نگاهی به بیانات مقام معظم رهبری در خصوص مقام زن

به چه کسی نیکی کنم؟

پیغمبر اکرم در جواب کسی که سؤال کرد: «من ابِرُّ؟؛ به چه کسی نیکی کنم؟» فرمود: «امّک؛ به مادرت» دفعه‏ دوم هم همین را فرمود؛ دفعه‏ سوم هم همین را فرمود. دفعه چهارم که سؤال کرد، فرمود: «اباک؛ به پدرت» پس، زن در مقیاس خانواده و در رابطه‏ با فرزندان، حقّ سنگین‏تری دارد. البته این هم نه از باب این است که خدای متعال خواسته است جمعی را بر جمع دیگر ترجیح دهد. بلکه به این جهت است که زنان زحمت بیشتری تحمّل می‏کنند. این هم عدل الهی است. زحمت بیشتر است؛ پس حق هم بیشتر است. ناراحتی بیشتری تحمّل می‏کند؛ پس ارزشش بالاتر است.

همه‏ این‏ها از روی عدالت است. در مسائل مالی، مثل حقّ خانواده و حقّ سرپرستی خانواده در مقابل وظیفه‏ اداره‏ خانواده، روشِ اسلام روشِ متعادل است. قانون اسلامی، در این چیزها هم نگذاشته است که ذرّه‏ ای به زن یا به مرد ظلم شود. حقّی برای مرد و حقّی هم برای زن قرار داده است. یک وزنه در کفّه‏ مرد قرار داده و یک وزنه هم در کفّه‏ زن قرار داده است. کسانی که اهل مداقّه در این امور هستند، اگر دقّت کنند، این‏ها را می‏بینند. در کتاب‌ها هم نوشته‏اند. امروز خانم‌های اندیشمند و فاضل ما، بحمد اللّه این مسائل را بهتر از دیگران و بهتر از مردان می‏دانند و تبلیغ و بیان می‏کنند.

بیانات در دیدار جمعی از پرستاران ۲۰ مهرماه سال ۱۳۷۳

فعالیت‌های علمی، اجتماعی بانوان افتخاری برای جامعه اسلامی

ما طرف‏دار حقوق بشریم و حقوق بشر را هم دنبال خواهیم کرد. کاری هم به گفته‏ فلان کمیسیون سازمان ملل و فلان کمیته‏ بین‏المللی نداریم. ما خودمان، به‏خاطر دستور اسلام، طرف‏دار حقوق انسان هستیم؛ چون از اصول اسلام است. منتها چیزی را که آن‏ها مطرح می‏کنند، یک فریب و دروغ می‏دانیم. آن از طرف‏داری‏شان از حقوق زن، این از طرف‏داری‏شان از حقوق بشر! مستکبرین و مستبدین و غارتگران عالم و بی‏اعتنایان به حقوق ملت‌ها و نابودکنندگان منافع ملت‌های ضعیف و اشغالگران سرزمینهای کشورهای ضعیف، امروز پرچم به اصطلاح دفاع از حقوق انسان و حقوق زن را در دست گرفته‏اند! معلوم است که ملت‌های مسلمان نمی‏توانند به این‏ها اعتنا کنند. مهم این است که شما زنان مسلمان؛ بخصوص زنان جوان، دختران دانشجو، خانم‌هایی که به فعالیت‌های علمی و اجتماعی و سیاسی اشتغال دارید، این روش اسلامی را با جدیت و اهتمام کامل دنبال کنید.

تربیت اسلامی و انقلابی زن مسلمان، مایه‏ افتخار و مباهات جمهوری اسلامی است. ما به زنان مسلمان خودمان افتخار می‏کنیم. در این راه‏پیمایی‏ها، وقتی دوربین‌ها می‏رود روی چهره‏ خانم‌هایی که با حجاب کامل، فرزندان‌شان را هم در بغل گرفته‏اند و در شرایط دشوار به راه‏پیمایی آمده‏اند، یا برای اعلام موضع سیاسی، یا در نماز جمعه شرکت کرده‏ اند و یا برای کار عبادی، سیاسی به پای صندوق‌های رأی رفته‏اند، برای ما افتخار است. خانم‌هایی که در دانشگاه‌ها مراتب عالیه را در راه تحصیل علم به ‏دست آورده‏اند و یا در کنکورهای سراسری در رشته‏های گوناگون رتبه‏ اول و دوم شده‏اند، وقتی در جامعه‏ ما نمود پیدا می‏کنند، جمهوری اسلامی سربلند می‏شود و افتخار می‏کند. این، افتخاری است برای احکام نورانی اسلام که در این دوران، این‏گونه مشغول سازندگی است و در جهانی که از همه طرف امواج تبلیغات غلط انحرافی در جریان است، زن مسلمان، با این شجاعت و استقلال رأی، خودش را می‏تواند نشان دهد. این‏ها از برکات اسلام است.

