بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، تلاش برای ریشه‌کنی بیسوادی در کشور با فرمان رهبر کبیر انقلاب آغاز شد و هنوز هم این روند ادامه دارد.
این روزها روش‌های متعدد برای ادامه تحصیل افرادی که به هر دلیلی از تحصیل بازمانده‌اند وجود دارد و نظام آموزشی تلاش می‌کند با انعطاف در ارائه برنامه‌ها برای آن دسته از کسانی که حتی نمی‌توانند در کلاس درس حضور یابند، شرایط مناسبی را جهت کسب علم فراهم کند.
یکی از این روش‌ها، «آموزش از راه دور» است؛ مؤسسه آموزش از راه دور بر اساس مصوبه شماره 387 مورخ نهم شهریور ماه 1375 (و اصلاحیه جلسه شماره 537 مورخ پانزدهم اردیبهشت 1383و جلسه 571 مورخ هشتم دی ماه 1384) شورای عالی انقلاب فرهنگی تأسیس شد و به استناد هفتصدمین جلسه مورخ بیستم اسفند ماه 1382شورای عالی آموزش و پرورش، مجوز تأسیس و راه‌اندازی مراکز مجری آموزش از راه دور در داخل و خارج از کشور صادر شد و مراکز آموزش از راه دور در سال 1383 فعالیت خود را آغاز کردند.
در یکصد و چهل و پنجمین جلسه شورای عالی اداری مورخ 27 دی ماه 1389 مؤسسه آموزش از راه دور که قبلاً به عنوان مؤسسه وابسته به آموزش و پرورش فعالیت می‌کرد به وزارت آموزش و پرورش انتقال یافته و در ساختار سازمان مدارس غیردولتی و مشارکت‌های مردمی ادغام شد.
*** بازدید از مرکز آموزش از راه دور پدیده نوین
شاید تابلوی مرکز آموزش از راه دور را سر درِ برخی مدارس یا مراکز آموزشی دیده باشید؛ در حال حاضر در 1703 مدرسه، 180 هزار دانش‌آموز در دوره متوسطه اول و دوم مشغول به تحصیل هستند.
کسانی که به هر دلیلی دوره تحصیل‌شان ناتمام مانده بود و اکنون فرصتی جدید برای ادامه تحصیل یافته‌اند اما چه تفاوتی میان این مدارس با مدارس بزرگسالان است و چه خدماتی در آنها به محصلان ارائه می‌شود.
برای پاسخ به این پرسش‌ها، با هماهنگی مدیریت آموزش از راه دور وزارت آموزش و پرورش، به آموزشگاه آموزش از راه دور پدیده نوین که در شهرری واقع است برای بازدید رفتیم.
***
صدای خانم معلم در حال توضیح یک مثال برای محصلان، از کلاس درس به‌گوش می‌رسد؛ با اجازه اکرم محمد مدیر آموزشگاه، وارد کلاس می‌شویم.
جمعی از بانوان در کلاس درس حضور دارند و به گرمی از حضور یک خبرنگار در کلاس‌شان استقبال می‌کنند.
اقدس باقری دبیر این کلاس می‌گوید: محصلانم در اینجا برایم مثل خواهر می‌مانند و رابطه خوبی با هم داریم.
وی ادامه می‌دهد: آنها به رغم تمام سختی‌هایی که دارند اما با اشتیاق درس می‌خوانند.
زهره طهماسبی که خانه‌دار است، می‌گوید: وقتی دخترم به کلاس ششم رفت، احساس کردم که باید برای پیشرفت دخترم، سطح سوادم را بالا ببرم و به همین دلیل تصمیم به ادامه تحصیل گرفتم و الان دو سال است که درس می‌خوانم.
وی که هم‌اکنون در پایه اول دبیرستان تحصیل می‌کند، ادامه می‌دهد: آغاز این راه خیلی سخت بود؛ همه چیز را فراموش کرده بودم اما با تشویق همسرم و شرکت در کلاس‌ها و تمرین کردن، روند یادگیری‌ام خیلی خوب شده است.
طهماسبی درباره نحوه آشنایی‌اش با آموزشگاه آموزش از راه دور بیان می‌کند: یکی از همسایه‌هایم در اینجا 4 سال درس خوانده و دیپلم گرفته بود و باعث شد تا بنده نیز برای ادامه تحصیل به اینجا بیایم.
فاطمه نمازی که سه فرزند دارد، می‌گوید: همیشه دنبال این بودم که بتوانم درس بخوانم اما فرصت حضور در کلاس درس را نداشتم. با وجود سه فرزند نمی‌توانستم درس هم بخوانم تا آنکه یکی از دوستانم، آموزش از راه دور را به من معرفی کرد.
وی اضافه می‌کند: درس خواندن در آموزش از راه دور، این ویژگی را دارد که نیازی به کلاس رفتن نیست و فقط برای رفع اشکال به اینجا می‌آییم و من هم در خانه همراه با فرزندانم درس می‌خوانم و حتی با هم رقابت داریم.
الهام بهرامی مادر دو فرزند 17 و 11 ساله است که در پایه اول دبیرستان تحصیل می‌کند؛ وی می‌گوید: خیلی دوست داشتم درس بخوانم و با انگیزه آمدم چرا که فرزندانم داشتند بزرگ می‌شدند و من می‌خواستم بتوانم در تمام پایه‌ها به آنها در درس خواندن، کمک کنم.
خانم رحیمی که دو فرزند 12 و 3.5 ساله دارد، نگران فرزند خردسالش است و بیان می‌کند: درس خواندن شیرین است اما با وجود فرزندان کوچک، سخت است.
