آمارهای نگران کننده کودکان دچار سوء تغذیه

به گزارشافکارخبر،مطالعات مختلف تغذیه‌ای در ایران نشان داده‌اند که سوء تغذیه در ابعاد مختلف در برخی از نقاط مختلف کشور وجود دارد. بر اساس یافته‌های حاصل از بررسی‌های انجام شده در کشور، مهمترین مشکلات تغذیه‌ای عبارتند از سوء تغذیه پروتئین انرژی در کودکان زیر ۵ سال و کمبود ریزمغذی‌ها از جمله آهن، روی و ویتامین‌های آ و د. از سوی دیگر، روند بیماری‌های متابولیک مرتبط با تغذیه از جمله چاقی، دیابت، بیماری‌های قبلی و عروقی و انواع سرطان‌ها روند رو به گسترش و هشدار دهنده‌ای را طی می‌کند.

نتایج مطالعه شاخص‌های چندگانه سلامت در جمعیت که در سال‌های ۱۳۹۰-۱۳۸۹ توسط معاونت بهداشت وزارت بهداشت انجام گردید حاکی از آن است که سوء تغذیه پروتئین انرژی در برخی از مناطق کشور یکی از مشکلات تغذیه‌ای شایع در کودکان زیر ۵ سال کشور به شمار می‌رود.

بر اساس این مطالعه در برخی از مناطق کشور شیوع کم وزنی بیشتر از ۲ برابر کشوری است. به عنوان مثال میزان شیوع کم وزنی در استان سیستان و بلوچستان ۱۲.۸۸ درصد و در هرمزگان ۱۲.۵ درصد است. در حالی که براساس این بررسی، شیوع کم وزنی متوسط و شدید ۴.۰۸ درصد است. در ضمن، پایین‌ترین میزان شیوع مربوط به استان گیلان ۰.۵۶ درصد است. کم‌وزنی می‌تواند به علت کمبود دسترسی به غذا، ابتلا مکرر به بیماری‌ها، انجام نشدن مراقبت‌های بهداشتی ایجاد شود.

در بخشی از دستور عمل برنامه مشارکتی حمایتی بهبود وضع تغذیه کودکان، دفتر بهبود تغذیه جامعه معاون بهداشت در شهریور سال ۹۴ آمده است: متاسفانه فقر و سوء تغذیه در کنار هم یک زنجیره و سیکل معیوبی را ایجاد می‌کنند که همدیگر را تقویت نموده و سبب بدتر شدن وضعیت جامعه در تمامی ابعاد می‌شود. مقابله با محرومیت، فقر و سوء تغذیه از جمله وظایف اصلی دولت‌ها است و تمامی ارگان‌های ذیربط باید در کنار هم علیه آن مقابله کنند. با توجه به این که رفع سوء تغذیه در آن دسته از کودکانی که به دلیل فقر دچار افت رشد می‌شوند از عهده بخش بهداشت خارج است و همان‌طوری که ارزشیابی طرح مداخله‌ای نشان داد پس از گذشت ۳ سال از اجرای طرح هنوز حدود ۵۰ درصد کودکان دچار سوء تغذیه بودند که علت آن وجود فقر در خانواده بود.

سوء تغذیه در کودکان از مشکلات مهم تغذیه‌ای کشورمان است، سوء تغذیه بیماری نیست بلکه پیامد اثرات متقابل بدن انسان و محیط از جمله دسترسی ناکافی به غذا، ابتلاء به بیماری‌ها، مهارت ناکافی در تغذیه کودک، محدودیت دسترسی به مراقبت‌ها و خدمات بهداشتی است. سوء تغذیه از جمله مشکلاتی است که به دلیل دخالت عوامل متعدد اجتماعی، زیستی در ایجاد آن از سایر مسائل کمتر مورد توجه قرارگرفته است.

اگر کودک دچارسوء تغذیه شود، مقاومت کمتری در برابر عوامل بیماری زا دارد بنابراین ممکن است بیماری طولانی تر یا شدیدتر شود و احتمال مرگ بیشتر شود.

بنابراین و با توجه به اهمیت موضوع، دولت‌ها بایستی برنامه ریزی دقیق و مدونی را برای آن تعداد کودکی که دچار سوء تغذیه شده‌اند، داشته باشد.

در این بین وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی در سطح کشور وظیفه مهم و البته سنگینی را به عهده دارند که علاوه بر برنامه ریزی و شناسایی کودکان دچار سوء تغذیه راهکارهای مناسب را برای بر طرف کردن آن در کشور اجرا کنند.

