معادن غرب استان تهران به یکی از اصلی ترین دغدغه های مسئولان ذیربط در پایتخت مبدل شده است.
مدتها پیش هشدارهای متعددی درباره این معادن از سوی دستگاه ها و نهادهای ذیربط مطرح شد،اما گویی گوش شنوایی برای رسیدگی و ساماندهی جدی و قطعی به این معضل نهفته اما مخاطره آفرین وجود ندارد.
معادن شن و ماسه متخلف در غرب استان و گودال های همجوار آن،یکی از مخاطرات حوزه مدیریت بحران به شمار می رود.
سازمان مدیریت بحران و شورای اسلامی شهر تهران بارها به احتمال جاری شدن سیلاب و بروز فاجعه در صورت بارش های شدید باران اشاراتی داشته اند.
مخاطرات معادن مذکور،تنها به دغدغه های عرصه مدیریت بحران خلاصه نمی شود،زیرا کارشناسان محیط زیست نیز،ایجاد گرد وغبار را با شروع فصل گرما متذکر شده اند و همه این موارد و دغدغه ها در حالی ذهن مسئولان مربوطه را به خود مشغول ساخته که ظرفیت های قانونی برای جلوگیری از حفر منابع طبیعی برای دسترسی و تولید شن و ماسه پیش بینی و تعریف شده است،اما گویی در مقام اجرا،موانع جدی نانوشته ای پیش روی این امر خطیر وجود دارد.
قریب به دو هفته پیش،حجت الاسلام والمسلمین عبدالمقیم ناصحی،رئیس کمیسیون اجتماعی و فرهنگی شورای اسلامی شهر تهران،طی بازدیدی که از معادن جنوب غرب استان تهران به عمل آورد،بر ضرورت ساماندهی و رسیدگی به این معضل بالقوه تاکید کرد و در اظهاراتی که در رسانه ها انعکاس یافت،عنوان کرد:در صورت جاری شدن سیلاب،حدفاصل گودال هایی که بیش از 100 متر عمق دارند و رودخانه کن واقع در منطقه 18 تهران،تخریب هایی ایجاد خواهد شد که ضریب آسیب های آن،قریب به 100 درصد ارزیابی می شود.
وی با اشاره به گزارشات مدیریت بحران گفت:در چنین شرایطی،پل های فتح و بروجردی بطور کامل تخریب می شوند که وقوع این امر،به مثابه فاجعه و بحرانی عظیم و جدی برای پایتخت خواهد بود.
هشدارهای مکرر در خصوص معادن شن و ماسه غرب استان تهران(شهر قدس،شهریار،خادم آباد و منطقه 18)باعث شده تا هر از چند گاهی مسئولان استانداری و مقاماتی از شهرداری تهران،در پای معادن مورد اشاره حاضر شوند و نظاره گر وضعیت موجود در این خطه از استان تهران شوند.
بخشی از هشدارها به معادن شن و ماسه شهرستان قدس معطوف می شود،معادنی که در مسیر جاده چیتگر و اندیشه و محدوده جاده دهکده بهار شمالی واقع شده و گودال های ایجاد شده در معادن مذکور به اندازه ای رسیده که امکان تخمین وسعت آن امکان پذیر نیست.
انباشت نخاله های ساختمانی از یک سو و خطر انتشار گرد و غبار ناشی از شن و ماسه،عضو گروه کنترل آلودگی هوای دانشگاه تهران را نیز به موضع گیری و واکنش وا داشته است.
علیرضا نورپور شکل گیری کانون های بزرگ تولید گرد و بخشی از غبار و آلودگی های زیست محیطی را ناشی از عدم پایش مناسب معادن و ایجاد گودال های عمیق در این محدوده عنوان کرده است.
به اعتقاد استاد دانشگاه محیط زیست دانشگاه،تعطیلی معادن مذکور چاره کار نیست بلکه باید حمایت صحیح از صنایع در اولویت قرار گیرد.
نور پور می افزاید:اگر وزارت نیرو،چاه های غیر مجاز را پلمپ کند،باز هم نیاز موجود باعث حفر چاه های دیگری برای دستیابی به شن وماسه خواهد شد.
** هشدارهای مدیریت بحران
هشدارهای مطرح شده از سوی مدیریت بحران،ضرورت توجه جدی واتخاذ راهکاری سازنده برای مدیریت صحیح و اصولی معادن مورد اشاره و لحاظ کردن تدابیری ویژه برای پیشگیری از وقوع بحرانی عظیم را اجتناب ناپذیر می سازد.
ایجاد اختلاف ترازِ قابل توجه میان کف معادن تا کف بستر رودخانه کن و احتمال وقوع حوادث ثانویه در صورت جاری شدن سیلاب و رانش زمین و وارد شدن خساراتی جدی به ساختمان ها و تاسیسات موجود این ناحیه،ایجاد گودهای عمیق 100 متری در فاصله 5 تا 6 متری از رودخانه کن و احتمال تخریب دیواره مشترک،بخشی از مخاطرات و هشدارهایی است که از سوی دستگاه های متولی و مدیریت بحران مطرح شده است.
در چنین شرایطی لزوم اقدامی جدی و قاطعانه و اتخاذ راهکاری موثر و اصولی بیش از پیش احساس می شود در غیر اینصورت با توجه به هشدارهای مطرح شده از سوی رسانه ها و مسئولان ذیربط،استمرار وضعیت موجود می تواند در شرایطی خاص،فاجعه ای غیر قابل پیش بینی را رقم بزند که ابعاد تخریب و صدمات آن فراتر از حد تصور خواهد بود.
