از گذشته تهران به یک باغ شهر بزرگ شناخته می شد و در محلات قدیمی مانند ونک، تجریش و قلهک باغ ها بیشتر از خانه ها نمود داشت.
با توسعه شهرنشینی و گسترش آپارتمان نشینی و هجوم افراد از دیگر استان ها به کلانشهری مثل تهران وسوسه تخریب باغات و ساخت برج ها از سوی صاحبان باغات تهران بیشتر شد و هر روز خبر قطع شبانه درختان در بی خبری مسئولان شهری به گوش می رسد.
در همین راستا اعضای شورای اسلامی شهر تهران برای حفظ و صیانت از باغات تهران دست به کار شدند و مصوبه برج باغ ها را روی میز مدیریت شهری قرار دادند تا شاید ترمزی باشد که سرعت تخریب باغ ها را کمی کندتر کند.
*مصوبه برج باغ ها حافظ باغات تهران یا راهی برای دور زدن قانون
بیست بهمن سال 82 اعضای شورای اسلامی شهر تهران برای حفظ باغات این شهر مصوبه برج باغ ها را تصویب کردند تا شاید بتوانند سرعت قطع درختان را کمی کندتر کنند.
براساس این مصوبه املاک با مساحت بیش از 500 متر مربع که طبق سند مادر و یا طبق نقشه، باغ ثبت شناخته شده باشند همیشه به صورت باغ باقی می مانند و تحت هیچ شرایطی اعم از خشکاندن یا قطع درختان و تغییر حالت ظاهری آن بــه غیر بـاغ ، نمی تواند عنوان باغ را از این گونه املاک سلب کرد و با عاملان تخریب باغ برخورد و مطابق قانون مورد پیگیری قرار می گیرند.
همچنین مالکین باغ ها و محل هایی که به صورت باغ شناخته می شوند و نیز مالکین سایر املاک و اراضی مشمول قانون برج باغ ها مکلفند به ازای درخت هایی که اجازه قطع آن ها از طرف شهرداری دریافت می کنند، در همان محل یا هر محلی که شهرداری تعیین کند، در فصل مناسب و با رعایت اصول و ضوابط ، نهال با محیط بن حداقل 10 سانتی متر غرس نمایند به نحوی که مجموع محیط بن نهال‌هایی که کاشته می شود معادل مجموع محیط بن درختان قطع شده باشد.
مصوبه برج باغ ها به مالکان اجازه می دهد در 30 درصد ملک خود اقدام به ساخت و ساز نمایند و70 درصد باقی مانده را حفظ و نگهداری کنند. تا قبل از سال 82،مالکان مجاز به ساخت و ساز در زمین‌های باغی حداکثر تا 4 طبقه بودند اما بعد از تصویب مصوبه برج باغ ها در شورای شهر ، تراکم ساختمانی در این زمین‌ها تا دو برابر افزایش پیدا کرد و کل ارتفاع مجاز برای بارگذاری مسکونی در باغات تهران به 8 طبقه رسید.
با تصویب مصوبه برج باغ ها سرعت تخریب و قطع درختان علی‌رغم نظر شورای شهری ها بیشتر شد تا جایی که برخی اعضای شورا به آن واکنش نشان دادند.
*شناسنامه دار کردن باغات راه نجات درختان تهران
موضوع قطع درختان شهر تهران با اجرایی شدن مصوبه برج باغ ها تا جایی پیش رفت که اعضای کمیسیون بهداشت ،سلامت و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تهران را برآن داشت که سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری را ملزم به تهیه شناسنامه برای باغات تا پایان سال 94 کند.
محمد حقانی عضو شورای اسلامی شهر تهران می گوید:طبق قانون سال 59 و آیین نامه اجرایی، شهرداری‌ها موظف هستند برای باغات و درختان شناسنامه تهیه کنند و به دلیل این‌که تاکنون این قانون اجرایی نشده است، دادگاه در پرونده های قطع درختان به نفع شهرداری رای نمی‌دهد.سال 94، 2 میلیارد تومان اعتبار برای شناسنامه دار کردن باغات شهر تهران در نظر گرفته شده بود که تا پایان اسفند ماه این قانون باید اجرایی می شد.
با وجود این‌که قانون سازمان پارک ها را موظف به شناسنامه دار کردن باغات تا پایان سال گذشته کرده بود اما با اتمام سال 94 این قانون نیز به مانند بسیاری از قوانین دیگر مسکوت باقی ماند و راه را باز گذاشت تا برخی از تعطیلی نوروز و نبود ماموران شهرداری سوء استفاده کرده‌و اقدام به قطع درختان کنند .نمونه آن قطع درختان باغ دروس است که همچنان برسرقطع درختان آن بین شورای شهر وشهرداری اختلاف وجود دارد.
سرانجام شورای شهری ها تصمیم گرفتند با تغییر در مصوبه برج باغ ها جلو قطع بیشتر درختان را بگیرند.
رحمت الله حافظی رئیس کمیسیون محیط زیست شورای اسلامی شهر تهران در رابطه با توقف این مصوبه اظهار داشت: ما اعتقاد داریم که این مصوبه باعث شده است شهر تهران به این تنگی نفس دچار شود. اگر مصوبه کارآمد بود ما امروز شاهد این مشکلات عدیده نبودیم، طبق فرمایشات مقام معظم رهبری(مدظله العالی) درباره حفظ محیط زیست نباید این اتفاق می‌افتاد. در رابطه با همین موضوع ما پیشنهادی را آماده کرده‌ایم که در یک یا دو هفته آینده در دستور صحن قرار بگیرد، بر اساس این پیشنهاد دو گام پیش بینی شده که اگر این پیشنهاد تصویب شود ما می‌توانیم بگوییم که باغات شهر تهران تثبیت می شوند و هیچ کس اجازه تغییر کاربری آن را نخواهد داشت حتی اگر تمامی درختان آن باغ هم قطع بشوند و یا خشک بشوند آن باغ به هیج عنوان تغییر کاربری نخواهد یافت.
وی شناسنامه دار کردن باغات را یکی از راهکار های حفاظت آن‌ها از تخریب می داند و می گوید:تصمیم داریم تمام باغات و درختان شهر تهران شناسنامه دار شوند حتی محیط بن درختان ثبت شود و هر درخت پلاک گذاری جداگانه داشته باشد. بعد از این گام، ایجاد لایه باغات در طرح تفصیلی شهر تهران مد نظر است.
هم اکنون در طرح تفصیلی شهر تهران لایه های متعددی از جمله لایه معابر، لایه مراکز فرهنگی، لایه بافت‌های فرسوده، لایه بافت آموزشی و لایه ساختمان های میراثی وجود دارد و براساس پیشنهاد کمیسیون بهداشت، قرار است لایه باغات نیز به طرح تفصیلی افزوده شود.
البته امیدواریم با تحقق این پیشنهادات دیگر باغات تهران تغییر کاربری نداشته باشند و برای همیشه تثبیت شوند. در ضمن پیشنهاد شده شناسنامه باغات تهران هر 5 سال یک بار به روز رسانی شود.
حال باید منتظر ماند ودید که چه زمانی مدیران شهری به این باور برسند که مردم تهران دیگر قادر به تنفس در هوای آلوده این شهر را ندارند و هرچه زودتر باید با اتخاذ تدابیری جلوی تخریب بیشتر باغات این شهر را بگیرند.
