به گزارشافکارنیوز،جمال کامیاب با عنوان «تهران شهرشب نیست» که با حضور دیوسالار معاون سازمان زیباسازی و ناصر فکوهی - مردم‌شناس در ایسنا برگزار شد، با اشاره به وجود آلودگی نوری در بعضی نقاط تهران گفت: امروز در تهران در بعضی نقاط با اغتشاش بصری به جهت آلودگی نوری روبرو هستیم به طوری که دیگر آسمان شهر را به شکل واقعی همراه با ستاره‌ها نمی‌توان دید و انواع فروشگاه‌ها بزرگ و کوچک نظیر مغازه‌های میوه فروشی ده‌ها برابر مقدار لازم از انواع لامپ‌ها و انرژی استفاده می‌کنند.
وی با تاکید بر اینکه باید از نور و انرژی در جای مناسب استفاده شود، افزود: قطعا وقتی اغتشاش بصری و آلودگی نوری پیش می‌آید عملا امکان حیات شبانه را از بین می‌برد، شهروندان نیازمند محیطی هستند که آرامش روحی را به همراه داشته باشد، یک فضای آلوده هم از باب صوتی و هم نوری شهروندان را به سمت خودش جذب نخواهد کرد. در چنین فضایی نمی‌توان حس و حال زندگی شبانه را انتظار داشت.
وی با بیان اینکه در حال حاضر با عدم وجود یک مدیریت واحد در بحث‌های شهری روبرو هستیم، گفت: به طور قطع مدیریت واحد در شهر می‌تواند برخی از معضلات را کم کند. در موقعیتی قرار داریم که در دانشگاه‌های کشور رشته‌ای به نام نورپردازی نداریم، آثار انتشار یافته در این حوزه بسیار محدود است و حتی با معضل نبود استاد کافی در این بخش روبرو هستیم.
هنرهای شهری می‌تواند در حیات شبانه نقش اساسی داشته باشد
مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران بحثهنرهای شهری را از موضوعاتی دانست که می‌تواند در حیات شبانه و جذب مردم نقش اساسی داشته باشد.
وی افزود: هنرهای شهری از قبیل یک مجسمه و یا یک نقاشی بدون نور در شب نمی‌تواند جاذبه‌ای داشته باشد. بحثانطباق و استمرار منظر شهری در روز و شب بسیار مهم و جدی است. باید تدوین هویت ویژه بصری شهر را با نورپردازی پیگیری کرد و این موضوع می‌تواند یک هویت متفاوت برای شهر ایجاد کند. تمام این موارد نشانگر نیاز به راهبرد درست و طرح مشخصی برای این معضل است.
وی با اشاره به تفکیک میان روشنایی و نور، گفت: مفهوم نور مفهومی است که در فرهنگ، ادبیات، فلسفه، هنر ایرانی و دینی، جایگاه ویژه دارد و الزاما با روشنایی یکسان نیست. گذار از حوزه سنتی به مدرن، بسیاری مسائل را تحت الشعاع قرار داده است. نوری که از یک منبع سنتی مانند خورشید یا آتش برای ایرانی حاصل می‌شد با نوری که امروزه از یک منبع الکتریکی به عنوان روشنایی حاصل میشود یکی نیست و یک حکم را ندارد. باید بدانیم که آیا استمراری میان این دو ساحت سنتی و مدرن بوده است و یا عدم استمرار مشکلات بسیاری را فراهم کرده است.
نورپردازی یک عنصر شهری جدای از هویت آن نیست
کامیاب با تاکید بر عدم توجه به بحثهویت به عنوان یکی از معضلات امروز شهر تهران، گفت: نورپردازی نمی‌تواند از یک عنصر شهری مانند پل، خیابان و یا بنای تاریخی جدای از هویت آن انجام شود یعنی نورپردازی می‌بایست در هماهنگی با کارکرد و چیستی آن عنصر شهری قرار بگیرد. قطعا قلب یک منطقه اقتصادی و تجاری با یک منطقه تاریخی و یا سیاسی یک نوع روشنایی و طراحی نور را طلب نمی‌کند حتما با کارکرد منطقه نورپردازی ارتباط نزدیکی دارد.
وی افزود: عدم توجه به این کارکرد و عملکرد و هویت فضا در طراحی نورپردازی باعثمی‌شود حس تعلق به فضا و آرامش برای شهروند ایجاد نشود، در نتیجه در مرحله بعد شهروند نمی‌تواند حیات شبانه را در شهر شکل بدهد و در تعامل با محیط قرار گیرد. وقتی نورپردازی که خودش می‌تواند در طراحی و خلق فضا نقش ایفا کند هیچ نسبتی با مکان و زمان نداشته باشد، توانمندی‌های شهر را دچار اختلال می‌کند و رابطه شهروند با آن فضا را دچار اختلال می‌کند و حس تعلق ایجاد نمی شود و حتما این مشکل امنیت محیط را هم تحت الشعاع قرار می‌دهد.