بیانات در دیدار جمعی از زنان ۲۵ آذرماه سال ۱۳۷۱

ازدواج درست زن مسلمان

زن مسلمان، شخصیت خودش را پیدا کرده است. مواظب باشید این شخصیت را گم نکند. ازدواج‌ها در دوران انقلاب و به برکت آن آسان شد؛ چون تشریفات و سخت‏گیری‌ها کم شد. نگذارید دوباره به خانه‏ اول برگردیم. پدران و مادران، نسبت به مقدّمات غیر لازمِ ازدواج سخت‏گیری نکنند؛ جوانان که سخت‏گیری ندارند. بگذارند ازدواج اسلامی انجام بگیرد. بگذارند ازدواج برای دختر مسلمان و زن جوانی که در محیط اسلامی است، مثل ازدواج فاطمه‏ زهرا سلام‌الله علیها باشد؛ ازدواجی با پیوند عشقی معنوی و الهی و جوششی بی‏نظیر میان زن و مرد مؤمن و مسلمان و همکاری و همسری به معنای واقعی بین دو عنصر الهی و شریف، اما بیگانه از همه‏ تشریفات و زر و زیورهای پوچ و بی‏محتوای ظاهری. این است ازدواج درست زن مسلمان و تربیت فرزند و اداره‏ محیط خانه و البته اندیشیدن و پرداختن به همه چیز جامعه و دین و دانش و فعالیت اجتماعی و سیاسی. اسلام، این است.

بیانات در دیدار با جمع کثیری از بانوان ۲۶ دی ماه سال ۱۳۶۸

غربی‏ ها درباره‏ جنس زن باید پاسخگو باشند

تمدّن غربی به زن هیچ نداده است. اگر پیشرفت علمی، سیاسی و فکرای هم در زنان دیده می‏شود، مال خود زن‌هاست. در هر کشوری چنین پیشرفت‏هایی نصیب زنان شود که در ایران اسلامی و در کشورهای دیگر هم شده است مال خود زن‌هاست. آنچه که غربی‏ها به آن دامن زدند و تمدّن غربی پایه‏گذار خشت کج و بنای کجش بود، بی‏بندوباری و ابتذال زنانه است. زن را به ابتذال کشانده‏اند و داخل خانواده‏ او را هم اصلاح نکرده‏اند. مکرّر در مطبوعات امریکایی و اروپایی، میزان بالای زن‏آزاری‏ها و شکنجه‏ها و بی‏مهری‌ها منتشر شده است. فرهنگ غربی در مورد زن و بی‏بندوباری و به ابتذال کشاندن زنان آن مناطق، موجب شده است که بنیان خانواده، سُست و متزلزل گردد و خیانت زن و مرد به یکدیگر، در داخل خانواده چندان مهم شمرده نشود.

این گناه نیست؟ این خیانت به جنس زن نیست؟ با این فرهنگ، از همه‏ دنیا هم طلبکارند؛ در حالی که باید بدهکار باشند! فرهنگ غربی در مورد زنان باید در موضع مدافع قرار گیرد؛ باید از خودش دفاع کند؛ باید توضیح بدهد؛ اما غلبه و سلطه‏ سرمایه‏داری و رسانه‏های مستکبرِ جبّارِ غربی قضیه را بعکس می‏کنند؛ آن‏ها می‏شوند طلبکار؛ آن‏ها می‏شوند مدافع حقوق زن به قول خودشان و به اصطلاح خودشان! در حالی که چنین چیزی نیست. البته در بین غربی‏ها هم مسلّماً متفکّرانی، فلاسفه‏ای و انسان‌های صادق و صالحی هستند که صادقانه فکر می‏کنند و حرف می‏زنند. آنچه که من می‏گویم، گرایش عمومی فرهنگ و تمدّن غربی به زیان زن و علیه زن است.

زنان؛ مصداق الگوپردازی قرآن

قرآن چهار زن را اسم آورده که این چهار زن الگویند؛ دو الگوی نیکان عالم، دو الگوی بدان عالم. «ضرب اللَّه مثلاً للّذین کفروا امرأة نوح و امرأة لوط» زن نوح و زن لوط. «کانتا تحت عبدین من عبادنا صالحین فخانتاهما»این دو نمونه‌ی زنانه برای مردمان کافر در طول تاریخ هستند. وقتی خدای متعال در قرآن می‌خواهد کفار - نمونه‌ وجود کفرآمیز و کفران‌کننده‌ نعمت خدا - را معرفی کند، به جای فرعون و نمرود و افراد دیگر، دو زن را مثال می‌زند؛ زن نوح و زن لوط، که درهای رحمت الهی به روی اینها باز و همه‌ی امکانات برای عروج و رفعت اینها آماده بود و دو پیغمبر، آن هم پیغمبری مثل نوح و لوط، شوهران اینها بودند که در خانه‌ی آنها زندگی می‌کردند و حجت بر آنها تمام بود؛ اما این دو زن قدر این نعمت‌ها را ندانستند و «فخانتاهما»؛ به شوهرهایشان خیانت کردند. این خیانت، لزوماً خیانت جنسی نیست؛ خیانتِ اعتقادی است؛ خیانتِ مسلکی است؛ راه را کج کردند.

