به گزارشافکارنیوز،از گروه کثیر کارگرانی که در جریان پروسه زباله از ابتدا تا انتها هستند، سختی و پرمخاطره بودن کار ۱۳ هزار کارگری که در حوزه رفت و روب فعال هستند غیرقابل انکار است. آنها را شاید بتوان ضعیف‌ترین قشر فعالان مجموعه شهرداری دانست. قشری که به تعبیر عضو کمیسیون نظارت شورای شهر، حتی اگر برون سپاری شده و بیمه و حقوقشان به پیمانکار سپرده شده باشد، عائله شهرداری هستند و شهرداری باید مدیریتشان کند.
در مورد اهمیت برون سپاری خدمات شهری و خصوصی سازی آن، اظهارات و تاکیدات طول و تفسیردار زیادی وجود دارد اما اینکه چقدر این مهم درست صورت گرفته باشد سوالی است که باید بارها و بارها مطرح کرد و به دنبال نمود عینی برای پاسخ به آن در جامعه گشت. رحمت الله حافظی، رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر می گوید: کارگران خدمات شهری که جزء پرسنل شهرداری هستند، از حمایت‌های لازم برخوردارند، اما در مورد نیروهای شرکت‌های پیمانکاری، مشکلاتی وجود دارد.
محسن پیرهادی - عضو کمیسیون نظارت شورای شهر نیز به مشکلاتی از قبیل به تعویق انداختن حقوق کارگران خدماتی توسط پیمانکاران اشاره می کند و می‌گوید: قبلا شهرداری پول را به پیمانکار می‌داد ولی پیمانکار حقوق را با فاصله زمانی به کارگر پرداخت می‌کرد. پیمانکار زمان را به نفع خودش نگه می‌داشت تا پول دست خودش باشد؛ اما الان شهرداری در این حیطه ورود می‌کند تا پیمانکاران سر وقت حقوق کارگران را بدهند.
آمار دقیقی از مبتلایان به بیماری‌های خاص بین کارگرات خدماتی در دسترس نیست
شهرداری تهران مجموعه‌ای مجزا را برای رسیدگی به امور سلامت کارگران شهری در نظر گرفته است و شرکت شهر سالم، متولی بهداشت و درمان کارکنان مجموعه شهرداری است و بنا بر گزارش این شرکت، بیشترین بیماری‌های موجود بین کارگران خدمات شهری، بیماری‌های قلبی، مشکلات شنوایی، مشکلات بینایی و اختلالات عضلانی و اسکلتی در بخش کارگری و کارمندی است و در این میان آقایان بیش از خانم‌ها به این موارد مبتلا هستند.
بنا بر این گزارش، در مجموع افراد معاینه شده پرسنل شاغل در حوزه‌های مختلف شهرداری تهران آمار تخمینی به این صورت است که ۲.۱۸ درصد از این افراد دارای بیمارهای قلبی و عروقی، ۷.۳۸ درصد مبتلا به اختلالات شنوایی، ۱۳ درصد دچار اختلالات بینایی و ۴.۱۹ درصد نیز به اختلالات عضلانی و اسکلتی دچار هستند.
در گزارش شرکت شهر سالم آماده است که درباره بیماری‌های خاص مانند هپاتیت نیز به لحاظ ماهیت و پنهان بودن این بیماری، آماری در دسترس نیست و درصد شیوع بیماری متناسب با شیوع بیماری در جامعه است، اما به لحاظ رعایت موارد پیشگیرانه تاکنون چند نوبت تلقیح واکسن هپاتیت در بین کارگران و کارکنان بخش‌های مختلف شهرداری صورت گرفته است که دوره‌های بعدی تلقیح این واکسن نیز با توجه به وجود واکسن هپایتت در کشور، انجام خواهد گرفت.
این آمار و گزارش در حالی است که عبداللهی - معاون خدمات شهری شهردار تهران در گفت‌وگو با ایسنا، می‌گوید که در راستای پیشگیری از بروز بیماری در کارگران خدمات شهری و تزریق واکسن، تاکنون اقدامی صورت نگرفته است.
حافظی - رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر، تاکید دارد که برای پیشگیری از بروز بیماری‌ها، باید تفکیک از مبدا زباله‌های بیمارستانی و خطرناک، به طور جدی اجرایی شود و می‌گوید: در برنامه پنج ساله‌ی دوم، این مورد، تکلیف شده است.
وی با تاکید بر اهمیت نظارت بر سلامت کارگران، توضیح می‌دهد: زمانی که مناقصه‌ای برگزار می‌شود، باید محل زیست، معاینات دوره‌ای و … هم مطرح شود و براین اساس قیمت در مناقصه تعیین شود. شهرداری هم موظف است نظارت کند که در عمل هم آنچه در مناقصه مطرح شده، رعایت شود.
حافظی، با بیان اینکه الان چنین نظارتی صورت نمی‌گیرد، مطرح می‌کند که شهرداری، نمی‌تواند واکسیناسیون کارگران به تنهایی و مستقل انجام دهد، زیرا کارگران خدمات شهری، تحت مسئولیت پیمانکاران هستند و این مسائل باید در عقد قراردادهای جدید رعایت شود و پیمانکار مکلف شود که این استانداردها را رعایت کند.
وضعیت اسکان کارگران، بسیار نامناسب است
اواخر سال ۹۲ بود که محمد حقانی - عضو کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران، بازدیدی از محل‌های اسکان کارگران خدمات شهری داشت. او پس از بازدید از این محل‌ها در مناطق یک و سه، با " نامناسب " خواندن وضعیت اسکان، به ایسنا گفت: وضعیت بهداشتی محل‌های اسکان، بسیار نامناسب است و از نظر ایمنی و سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی مشکلاتی وجود دارد.
