زهرا عبداللهی در همایش ملی تغذیه با تاکید بر اصلاح الگوی مصرف صحیح قند، نمک وچربی که صبح امروز در سالن همایش های امام جواد (ع) وزارت بهداشت برگزار شد، گفت: 52 درصد علل مرگ ومیرها ناشی از 4 بیماری شایع سرطان‌ها، دیابت نوع2 ، بیماری‌های قلبی و عروقی و بیماری‌های مزمن تنفسی هستند که ریسک فاکتورهایی نظیر مصرف چربی زیاد، الکل، شیرینی و نمک زیاد و مصرف کم فیبر، میوه ها و سبزی ها علل اصلی آن است.
وی افزود: علل اصلی 5 بیماری از 7 بیماری فشار خون، چربی و قند خون بالا، بیماری‌های ناشی از مواد دخانی، چاقی و کم تحرکی تغذیه ناسالم است.
وی ادامه داد: در دنیا ثابت شده است که با تغذیه سالم می توان از 80 درصد بیماری‌های قلبی و 30 درصد سرطان ها پیشگیری کرد.
وی در خصوص سرانه های مصرف برخی مواد غذایی در ایران گفت: سرانه مصرف نمک در کشور 46 گرم است که باید 35 گرم باشد، سرانه مصرف قند 66 گرم است که میزان مطلوب آن در سبد غذایی باید 40 گرم باشد، مصرف متوسط سرانه میوه توسط هر ایرانی در سال 212 گرم است که باید 280 گرم باشد، مصرف سبزی 228 گرم است که باید 330 باشد و مصرف سرانه شیر هم 190 گرم است که باید 250 گرم باشد.
افزایش 50 درصدی چاقی در جوانان
مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه خاطرنشان کرد: میزان شیوع چاقی در سنین 25 تا 34 سالگی به 50 درصد رسیده است که چربی خون در این رده سنی 23 درصد شیوع دارد.
وی میزان چاقی در افراد گروه سنی 45 تا 55 سال را نیز 71.7 درصد در خانم ها و 55 درصد در آقایان اعلام کرد و گفت: این گروه سنی نیز 44 درصد چربی خون دارند.
عبدللهی فشار خون افراد 23 تا 34 سال را 11 درصد، افراد 35 تا 44 سال را 20 درصد و افراد 45 تا 65 سال را بالغ بر 48 درصد اعلام کرد و اظهار داشت: مهم ترین علت فشار خون بالا ناشی از مصرف نمک بالاست که این میزان درکشور دو برابر میانگین جهانی است.
وی افزود: طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی متوسط مصرف نمک باید روزانه 5 گرم برای افراد زیر 50 سال و 3 گرم برای افراد بالای 50 سال باشد.
وی بیان داشت: قوت غالب مردم ایران نان است که هر 310 گرم نان سه گرم، هر 60 گرم پنیر 2 گرم، هر 100 گرم چیپس 2.7 گرم، یک برش پیتزا 4 گرم، 10 دانه زیتون یک گرم و 3 برش کالباس 4.5 گرم نمک دارد.
وی تصریح کرد: نمک هم موجب افزایش سدیم بدن و فشار خون شده و هم به دلیل دفع ادراری کلسیم موجب پوکی استخوان می شود. نمک مصرفی باید ید دار بوده و مجوز وزارت بهداشت داشته باشد.
مصرف سرانه 42 لیتر نوشابه های گازدار توسط هر ایرانی
وی مصرف سرانه 42 لیتر نوشابه های گازدار توسط هر ایرانی را مورد اشاره قرار داد و گفت: این نوشابه ها به دلیل اسید سولفوریکی که دارند موجب ممانعت از جذب کلسیم شده و به پوکی استخوان منجر می شوند.
وی افزود: هر 300 میلی لیتر نوشابه 28 گرم شکر دارد که موجب 12 کیلوکالری اضافه وزن می شود. بنابراین مصرف این نوشابه ها موجب چاقی نیز می شوند.
عبداللهی گفت: طبق برآوردهای علمی باید کمتر از 10 درصد انرژی روزانه از قند تامین شود و کسانی که بیشتر از 20 درصد انرژی شان را از قند می گیرند ابتلا به بیماری قلبی در آنان تا 38 درصد افزایش می یابد. همچنین شانس ابتلا به سرطان در دیابتی ها و بیماران قندی بیشتر است.
مدیر دفتر بهبود تغذیه خاطر نشان کرد: یک شکلات یا شیرینی اضافه 140 کیلوکالری وارد بدن می کند که برای سوزاندن آن لازم است 19 دقیقه دوچرخه سواری یا 30 دقیقه پیاده روی صورت گیرد.
وی در خصوص مصرف روغن ها و چربی نیز گفت: سرطان های سینه، پروستات و کلون ناشی از مصرف زیاد چربی است. درباره روغن هم باید به مقدار و نوع مصرف روغن توجه کرد. مصرف روغن های جامد و نیمه جامد باید متوقف شوند زیرا حاوی اسیدهای چرب ترانس بوده و موجب افزایش LDL و کاهش HDL می شوند.
رهنمودهای غذایی موثر برای ایرانیان
وی در پایان رهنمودهای غذایی موثر برای ایرانیان را به شرح زیر عنوان کرد: رعایت تنوع، تعادل و تناسب در مصرف مواد غذایی، برنامه روزانه پیاده روی تند هر بار 30 دقیقه به صورت مرتب، حفظ وزن مطلوب، افزایش دریافت فیبر با مصرف غلات، نان های سبوس دار، سبزیجات، میوه ها و حبوبات، مصرف روزانه 2 تا 3 لیوان شیر، ماست و پنیر کم چرب، مصرف روزانه 400 گرم میوه و سبزی، مصرف گوشت سفید یعنی مرغ و ماهی و پرهیز ار مصرف بخش های پرچربی مرغ مثل پوست و بال مرغ، کاهش مصرف گوشت قرمز یعنی مصرف دوبار در هفته، محدودسازی مصرف سوسیس و کالباس (مصرف روزانه 50 گرم سوسیس و کالباس سرطانزاست)، کاهش مصرف فست فودها به دلیل اسید چرب ترانس بالایی که دارند، کاهش مصرف غذای کنسرو شده و طعم دادن به غذا با آبلیموی طبیعی، سیر، پیاز و ادویه.
