعرا، ادبا، حافظان امنیت کشور، هنرمندان و ورزشکاران با مرام پهلوانی، خیرین عرصههای مختلف مانند مدرسه و بیمارستان سازها، خادمان مردم در حوزه های مختلف مانند بهداشت و درمان و... و دهها موضوع دیگر که تاکنون کاری در خور شأن آنان ساخته نشده است در حالیکه آفرینش آثار در این موارد علاوه بر انجام رسالت سینماگران، می تواند الگوهای بی بدیلی به جامعه ارائه دهد.
وی با طرح چند سؤال ادامه داد: چند فیلم سینمایی در مورد بزرگان این سرزمین در طول تاریخ ساخته شده است؟ افرادی همچون مبارزان و مجاهدان مشروطیت، تحریم تنباکو، مدافعان بنادر جنوبی کشور در مقابل تهاجم انگلیس و... ، چند فریم از زندگی امیر سرافراز اسلام، شهید قرنی و مبارزات و اقدامات ماندگار او که باعث ترورش توسط گروهگ انحرافی فرقان گردید، ساخته شده است؟ آیا زندگی پرافتخار امیران و سرداران شهید از جمله فلاحی، باقری، ظهیر نژاد، کلاهدوز، صیادشیرازی، مهدی باکری، ستاری، کاظمی، آبشناسان، خرازی، نیاکی، همت، بابایی، زینالدین، دوران، بروجردی، یاسینی، کاوه، جدی اردبیلی، تجلایی و ... و دهها شهید و شهیده حماسه ساز دیگر تاکنون به اثر ماندگار سینمایی تبدیل شده اند؟ سینما کی میخواهد به تعهد خود در قبال این انسان های بزرگ عمل نماید؟ زندگانی کدامیک از دانشمندان شهید هستهای و سایر دانشمندان بزرگ ایران روی پرده نقره ای سینمای ایران نقش بسته است؟ و چند فیلم زایش احساسات پاک و زلال مدافع ارزشهای دینی و ملی برگرفته از آثار شعرا و عرفا و یا کتب و خاطرات دفاع مقدس همچون کتاب «;دا»، «پایی که جا ماند»، «نورالدین فرزند ایران»، «لشکر خوبان»، «من زنده ام» و ... ساخته شده است؟
شایق ادامه داد: البته نباید تلاش سینماگران متعهد مانند ابراهیم حاتمی کیا، زنده یاد«علی حاتمی»، مسعود ده نمکی، زنده یاد«رسول ملاقلی پور»، زنده یاد سلحشور و ... نادیده گرفته شود که آثارشان علیرغم مقبولیت در جامعه مورد بی مهری و هجمه افراد معلوم الحال و حتی برخی مسئولین فرهنگ و هنر قرار گرفته است.
وی افزود: در غیاب تولید فیلمهای مناسب و ارزشمند در حوزههای درام، عاطفی، حماسی، خانوادگی، تاریخی و ... و خلأ ایجاد شده از این ناحیه، گویا میدانی برای عرضه خشونت افراطی توسط برخی سودجویان ایجاد شده که در نگاه خوشبینانه برای بدست آوردن «گیشه» و در نگاه واقع بینانه «متاثر از تهاجم فرهنگی» به تاخت و تاز در عرصه سینما مشغول بوده و مروج خشونت افراطی در این حوزه شده اند که این امر مصداقی از آثار مخرب «ابزارهای جنگ نرم» است.
شایق اظهار داشت: به نظر میرسد تقلبی بزرگ در عرصه سینما و هنر صورت گرفته تا چنین القا شود که گویا سینما یعنی خشونت و دیگر هیچ و این در حالی است که همه رفتارهای انسانی در بخشهای مختلف از جمله خشونت قابلیت نمایش در سینما را دارند اما نباید چنین وانمود شود که بدون خشونت، نمیتوان فیلم تولید کرد!
وی ادامه داد: خشونت در سینما گاهی برای نشان دادن هراس ناشی از احساس درد القا میشود. گاهی قرار است نمایش خشونت ابعاد فلسفیتر بیابد. گاهی هدف از خشونت نمایی، باورپذیرتر کردن موقعیتهای حاد صحنه است. گاهی موضوع، ایجاد هیجان در مخاطب است که بخصوص در فیلمهای اکشن جاری است. گاهی نیز قرار است با نمایش خشونت، موضوع خشونت مورد تقبیح و محکومیت قرار گیرد! در بعضی از فیلمها نمایش خشونت حس همدردی با اسطورهها را برمی انگیزد و در برخی از آثار سینمایی، هر چند صحنه خشنی وجود ندارد، اما روابط و دیالوگها و کاتها، دامنه التهاب مخاطب را از هراس نسبت به خشونت بسیار بالا میبرد.
شایق ادامه داد: دستگاههای فرهنگی کشور خصوصاً وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید در مسائل مربوط به سینما حضور فعال داشته باشد. در همین راستا، باید به معنای حقیقی کلمه، هنرمندان انقلابی مورد تشویق قرار گیرند و امکانات لازم در اختیارشان قرار گیرد. برای آموزش و رشد هنرمندان متعهد و پایبند به اصول و ارزشهای دینی و انقلابی شرایط لازم فراهم شود و عرصه سینما از عناصری که مانع رشد این قبیل هنرمندان هستند خالی شود.
وی افزود: در مقابل، با کسانی که از فیلم و سینما به عنوان ابزاری علیه جمهوری اسلامی سوء استفاده میکنند هوشمندانه برخورد شود تا سینما به دست کسانی نیافتد که میانه مناسبی با اصول و اعتقادات دینی و ارزشهای انقلابی ندارند. نباید ایمان عمومی مردم که برایش حاضرند جانشان را فدا کنند و انقلابی که بر اساس مترقیترین هدفها در دنیای امروز شکل گرفته، مورد هجمه قرار گیرد. باید دقت شود که بخشی از برجستهترین و تاثیرگذارترین امکانات فرهنگی کشور به دست کسانی داده نشود که این ایدهآلها را قبول ندارند.
این پژوهشگر مسائل اجتماعی تصریح کرد: نمایش نمودهای خشونت آمیز در سینما به هر دلیلی که باشد در یک نکته مشترک است و آن ترویج خشونت در جامعه است که لازم است در کنار جدیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای نظارت و کنترل چنین فیلمهای مخرب، افکار عمومی جامعه نیز به سمت عدم استقبال از این نوع آثار سوق داده شود.