اگر چه مردم با توجه به وعدههای دولت برای گشایش معیشتشان پس از انجام توافقات هستهای انتظار دارند نتیجه این گشایش را در زندگی روزمره خود ببینند، اما این وعدهها در عمل به بیراهههایی رفتهاند که با دغدغههای مردم فرسنگها فاصله دارد.
بهبود وضعیت اقتصادی مردم و خارج شدن از رکود خواسته جامعه بود اما در این چند ماه چه اتفاقاتی افتاد؟ آیا راهاندازی رستورانهای با برند آمریکایی اولویت اول مردم بود؟ آیا باز شدن درها برای ورود لباس زیر زنانه آمریکایی به کشور هم خواسته اول مردم بود؟
این روزها فروشگاههای متعدد برند لباس زیر زنانه آمریکایی «ویکتوریا سیکرت» در تهران راهاندازی شده است، برندی که حتی برای جلب مشتری 25 درصد تخفیف هم میدهد!
پس از مراجعه به یکی از این فروشگاهها در تهران متوجه شدیم که تنها یک ماه است که راه افتاده است. فروشنده این فروشگاه درباره نحوه استقبال مردم میگوید: بیشتر مراجعهکنندگان فقط تماشاچی هستند و به مغازه میآیند تا ببینند چه خبر است.
این فروشگاه صورتی هنوز بوی رنگ میدهد و نو بودن دکور داخلی آن مشخص است.
قیمت محصولات آن فاصله زیادی با کالاهای داخلی دارد به طوریکه در بعضی موارد حتی تا 10 برابر قیمت است.
اما آیا واقعا این خواسته جامعه پس از توافق هستهای بود؟
زودتر از آنچه فکر می شد سروکله شان در خیابان های پایتخت پیدا شد؛ حتی قبل از آنکه توافق هسته ای میان ایران و غرب از سوی طرف های غربی آن اجرایی شود.
خیلی ها پیش از اجرای نهایی برجام و برداشته شدن تحریم ها نسبت به سرازیر شدن اجناس و برند های خارجی به داخل کشور هشدار داده بودند ولی همین هشدار دهندگان هم فکر نمی کردند که برند های خارجی زودتر از اجرایی شدن برجام راه تهران را در پیش بگیرند.
این روزها برندهای خارجی در پایتخت کشوری که مردمش انتظار اجرایی شدن برجام برای رفع تحریم ها و بهتر شدن وضع زندگانی شان را می کشند، دنبال دفتر های شیک می گردند تا نمایندگی واردات جنس های خود، از نوشابه های گازدار و لباس زنانه گرفته تا ماشین های لوکس را افتتاح کنند.
این برندها جدای از رنگ ها و طرح های جذابشان برخی افکار عمومی را نگران کرده اند؛ آنها نگرانند که ثمره برجام برایشان چیزی بیشتر از ویراژ خودروهای شورلرت و چند شعبه ساندویچ های آمریکایی نباشد.
هر روز زمزمه های بیشتری از ورود برندهای آمریکایی که بیشترشان مصرفی است به گوش می رسد؛ حالا همه یک نگرانی و سوال مهم دارند؛ آیا ثمره برجام فقط جولان برند های آمریکایی در تهران است؟
«اکنون آرکای در دسترس 100 میلیون مشتری ایرانی خواهد بود...» دیوید انجل مدیر فروش شرکت نوشابه سازی آرکای با همین هیجان از حضور یک نوشابه آمریکایی در دستان ایرانی ها خبر می دهد.
او البته توضیحات بیشتری هم برای این هیجانش دارد: «...این به سود همه است. ما نوشیدنیهای خود را از آمریکا به ایران صادر خواهیم کرد. این کار مشاغل بیشتری برای کارگران آمریکاییها ایجاد میکند. این وضعیت برد- برد است»
اواسط آبان ماه سال جاری بود که خبر ورود نوشابه آمریکایی آرکای گوش های کسانی که دوران پسابرجام را دوران ورود اجناس مصرفی آمریکایی به ایران می دانستند تیز کرد.