وی ادامه می‌دهد: در یکی دو تا اتاق، حتی لوله بخاری هم نصب نشده بود و بخاری گازی در هوای آزاد می‌سوخت و پنجره را باز گذاشته بودند.
محسن پیرهادی - عضو دیگر شورای شهر، که سابقه حضور در شهرداری را هم دارد، معتقد است مسیر شهرداری در این رابطه، مسیر روبه‌رشدی است؛ هرچند هنوز این مساله، حل نشده است.
پیرهادی در عین حال نقش فرهنگ و آموزش را در حل معضلات محل‌های اسکان موثر می‌داند و بر آن تاکید می‌کند. او معتقد است سلیقه کارگران، در حل مشکلات مربوط به محل‌های اسکانشان تاثیرگذار است. در برخی جاها چند کارگر خودشان اتاق را مرتب کرده و بهداشت و ایمنی را رعایت می‌کنند. بعضی جاها هم ایمنی رعایت نمی‌شود و می‌بینید گازی که مونوکسید کربن تولید می‌کند در اتاق خود می‌گذارند که خطرآفرین است.
حافظی هم البته، از وضعیت غیراستاندارد محل های اسکان کارگری خبر می‌دهد. اما گویا شورای شهر، تمهیداتی برای حل مشکلات کارگران در آینده، در نظر گرفته است. چرا که حافظی می‌گوید: " در برنامه پنج ساله دوم، یکی از تکالیفی که بر عهده شهرداری است، این است که موقع عقد قرارداد، پیمانکار را ملزم به درنظر گرفتن شرایط استاندارد برای اسکان و دیگر شرایط زندگی و کار کارگران، کند. "
مجتبی عبداللهی - معاون خدمات شهری شهردار تهران نیز تاکید می‌کند که بازدید مستمر از محل‌های اسکان کارگران خدمات شهری، در دستور کار است و مشکلات آنها، باید برطرف شود.
حق بیمه کارگران، تابع قانون است
شهرداری باید عائله خود را مدیریت کند
کار سخت و حقوق کم، شاید روشن‌ترین نمود مشکلات کارگران خدمات شهری باشد. در کنار اینها اما تامین زندگی آینده، در گزارش شرکت شهر سالم، آمده است. کارگران خدماتی شامل کارگران فضای سبز، خدمات شهری و سایر کارگران شاغل به کار در شهرداری تهران با توجه به سازمان بیمه‌گر آنها تابع قوانین بیمه تامین اجتماعی هستند و لذا بازنشستگی آنها نیز تابع قوانین و مقررات همین بخش است.
پیرهادی معتقد است حقوق و بیمه کارگران، طبق قانون کار رعایت می‌شود و کاملا تحت نظارت است، اما با این حال تاکید می‌کند که کارگران برون سپاری شده هم به طور غیرمستقیم جزء عائله شهرداری هستند و شهرداری باید عائله خود را مدیریت کند.
وی می‌افزاید: شهرداری برخی مواقع، از سبد کالایی که به پرسنلش می‌دهد، برای تکریم این کارگران، استفاده می‌کند.
حافظی هم در این رابط توضیح می‌دهد که اگر نیروهای مجاز(و نه غیربومی و خارجی) به کارگرفته شوند، قطعا این استخدام‌ها در قالب قرارداد است، در نتیجه حق بیمه و بازنشستگی آنها باید در چارچوب قوانین، پرداخت شود. اگر پیمانکاری از این شرایط عدول کند، کارگران می‌توانند از طریق شهرداری یا اداره کل بازرسی وزارت کار، حق و حقوقشان را احیا کنند.
به کارگیری کارگران خارجی، از انکار تا واقعیت
رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر، تاکید می‌کند که به کارگیری نیروهای خارجی مطلقا ممنوع است و به هیچ عنوان نباید این کار انجام شود وبلافاصله تاکید می کند که اگر موردی سراغ دارید، معرفی کنید تا با پیمانکار خاطی، برخورد شود.
پیرهادی - عضو کمیسیون نظارت شورا نیز در هم در این رابطه می‌گوید: الان تعداد کارگرهای خارجی خیلی کمتر از قبل شده است. این موضوع امروز به ندرت اتفاق می‌افتد و اگر گزارشی هم به دستمان برسد که حقوق کسی در حال ضایع شدن است، ورود می‌کنیم اما نمی‌توانیم مورد به مورد چک کنیم.
البته این صحبت‌های اعضای شورای شهر در مورد نیروهای خارجی توسط پیمانکاران، در حالی است که نمونه‌های نقض را در سطح شهر با کارگیری افرادی از اتباع خارجی(افغان) و بعضا کم‌سن و سال توسط پیمانکاران شهرداری بسیار دیده‌ایم و حتی نوع اسکان بسیاری از این کارگران خارجی در محل‌های نامناسب به دلیل غیرمجاز بودن این اقدام است.
درست است که شرایط کارگران خدمات شهری هم همانند بسیاری از مسائل شهری، در این چند ساله با پولدارتر شدن شهرداری تهران و مدیریت جامع و نظارت دست و پا شکسته شورا و شهرداری ، بهتر شده است، اما همه اینها دلیل بر این نیست که نسبت به آسیبهای بسیار این قشر زحمتکش بیتفاوت باشیم و یادمان باشد که هر فردی حاضر به قرار گرفتن در شرایط این کارگران نیست و آنها هم از سر اجبار زندگی و غم نان در این موقعیت قرار دارند و هزاران آسیب و بیماری و ... را به جان میخرند.
