این روزها که تلگرام به محبوترین اپلیکیشن پیامرسان در گوشیهای موبایل برای کاربران ایرانی مبدل شده و افراد زیادی در کشورمان مشغول استفاده از این برنامه هستند، تبلیغاتی با عنوان «هک واقعی تلگرام» در فضای مجازی دیده میشود که در آن ادعا شده تنها با داشتن شماره افراد و بدون نیاز به نصب در گوشی طرف مقابل و کد فعالسازی، میتوانید به پیامهای افراد دست پیدا کنید.
محتوای این تبلیغات شامل وعدههایی نظیر «با استفاده از این برنامه میتوانید به صورت مخفیانه و بدون فهمیدن شخص، پیامهای دریافتی و ارسالی او را مشاهده کنید؛ چه پیامهایی روی گوشی همسرتان دریافت و ارسال شده و نمیدانید!؟» و یا «اگر به کسی شک داری به دردت میخوره! به نامزدت شک داری!؟ به رفیقات چطور!؟» و همچنین «فرزندانتان را مدیریت کنید! به راحتی و در چند ثانیه اطلاعات لازم را به دست آورید!» است و در قبال دریافت این برنامه از افراد متقاضی هزینه به نسبت کمی از طریق درگاه پرداخت اینترنتی دریافت میکنند.
با خرید نرمافزار مذکور علاوه بر اینکه هیچگاه خریدار به هدفش نمیرسد، حتی به گفته کارشناسان امنیت سایبری ممکن است دستگاه خریدار با نصب این برنامه، مورد آسیب جدی قرار بگیرد.
تبلیغات فروش نرمافزار «هک واقعی تلگرام» یک عمل کلاهبرداری است؛ زیرا با خرید نرمافزار مذکور علاوه بر اینکه هیچگاه خریدار به هدفش نمیرسد، حتی به گفته کارشناسان امنیت سایبری ممکن است دستگاه خریدار با نصب این برنامه، مورد آسیب جدی قرار بگیرد. در این رابطه حتی مؤسسان تلگرام چندی پیش طی فراخوانی اعلام کردند که هرکسی بتواند رمز تلگرام را بشکند 200 هزار دلار جایزه خواهد برد و تا کنون کسی مدعی برنده شدن این جایزه نشده است.
به این ترتیب به نظر میرسد زمینه و دلایل فنی و منطقی برای نگرانی از هکشدن تلگرام وجود ندارد؛ و آنچه باید نگران آن بود، فریب خوردن کاربران و افتادن آنها در دام شیوههایی است که با تکیه بر جنبههای روانشناسی رفتاری کاربران، امکان نفوذ را ایجاد میکند.
نگرانی اصلی فریب خوردن کاربران و افتادن آنها در دام شیوههایی است که با تکیه بر جنبههای روانشناسی رفتاری کاربران، امکان نفوذ را ایجاد میکند.
بازی با "امنیت روانی" مردم
اپلیکیشن تلگرام اکنون به اصلیترین ابزار پیامرسان اجتماعی در میان مردم ایران تبدیل شده اگرچه ممکن است چند صباح دیگر، یک پیامرسان اجتماعی دیگر در میان مردم رواج پیدا کند، اما مسئله اصلی "امنیت روانی" مردم در قبال استفاده از این ابزارهاست. البته این نکته منافی احتیاط کاربران این اپلیکیشنها در خصوص استفاده نکردن از اسناد محرمانه و تصاویر خصوصی و خانوادگی برای ارسال توسط این پیامرسانها نیست، با این حال ایجاد احساس امنیت برای استفاده مردم از فضای سایبر توسط نهادهای مربوطه یک امر ضروری تلقی میشود؛ زیرا همانطور که مردم در فضای کوچه و خیابان نیازمند احساس امنیت هستند، این نیاز را در فضای سایبر نیز حس میکنند و امروزه فضای سایبر بهویژه این ابزارهای پیامرسان جزو حریم زندگی مردم شده و مبارزه با ناامنی در این حوزه نیز به همان اندازه تأمین امنیت شهری مهم تلقی میشود.
پلیس فتا اعلام کرده که با سایتهایی که برنامه جعلی "هک تلگرام" میفروشند، برخورد خواهد کرد و با تعدادی نیز برخورد کرده، اما روند اینگونه تبلیغات هنوز بهصورت کامل متوقف نشده است.
تبلیغات فریبنده مانند «هک واقعی تلگرام» از مصادیق برهمزننده امنیت روانی جامعه به شمار میآید و با اینکه پلیس فتا اعلام کرده که با سایتهایی که برنامه جعلی "هک تلگرام" میفروشند، برخورد خواهد کرد و با تعدادی نیز برخورد کرده، اما روند اینگونه تبلیغات هنوز متوقف نشده است. ادامه این تبلیغات و امثال این فعالیتهای مخرب که با روان مردم جامعه بازی میکند، میتواند در بعد فردی موجب مشکلاتی مانند فعال نگهداشتن مکانیسم دفاعی بدن، افزایش اضطراب و بیماریهای روانتنی شود و همچنین در بعد اجتماعی نیز میتواند باعث کاهش فرآیند تحولات اجتماعی گردد.
رواج فرهنگ "تجسس"
تبلیغات فریبنده اخیر کارکرد منفی دیگری به غیر از سلب امنیت روانی دارد و آن ترویج فرهنگ "تجسس" یا به زبان عامه، "فضولی" در زندگی دیگران است. هر کس در زندگی خصوصی خود مسائل و اسراری دارد که نمیخواهد دیگران بدانند یا عیوب و ضعفهایی دارد که از مردم پنهان است.
تجسس در امور دیگران حتی اگر آن افراد همسر و فرزندان شخص باشند، نوعی افشای راز و ورود به حریم زندگی خصوصی دیگران است و کاری زشت با هر انگیزهای که باشد؛ قرآن کریم با عبارت "ولا تجسسوا" با نهی از سوء ظن به افراد و تجسس میخواهد مسلمانان را از این خصلت ناپسند باز دارد و جلوی خرابشدن روابط اجتماعی و خانوادگی را بگیرد. از پیامبر اسلام(ص) روایت شده است: «دنبال کشف و یافتن لغزشهای مؤمنان نباشید؛ هر کسی دنبال خطاهای برادرش باشد، خدا هم در پی خطاها و عیوب او خواهد بود و هر کس را خدا در پی لغزشهایش بیفتد، او را رسوا میسازد، هر چند در درون خانهاش باشد.»
ترویج فرهنگ تجسس و فضولی در جامعه علاوه بر بردن آبروی دیگران، باعث ترویج فساد و فحشاء در میان مردم نیز میشود.
از این رو میتوان این تبلیغات کلاهبرداری را مغایر با سبک زندگی ایرانی اسلامی نیز دانست، زیرا ترویج فرهنگ تجسس و فضولی در جامعه علاوه بر بردن آبروی دیگران، باعث ترویج فساد و فحشاء در میان مردم نیز میشود.