ایلام، کهکیلویه و بویر احمد، سیستان و بلوچستان، بوشهر، خوزستان، کرمان و هرمزگان از جمله استان‌هایی هستند که بیشترین آمار کودکان دچار سوء تغذیه را در کشور دارند که البته سایر استان‌ها کشور نیز با توجه به میزان جمعیت استانی، تعداد کودکان دچار سوء تغذیه کم نیست.

اجرای طرح همسفره راهی برای حمایت از کودکان نیازمند دچار سوء تغذیه


طرح همسفره، طرحی است که حدود ۴۰ روز است با هدف رفع سوءتغذیه کودکان نیازمند زیر ۶ سال در کشور کلید خورده است.

در این طرح با مشارکت خیرین و شرکت‌های تولیدکننده مواد غذایی، رستوران‌ها و فعالان عرصه غذایی بسته‌های غذایی تهیه و در اختیار کودکان شناسایی شده قرار می‌گیرد.

در طی اجرای طرح همسفره بیش از یک میلیارد تومان برای رفع سوءتغذیه کودکان نیازمند زیر ۶ سال جمع‌آوری شده است که در این بین مواد غذایی پیش‌بینی شده به صورت سبد غذایی به ارزش ۷۰ هزار تومان از طریق فروشگاه طرف قرارداد در اختیار خانواده‌های نیازمند قرار می‌گیرد.

دولت یازدهم در سال جاری برای اجرای طرح توزیع سبد غذایی و حمایت از کودکان دچار سوءتغذیه مبلغ ۱۳۱ میلیارد تومان اختصاص داده است که با گذشت ۷ ماه از سال جاری تنها ۹ میلیارد تومان به این امر اختصاص یافته است که این سوال مطرح می‌شود چرا و به چه دلیلی اعتبار این بخش تخصیص داده نشده است.

در همین رابطه زهرا عبداللهی مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی طی نامه‌ای در تاریخ ۲۸ شهریور ماه سال جاری با عنوان مشکل در توزیع سبد غذایی به معاون امور حمایت از خانواده کمیته امداد ارسال کرده است.

در متن این نامه آمده است: متأسفانه براساس گزارش برخی دانشگاه‌ها در ۶ ماهه اول سال جاری در برخی مناطق فقط ۲ نوبت سبد غذایی داده شده و وقفه در نوبت سبد غذایی یکی از مهم‌ترین دلایل عدم بهبودی وضع تغذیه کودکان و دسترسی نیافتن به اهداف برنامه است.

در بخش دیگری از این نامه آمده است: براساس آخرین بررسی کشوری انجام‌شده، تحت عنوان مطالعه شاخص‌های سلامت و جمعیت سال ۸۹ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، شیوع کم‌وزنی، کوتاه‌قدی و لاغری در کودکان زیر ۵ سال کشورمان به ترتیب ۴.۸ درصد، ۶.۸ درصد و ۴ درصد بوده است، با توجه به اینکه در این برنامه هدف کاهش کم‌وزنی است و حدوداً جمعیت کودکان زیر ۶ سال در کشور ۱۰ میلیون نفر بوده و بنابراین با شیوع کم‌وزنی ۴.۸ درصد، ۴۰۰ هزار کودک زیر ۶ سال در کل کشور دچار کم‌وزنی خواهند بود که با توجه به اینکه ۵۰ درصد ممکن است فقر دلیل کم‌وزنی آنان باشد، حدود ۲۰۰ هزار کودک مبتلا به سوءتغذیه(کم‌وزنی) در خانوار کشور وجود دارد.

فاطمه دانشور رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران و یکی از فعالان حوزه اجتماعی با اشاره به تعریف سوء تغذیه اظهار داشت: دریافت ناکافی مواد غذایی مورد نیاز بدن برای انجام دادن عمل طبیعی تعریف عمده سوء تغذیه است.

وی تصریح کرد: بر اساس بررسی صورت گرفته ۸۰۰ هزار کودک زیر ۵ سال دچار کوتاه قدی سو ء تغذیه متوسط و شدید هستند که نشان دهنده سوء تغذیه مزمن و طولانی‌اند.

دانشور خاطر نشان کرد: ۵۴۰ هزار کودک به کم وزنی متوسط و شدید دچارند و لازم است برنامه ریزی برای حمایت از این افراد صورت گیرد.

رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران خاطر نشان کرد: با توجه به آمار و تحقیقات اخیر، وضعیت نشان میدهد که تورم و افزایش قیمت غذایی از میانگین رشد تورم در سایرحوزهها بیشتر بوده است.