شوهرها با این‌که پیغمبر بودند و مقام عالی داشتند، به درد این زنها نخوردند؛ «فلم یغنیا عنهما من اللَّه شیئا» خدای متعال رودربایستی و رفاقت و خویشاوندی با کسی ندارد. اگر کسی را مورد محبت و لطف و رحمت قرار می‌دهد، با حساب و کتاب است؛ با تعاریف نیست؛ خدا قوم و خویش کسی نیست. اینها هم با این‌که شوهرهایشان پیغمبر بودند، این شوهرهای پیغمبر نتوانستند این دو زن را از شر غضب الهی نجات بدهند؛ اینها شدند نمونه‌ی کافران همه‌ی تاریخ.

در نقطه‌ مقابل، باز خدای متعال دو زن را به عنوان نمونه‌ی مؤمنان ذکر می‌کند: «و ضرب اللَّه مثل للّذین امنوا امرأة فرعون اذ قالت ربّ ابن لی عندک بیتا فی الجنّة و نجّنی من فرعون و عمله»یکی زن فرعون و دیگری، حضرت مریم: «و مریم ابنت عمران». آن زن اول، قصر فرعونی او را مجذوب نکرد؛ زن پرورش‌یافته در بساط فرعونی، کسی که زن فرعون است و لابد پدر و مادر و خاندانش هم از همین طواغیت بودند، در نهایت راحت و نعمت و رفاه و عزت ظاهری بود و زندگی می‌کرد؛ اما ایمان موسی دل او را برد و تصرف کرد؛ به موسی ایمان آورد. وقتی ایمان آورد و راه را شناخت، همه‌ی آن راحت و رفاه را کنار گذاشت و دیگر آن قصر باعظمت در مقابل او جاذبه‌یی نداشت؛ گفت: «ربّ ابن لی عندک بیتا فی الجنّة»؛ من خانه‌ بهشتی را ترجیح می‌دهم؛ زندگی دنیا ارزشی ندارد. حضرت مریم هم: «و مریم ابنت عمران الّتی احصنت فرجها فنفخنا فیها من روحنا» دامن خود را پاک و پاکیزه نگهداشت؛ اینها ارزشهای انسانی است.

این چهار زن فقط نمونه و نماد برای زن‌ها نیستند، بلکه نمونه و نماد برای همه‌ زنها و مردها هستند. آن دو زن با این‌که باب رحمت جلوی آنها باز بود، به آن راه نرفتند و از آن استفاده نکردند؛ به معنویت به‌خاطر چیزهای پست و حقیر - عواملش را قرآن ذکر نکرده، حتماً چیزی است مانند اخلاق بد و یا یک خصلت بد - پشت کردند؛ یک چیز کوچک این دلهای ضعیف را به خودش جذب می‌کند و آنها را از راه حق منحرف می‌کند و می‌شوند نماد کفار و انسان ناسپاس در مقابل خدا. اما دو زن دیگر، نماد ارزشهایند. او برایش جاذبه‌ی معنویت و جاذبه‌ی سخن حق آن‌قدر زیاد است که به همه‌ی بساط و دستگاه فرعونی پشت‌پا می‌زند، این یکی هم پاکیزگی و پاکدامنی و وارستگی دارد.

فاطمه‌ی زهرا (سلام‌اللَّه‌علیها) همه‌ی این فضایل را با هم داراست. چون «و اصطفاک علی نساء العالمین» درباره‌ی مریم در قرآن هست و سیده‌ی نساء عالمین، در روایت هم دارد که او سرور زنان عالم در زمان خودش بود، ولی فاطمه‌ زهرا سرور زنان عالم در همه‌ ادوار تاریخ است این الگوست. برادران عزیز! ما امروز به این الگو احتیاج داریم.

