با تست موفقیت آمیز اولین ارتباط مستقیم یک گوشی معمولی با اینترنت ماهواره ای ، فناوری اینترنت ماهواره‌ای Direct-to-Cell، انقلابی در ارتباطات جهانی ایجاد کرده است. اما برای ما ایرانی ها این سوال مطرح است که در صورت عمومی شدن این فناوری آیا ما هم می توانیم به سادگی و بدون هیچ مانعی به اینترنت مستقیم ماهواره ای متصل شویم؟ در این مقاله، نحوه عملکرد این فناوری، سازگاری گوشی‌ها، امکان استفاده از آن در ایران و چالش‌های مرتبط مورد بررسی قرار می‌گیرد.
فناوری ارتباطات در حال تحول است و یکی از جدیدترین پیشرفت‌ها در این حوزه، اینترنت ماهواره‌ای ارتباط مستقیم با موبایل (Direct-to-Cell) محسوب می‌شود. این فناوری به کاربران اجازه می‌دهد بدون نیاز به تجهیزات خاص مانند دیش ماهواره‌ای یا دکل مخابراتی، مستقیماً از طریق گوشی‌های همراه خود به اینترنت ماهواره‌ای متصل شوند. این پیشرفت، به‌ویژه برای مناطق دورافتاده که فاقد پوشش شبکه‌های سنتی هستند، یک تغییر اساسی در نحوه دسترسی به اینترنت ایجاد می‌کند. همچنین دسترسی به اینترنت آزاد در هر نقطه ای از جهان به ساده ترین شکل ممکن محقق می شود.
اینترنت ماهواره‌ای Direct-to-Cell چگونه کار می‌کند؟
این فناوری توسط شرکت‌هایی مانند استارلینک (اسپیس‌ایکس)، AST SpaceMobile و Lynk Global توسعه یافته است. برخلاف اینترنت ماهواره‌ای سنتی که نیاز به تجهیزات اضافی مانند دیش و مودم دارد، Direct-to-Cell از ماهواره‌هایی استفاده می‌کند که می‌توانند مستقیماً با گوشی‌های هوشمند ارتباط برقرار کنند. این سیستم مانند یک دکل مخابراتی در فضا عمل کرده و داده‌ها را مستقیماً بین گوشی و ماهواره انتقال می‌دهد.
اجزای اصلی فناوری Direct-to-Cell
ماهواره‌های مجهز به BTS: ماهواره‌های طراحی‌شده برای این فناوری دارای تجهیزات مخصوصی هستند که مانند یک دکل مخابراتی عمل کرده و سیگنال‌های موبایل را مستقیماً پردازش می‌کنند.
استفاده از باندهای فرکانسی موبایل: این فناوری از باندهای استاندارد مخابراتی مانند LTE (4G) و 5G استفاده می‌کند تا گوشی‌های همراه بدون نیاز به تغییرات سخت‌افزاری به آن متصل شوند.
مدیریت تأخیر و بهینه‌سازی ارتباطات: تأخیر در ارتباطات ماهواره‌ای معمولاً بیشتر از شبکه‌های زمینی است، اما بهینه‌سازی‌های انجام‌شده باعث کاهش این تأخیر شده است. در حال حاضر، Direct-to-Cell عمدتاً برای ارسال پیامک و برقراری تماس‌های صوتی طراحی شده، اما در آینده امکان استفاده برای اینترنت پرسرعت نیز فراهم خواهد شد.
آیا سرویس ارتباط مستقیم اینترنت ماهواره ای با گوشی نیاز به تجهیزات خاصی دارد؟
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های اینترنت ماهواره‌ای Direct-to-Cell این است که هیچ نیازی به دیش، آنتن یا دکل مخابراتی ندارد. این موضوع باعث شده که این فناوری بتواند کاربران عادی را بدون هزینه‌های اضافی به اینترنت ماهواره‌ای متصل کند. اما برخی موارد فنی در خصوص تجهیزات مورد نیاز وجود دارد:
تجهیزات مورد نیاز برای کاربران
گوشی‌هایی که از باندهای LTE یا 4G پشتیبانی می‌کنند، قادر به استفاده از این فناوری خواهند بود. برخی از مدل‌های قدیمی‌تر ممکن است نیاز به به‌روزرسانی نرم‌افزاری داشته باشند تا بتوانند با ماهواره‌ها ارتباط برقرار کنند. در برخی موارد، ممکن است اپراتورهای مخابراتی لازم باشد همکاری‌های فنی با شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت ماهواره‌ای داشته باشند تا کاربران بتوانند از این سرویس استفاده کنند.
تجهیزات مورد نیاز برای اپراتورها و شرکت‌های ارائه‌دهنده
شرکت‌های ارائه‌دهنده این فناوری نیاز به ماهواره‌های اختصاصی با قابلیت پشتیبانی از ارتباطات سلولی دارند. اپراتورهای مخابراتی در کشورهای مختلف باید از نظر قانونی مجوز استفاده از باندهای فرکانسی ماهواره‌ای را دریافت کنند. برای مدیریت ترافیک داده‌ها و جلوگیری از اختلالات مخابراتی، نیاز به سیستم‌های مدیریت طیف فرکانسی خواهد بود.
آیا ارتباط مستقیم اینترنت ماهواره ای با گوشی در ایران قابل استفاده خواهد بود؟
محدودیت‌های قانونی و دولتی
در حال حاضر، دولت ایران استفاده از تجهیزات اینترنت ماهواره‌ای را غیرقانونی اعلام کرده است. بنابراین، حتی اگر فناوری Direct-to-Cell در سراسر جهان فعال شود، کاربران ایرانی ممکن است با محدودیت‌های قانونی مواجه شوند. احتمال دارد که اپراتورهای داخلی اجازه همکاری با شرکت‌های ارائه‌دهنده این سرویس را نداشته باشند، که باعث می‌شود دسترسی کاربران به این نوع اینترنت دشوار شود.
تأثیر پارازیت و محدودیت‌های فنی
دولت ایران از سیستم‌های ارسال پارازیت برای اختلال در سیگنال‌های ماهواره‌ای استفاده می‌کند. در صورت ارسال پارازیت روی باندهای فرکانسی مورد استفاده این سرویس، ممکن است ارتباط کاربران مختل شود. برخی کشورها مانند چین و روسیه در حال بررسی فناوری‌هایی برای شناسایی و مسدودسازی این نوع ارتباطات هستند که ایران نیز ممکن است از این روش‌ها استفاده کند.