درست در حالی که زمزمه ارسال نامه محرمانه وزارت خارجه آمریکا به سفارتخانهها در سراسر دنیا مبنی بر هشدار به تجارت با ایران و پابرجا بودن تحریمها منتشر شده بود و آمریکا تمام تلاش خود را با استفاده از ابزارها تهدید میکند تا مانع از ورود شرکتهای خارجی به بازار و به طور ویژه صنعت نفت ایران شود، پایگاه تحلیلی گلوبال ترید که به ارائه خدمات اقتصادی می پردازد خبری قابل تامل منتشر کرد.
این پایگاه تحلیلی اقتصادی خبر داد بود که جان کری وزیر خارجه آمریکا با قرارداد توزیع میان شرکت تولیدکننده نوشیدنی آمریکایی "آرکای" و یک شرکت ایرانی در ماه سپتامبر (شهریور ماه)، موافقت کرده است.
خبرها اما فراتر از یک قرارداد ساده بود؛ چند روز قبل از خبر پایگاه گلوبال ترید، نمایندگان کنگره آمریکا در طرحی که برای ممنوعیت صادرات نفت به ایران تصویب کردند، یک نکته قابل تامل را در میان موارد استثنا قرار دادند؛ «... اما کالاهایی که به نوعی بر سلامت یا تغییر سبک زندگی تاثیر دارد، شامل تحریمهای آمریکا نمیشود.»
چند روز بعد یکی از مسئولان شرکتی که مسئولیت واردات این نوشابه ها در ایران را بر عهده داشت نیز خبر منتشر شده درباره ورود این نوشابه آمریکایی به ایران را تایید کرد؛ وی تصریح کرد که ««قرارداد واردات نوشابههای «آرکی» نهایی شده و مسئولان شرکت سونا طب به همین منظور، هماکنون در آمریکا به سر میبرند و حضور آنها در آمریکا تا هفته دیگر به طول میانجامد».
ورود نوشابه های آرکی اما آخرین نمونه از برند های آمریکایی که وارد ایران می شد نبود؛ برندهای دیگر آمریکایی کم کم از راه رسیدند.
بحث داغ راه اندازی KFC و حاشیه های آن هم هنوز برای مردم فراموش نشده است چند روز طول کشید تا شعبه «KFC» در تهران پلمب شود ولی آیا این نقطه پایانی حاشیه های ایجاد این برند در تهران بود؟
نفوذی های پس از برجام؛ هشداری که جدی گرفته نشد
«از وارد کردن هرگونه مواد مصرفی از آمریکا جدّاً پرهیز شود…» رهبر انقلاب در انتهای نامه موافقت خود با اجرای برجام این هشدار را داده بودند؛ هشداری که وقتی آن را در کنار هشدار درباره نفوذ قرار دهیم، مشخص می شود که نگرانی ها درباره پررنگ شدن رد پای آمریکایی ها در ایران به بهانه برداشته شدن تحریم ها بی راه نبوده است.
با اینکه بیش از 200 کالا از بعد از هشدار رهبر انقلاب مشمول ممنوعیت واردات از آمریکا شده است اما این مصوبه که از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت ابلاغ شده هم نگرانی ها را بر طرف نکرده است؛ مصوبه ای که بر اساس آن واردات سس گوجه! از آمریکا ممنوع است ولی خودروی شورلت نه!
این روزها مردم چشم دوخته اند تا تأثیر برجام و رفع تحریم ها را در زندگی روزمره خود ببینند نه اینکه جامعه خود را بازاری برای مصرف کالاهای غربی و جولان برندهای آمریکایی بیابند، آیا مسئولان، مسیر را کاملاً برای ورود قطار برندهای آمریکایی باز کرده اند؟