وی ادامه می‌دهد: ارزشیابی از ما با ارزشیابی از سایر محصلان حتی روزانه به یک شکل است در حالی که به نظرم باید در نمره‌دهی به افراد بزرگسال انعطاف هم باشد چرا که ما در کنار فرزند و همسر و زندگی، درس می‌خوانیم و فقط دغدغه درس خواندن را نداریم.
الهام واعظی هم 29 ساله است؛ وی 13 سالگی ازدواج کرده و الان سه فرزند 15، 11 و 10 ساله دارد؛ واعظی می‌گوید: دوست داشتم درس بخوانم و این موضوع را با اداره آموزش و پرورش منطقه محل زندگی‌ام مطرح کردم و آنها آموزشگاه آموزش از راه دور را معرفی کردند.
وی می‌افزاید: درس خواندن خیلی خوب است اما سختی‌هایی نیز دارد زیرا ما مادر یک خانواده هستیم و اولویت اول توجه به همسر و فرزندان است.
* حضور مادر و دختر در آموزشگاه آموزش از راه دور
در بین بانوان متأهل، الهام اسلامی که 29 ساله و مجرد است، حضور دارد؛ شرایط او با بقیه بانوان از این نظر متفاوت است که وی به دلیل تجدیدی مداوم در یک درس آن هم در سال سوم متوسطه، از مدرسه و تحصیل گریزان بود.
اسلامی می‌گوید: با درس زبان انگلیسی مشکل داشتم و نمی‌توانستم نمره قبولی بگیرم؛ حتی نمره‌ام به حد تک‌ماده هم نمی‌رسید؛ دیگر طوری شده بود که اصلا تصمیم گرفتم درس نخوانم.
وی ادامه می‌دهد: یکی از دوستانم، مرا به مرکز آموزش از راه دور معرفی کرد و به اینجا آمدم و خیلی برایم جالب بود که با انرژی مثبت مدیر مرکز مواجه شدم و به من گفت «این بار پس از درس خواندن، از طریق آموزش از راه دور و بدون هیچ نگرانی امتحان بده و مطمئن باش که قبول می‌شوی».
اسلامی هم‌اکنون محصل دوره پیش‌دانشگاهی آموزشگاه از راه دور پدیده نوین است و البته انرژی گرفتن او باعث شد مادرش هم تشویق به درس خواندن شود.
میترا حسن‌زاده مادر الهام اسلامی، پایه سوم دبیرستان را می‌گذراند و در کنار درس خواندن، مربی قرآن نیز هست.
*** تحصیل مجدد یک لیسانسه در آموزش از راه دور
یکی دیگر از محصلان آموزش از راه دور این مرکز، اعظم فخری است که لیسانس آی‌تی دارد و هم‌اکنون پیش‌دانشگاهی تجربی را در آموزش از راه دور می‌گذراند.
وی می‌گوید: علاقه زیادی به رشته پزشکی دارم به همین دلیل تصمیم گرفتم دوباره رشته تجربی را بخوانم و در آموزشگاه آموزش از راه دور ثبت‌نام کردم.
***
گفت‌وگو با محصلان آموزش از راه دور به درازا کشیده بود و قرار بود کلاس ریاضی هم برگزار شود.
دبیر کلاس ریاضی خانم بابایی بود که کارشناس ارشد ریاضی داشت و رتبه 3 کنکور بود؛ موضوع درس خانم معلم، جذر و ریشه دوم بود.
*** فراهم کردن محیطی امن، آرام و مطمئن برای محصلان
اکرم محمد مدیر آموزشگاه آموزش از راه دور پدیده نوین در خصوص فعالیت این آموزشگاه با بیان اینکه روش‌های متعددی برای جذب محصل در آموزشگاه داریم، می‌گوید: از تراکت، تابلو و پیامک استفاده می‌کنیم و احترام به محصلان برای ما از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر حدود 240 محصل داریم، می‌افزاید: با توجه به اینکه در آموزش از راه دور این امکان وجود دارد که افراد در خانه درس بخوانند و برای رفع اشکال به کلاس بیایند، استقبال بیشتری صورت می‌گیرد چرا که دغدغه‌های فکری و زندگی کمتر اجازه می‌دهد، خانم‌ها فرصت برای حضور در کلاس درس را داشته باشند.
خانم محمد ادامه می‌دهد: همانطور که مشاهده کردید فقط بانوان از تحصیل بازمانده در مراکز آموزش از راه دور حضور ندارند بلکه کسانی نیز حضور دارند که برای شغل آینده و ادامه تحصیل در آموزش عالی، تغییر رشته می‌دهند و از کلاس‌های آموزش از راه دور استفاده می‌کنند.
وی اضافه می‌کند: دوره‌های آموزش از راه دور بر اساس مجوز وزارت آموزش و پرورش و تحت نظر آنهاست و تمام تلاش را داریم تا محیطی امن، آرام و مطمئن برای محصلان فراهم شود.
***
اینجا اشتیاق خواندن از جنس دیگری است؛ بانوانی که روزی درس را به دلایل مختلف رها کردند و اکنون پس از سال‌ها، دوباره درس می‌خوانند و مانند دوران دانش‌آموزی، شب‌های امتحان، خواب به چشم‌شان نمی‌آید.
اینجا مادرانی هستند که از فرصت هر چند کوچک در خانه برای یادگیری استفاده می‌کنند و حتی گاهی در هنگام کار کردن، کتاب هم در دستشان است.
اینجا دلیل اکثر مادران برای درس خواندن، پیشرفت فرزندان‌شان است و تمام سختی‌ها را در این مسیر به جان می‌خرند.