نورپردازی با جغرافیا، تاریخ و باورهای هر شهر رابطه نزدیکی دارد
مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران با اشاره به رابطه نزدیک نورپردازی با جغرافیا، تاریخ و باورهای مردمی که در هر شهر زندگی می‌کنند، گفت: بدون توجه به این موضوع نمی‌توان هماهنگی و هارمونی لازم را در عناصر شهری و فضای شهری ایجاد کرد.
رویکردهای نور در تهران ذوقی و سلیقه‌ای است
وی تاکید کرد: می‌پذیرم که در ابتدای راه هستیم، از یک طرف تکنولوژی و منابع علمی لازم متاسفانه کم است و از سوی دیگر شاهد وجود رویکردهای ذوقی و سلیقه‌ای در بحثنور هستیم. باید در مبحثنور و روشنایی رویکردهای اقتصادی، گردشگری مدنظر قرار گیرد. باید در جهت امنیت شهروندان به نورپردازی در دو باب روشنایی به عنوان قابل رویت کردن فضا برای افراد جهت پیدا کردن مسیر و نورپردازی به عنوان بحثزیباشناسانه و تزئین شهر توجه کرد و میان این دو تفکیک قائل شد. بدیهی است در چنین موضوعاتی مشارکت حداکثری شهروندان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
وی افزود: امروز دچار اغتشاشاتی هستیم که بخشی به رویکردهای سلیقه‌ای و ذوقی برمی‌گردد. بی تردید باید به نورپردازی شهر تهران توجه کنیم ولی این مسئله معادله‌ای است که متغیرهای متعددی از جمله هنر، تکنولوژی مدیریت و امنیت در آن دخالت دارد در نتیجه باید در خصوص نور و روشنایی از تک بعدی‌نگری پرهیز کنیم و نگاه جامع‌نگرانه‌تری به این موضوع داشته باشیم.
مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران با اشاره به اقدامات انجام شده در حوزه نورپردازی شهر تهران، گفت: در حوزه مطالعاتی کاری از سال ۱۳۸۸ با عنوان طرح جامع نورپردازی شروع شده است که نتیجه آن در ۱۳ جلد طی دو سال زوایای مختلف بحثنور و نورپردازی در شهر تهران را مورد بررسی قرار داده است. اعتقاد داریم ورود به مرحله اجرا نیاز به دانش پیشینی دارد تا روش اتخاذ شده روش نادرست و غلظ نباشد و این طرح امروز به ضوابط و مقررات تبدیل شده است.
نورپردازی ساختمان‌های بلند مورد توجه است
وی گام دیگر در خصوص نورپردازی شهر تهران را لایحه‌ی روشنایی و نورپردازی فضاهای شهر تهران دانست و گفت: امیدواریم این لایحه از طریق شورای اسلامی شهر تهران پیش برود، زیرا که در این موضوع مسائل حقوقی و قانونی نیز مطرح است. در حال حاضر ساختمان‌هایی با هزینه‌های خصوصی ساخته میشود که این ساختمان‌ها باید طراحی نورپردازی داشته باشند یعنی بخشی از نما و سیمای شهر هستند و می‌توانند محمل‌های خوبی برای نورپردازی باشند.
وی تاکید کرد: باید سازنده بنا را با راهکاری درست متقاعد کرد در کنار طراحیهای مختلف نور پردازی بنا را نیز لحاظ کند که نیازمند ضوابط حقوقی و قانونی است که در کنار پروژه‌های عملیاتی به دنبال این قضیه نیز هستیم.
کامیاب با بیان اینکه باید هر فضایی را با شرایط خاصی که دارد مدنظر قرار داد و بررسی کرد، گفت: وقتی صحبت از حیات شبانه میشود منظور تمام خیابانهای شهر نیست. به عنوان مثال شهری مانند پاریس که در طراحیهای شهری خیلی مسائل زندگی در شهر را پیشبینی کرده است، الزاما تمام خیابانهایش حیات شبانه ندارند. به هر ترتیب، در مورد تهران با شرایط ویژه آن از باب فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و جغرافیایی سخن میگوییم امیدواریم راهکارها، آسیب شناسیها و برنامهها متناسب با شرایط این محیط باشد.