بیانات‌ در دیدار جمعی از مداحان ۱۷ مرداد سال ۱۳۸۳

تأثیر نپذیرفتن از غرب در مسائل پوشش زن

بحث‌هایی که در باب پوشش زن می‌شود، بحث‌های خوبی است که انجام می‌گیرد؛ منتها باید توجه کنید که هیچ بحثی در این زمینه‌های مربوط به پوشش زن، از هجوم تبلیغاتی غرب متأثر نباشد؛ اگر متأثر از آن شد، خراب خواهد شد. مثلاً بیاییم با خودمان فکر کنیم که حجاب داشته باشیم، اما چادر نباشد؛ این فکر غلطی است. نه این‌که من بخواهم بگویم چادر، نوع منحصر است؛ نه، من می‌گویم چادر بهترین نوع حجاب است؛ یک نشانه‌ ملی ماست؛ هیچ اشکالی هم ندارد؛ هیچ منافاتی با هیچ نوع تحرکی هم در زن ندارد. اگر واقعاً بنای تحرک و کار اجتماعی و کار سیاسی و کار فکری باشد، لباس رسمی زن می‌تواند چادر باشد و - همان‌طور که عرض کردم - چادر بهترین نوع حجاب است.

البته می‌توان محجبه بود و چادر هم نداشت؛ منتها همین‌جا هم بایستی آن مرز را پیدا کرد. بعضی‌ها از چادر فرار می‌کنند، به خاطر این‌که هجوم تبلیغاتی غرب دامن‌گیرشان نشود؛ منتها از چادر که فرار می‌کنند، به آن حجاب واقعی بدون چادر هم رو نمی‌آورند؛ چون آن را هم غرب مورد تهاجم قرار می‌دهد!

بیانات در دیدار اعضای شورای فرهنگی، اجتماعی زنان چهارم دی ماه سال ۱۳۷۰

توانایی زن برای حل مشکلات خود در عرصه اجتماع

آنچه که مایلم اینجا عرض کنم، این است که فی‌الجمله نگاه اسلام به زن - به حیث جنس - یک نگاه فوق‌العاده متعالی است. به نظر من خیلی از این مشکلات مربوط به بانوان، ناشی است از مشکلات حیات جمعی خانواده، به حیثی که زن در آن محور است. ما خلأهای قانونی و عادتی و سنتیِ عجیب و فراوانی داریم. گاهی اوقات خانمهائی با ما تماس میگیرند - یا از مجلس، یا از حوزه، یا از مراجعات گوناگون مردمی، یا از مراکز دیگر - و مشکلاتشان را میگویند؛ این مشکلات عمدتاً مربوط میشود به مشکلات داخل خانواده. اگر زن داخل خانواده امنیت روانی داشته باشد، امنیت اخلاقی داشته باشد، آسایش داشته باشد، سَکَن داشته باشد، حقیقتاً شوهر برای او لباس محسوب شود - همچنان که او لباس شوهر است – و همچنان که قرآن خواسته، مودّت و رحمت بین اینها باشد، و اگر «و لهنّ مثل الّذی علیهن»در خانواده رعایت شود - این چیزهائی که اصول کلی و اساسی است - آنگاه مشکلات بیرون خانواده برای زن قابل تحمل خواهد شد؛ اصلاً بر اینها فائق می‌آید. اگر زن در آسایشگاه خود، در سنگر اصلی خود، بتواند مشکلات خودش را کاهش بدهد، بلاشک در عرصه‌ی اجتماع هم خواهد توانست.

چهار دهم دی ماه سال ۱۳۹۰ 

عظمت قهرمانی بانوان مسلمان

مسئله‌ بانوان و دختران ورزشکار ما که با حجاب در میدان می‌روند، خیلی چیز مهمی است. من نمی‌دانم کسانی که درصدد ارزیابی حوادث کشورند، یک ارزیابی درستی از این قضیه دارند یا نه. این، فوق‌العاده است. در کشوری از کشورهای اروپا، یک زنی را به جرم باحجاب بودن، جرأت می‌کنند چاقو می‌زنند و او را می‌کُشند؛ آن هم در دادگاه و جلوی چشم قاضی! این‌جوری است. خجالت نمی‌کشند؛ در دانشگاه، در ورزشگاه، در پارک، در خیابان، به حکم قانون - قانونی که جعل کرده‌اند - متعرّض زن محجبه می‌شوند. آن وقت در این فضا، توی این کشورها، یک زن محجبه در موضع قهرمان بر روی سکوی قهرمانی می‌ایستد و همه را وادار می‌کند به این که او را تکریم و تجلیل کنند. این چیز کمی است؟ این چیز کوچکی است؟ این کار خیلی باعظمت است. واقعاً همه باید قلباً از زنان ورزشکار ما که در میدانها با حجاب، با عفاف، با متانت و با وقار حاضر میشوند، تشکر کنند.

بیانات در دیدار مدال‌آوران المپیک و پارالمپیک ۲۱ اسفندماه سال ۱۳۹۱