"متکدی" و "تکدیگری" نام واژهای است که در این چند سال اخیر بسیار به گوشمان خورده و به اصطلاح امروزی" گدا" و " گدایی" است.
زمان پدر بزرگها و مادربزرگهای ما، بی بضاعتهای زیادی در محلات مختلف زندگی میکردند بی آنکه کسی از ماهیت زندگیشان خبری داشته باشد. در دوران نه چندان دور نیز بی بضاعتها مورد حمایت ریش سفیدان محل قرار میگرفتند اما در گذر زمان با تغییر شیوههای زندگی و رنگ و لعاب پیدا کردن خانهها و آسفالتی شدن خیابانها، بی بضاعتان هم لباسهای کهنه تری به تن کردند و در معابر اصلی شهر و چهارراهها حضور یافتند.
** شیوههای نوین گدایی در شهرها
همه ما هر روز شاهد افرادی به اسم " گدا" در کنار خیابانهای شهر هستیم این افراد برای بدست آوردن پول از شیوههای مختلفی استفاده میکنند؛ از جمله آسیب رساندن به خودشان و نشان دادن نقص عضو بدنشان که باعث جلب توجه و ترحم مردم میشوند. آیا تا به حال به این موضوع فکر کردهایم که ممکن است این افراد از روی عمد به بدنشان آسیب رسانده باشند؟!
**سایه به سایه گدایان شهر
خبرنگار حوزه اجتماعی برای پیگیری این موضوع در سطح شهر محدوده راه آهن،شوش، مولوی، پانزده خرداد و... تهران برای پیگیری موضوع و مصاحبه ، این افراد را جستجو کرد که با تعداد محدودی از این دست گدایان روبرو شد، در منطقه 15 خرداد مرد میانسالی که نقش نابینایان را بازی می کرد تا مردم را فریب دهد توسط نیروی انتظامی جمع آوری شد .
بررسی های میدانی حکایت از آن دارد که دستگاه های متولی مقابله با تکدی گری عزم جدی برای ساماندهی به اینگونه ناهنجاری ها دارند چرا که افراد نیازمند در جامعه قطعا مورد حمایت مراکز و ارگان های خیریه قرار دارند.
**جایگاه گدایی در دین اسلام
در دین مبین اسلام عمل " گدایی" به شدت نفی شده است پیامبر اکرم (ص) و امیر المومنین (ع) این عمل را ناپسند میدانستند و چندین روایت در این خصوص وجود دارد توصیه شده است، از غیر از خدا در خواست نکنید در واقع اسلام گدایی کردن را نفی کرده است ولی پرداخت خمس و زکات به فقیر جزو بالاترین ثوابها محسوب میشود.
**تکدی گران در پی چه هستند؟
حسین باهر جامعه شناس و استاد دانشگاه شهید بهشتی در پیرامون این موضوع در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان گفت: دو عامل فقر اقتصادی و فقرفرهنگی موجب این عمل میشود این افراد شاید پول ندارند و شغلهای مناسبی پیدا نکردند و تکدی گر شدند مهمترین مسئله فقر فرهنگی است این افراد آنقدر کم خرد هستند که برای سیر کردن شکمشان به امانت الهی که در اختیارشان است لطمه وارد میکنند.
**برابری درآمد گدایان تهران با اساتید دانشگاهها
وی در ادامه بیان کرد: در حال حاضر آماری که از درآمد گدایان تهران در دست است نشان دهنده این است که گدایان تهران به طور متوسط ماهی 5 میلیون تومان درآمد دارند یعنی همانند یک استاد دانشگاه!
این در حالی است بر اساس برخی گزارشات منتشر شده در رسانه ها یک گدا در تهران به طور متوسط روزانه ۳۰۰ هزار تومان درآمد دارد و در ماه این رقم به حدود ۹ میلیون تومان می رسد.
البته بنا بر پژوهش های میدانی روزنامه ابتکار حدود 5 هزار متکدی در سطح تهران حضور دارند که میانگین درآمد آنها 9 تا 12 میلیون تومان یعنی درآمد یک پزشک متخصص و یا 10 برابر یک کارمند ساده است.
**سرقفلی مناطق خاص برای گدایی
سرقفلی مناطق خاص گدایی شاید واژه ای برای برخی از مناطق تهران مانند شمال و اطراف امامزادگان صدق کند به طوری که محدوده فعالیت برخی متکدیان مشخص است و مردم به دفعات آنان را مشاهده می کنند ، آمارهای غیر رسمی نشان می دهد در مناسبت های مختلف درآمد شیفت عصر متکدیان این مناطق به 600 هزار تومان نیز می رسد.
**گدایان ویترین زشت شهرها
باهر، جامعه شناس در این خصوص تصریح کرد: تهران شهری است که خارجیها بسیار در این شهر رفت و آمد دارند و گدایان میتوانند بدترین تابلو برای معرفی کشور باشند که عملا و عمدا این کار را انجام میدهند.
مسئولین مربوطه موظفند این افراد را در سطح شهر جمع کنند و بررسی کنند که اگر واقعا نیازمند هستند برایشان برنامهایی داشته باشند.
**آخر به گدایان کمک کنیم یا نه؟
وی افزود: متاسفانه مردم به دلیل انسان دوستی که دارند به تکدی گران کمک میکنند و مسئولین هم آن طور که شاید و باید رسیدگی نمیکنند و گدایان از راه ترحم از مردم سوء استفاده میکنند باید تلاش شود این دکان تکدیگری را بست.
**راههای مقابله با تکدی گران
این جامعه شناس معتقد است: راهکارهای قانونی، فرهنگی،اقتصادی، بهزیستی برای حل این مسئله وجود دارد کشور ما کشوری نیست که کسی به خاطر فقر در چهارراهها تکدی گری کند اصلا در اسلام چیزی به اسم " گدایی" وجود ندارد.
همیشه توصیه شده است: زکات خود را به فقیران بدهید این افراد باید کارهای خدماتی داشته باشند و از طریق وجوهات بیت المال پول بدست بیاورند نه از گدایی در چهارراهها.
**دیوارهای مهربانیمان را زیاد کنیم
باید آگاهانه رفتار کنیم، این روزها دیوار مهربانی، یخچال مهربانی و حتی اتاق مهربانی وجود دارد از این طریق میتوان به فقرا کمک کرده و به تکدی گران کمک نشود تا تکدی گری و گدایی در سطح شهر کمرنگتر شود.