وزارت آموزش و پرورش با هدف تجلیل از تلاش‌های معلمان و ارتقای سطح کیفی آموزش، فرآیند شناسایی معلمان نمونه را در چهار مرحله مدرسه‌ای، منطقه‌ای، استانی و کشوری برگزار می‌کند. این مراحل بر اساس شیوه‌نامه‌ای جامع طراحی شده و در سامانه یکپارچه خدمات الکترونیکی وزارت آموزش و پرورش (my.medu.ir) اجرا می‌شود.
مرحله مدرسه‌ای
این مرحله با اطلاع‌رسانی به مدیران مدارس و ترغیب دانش‌آموزان برای شرکت در نظرسنجی آغاز می‌شود. مدیران موظفند با تشکیل کمیته ارزیابی در مدرسه، عملکرد معلمان را بر اساس معیارهای تعیین‌شده بررسی کنند. نتایج ارزیابی‌ها و نظرسنجی‌های دانش‌آموزان به صورت سیستمی ثبت و معلمانی که بالاترین امتیاز را کسب کنند، به مرحله منطقه‌ای راه می‌یابند.
با توجه به اینکه عملکرد معلمان بر فرآیند آموزش تربیت و پرورش دانش‌آموزان تاثیرگذار است بنابراین نظر دانش‌آموزان به عنوان یکی از ملاک‌های شناسایی معلمان نمونه مدنظر است. مدیر مدرسه باید ضمن اطلاع رسانی ترغیب تشویق و توجیه تمام دانش آموزان و اولیای آنان برای تکمیل نمون برگ نظر سنجی زمینه مشارکت را در بستر سامانه my.medu.ir فراهم کند.
دانش آموزان پس از ورود به سامانه بخش " خدمات آموزشی " را انتخاب و سپس در بخش خدمات سکوی ادیب از طریق گزینه نظر سنجی معلمان در شناسایی معلمان نمونه مشارکت کنند.
شرکت دانش‌آموزان حداقل نصف + یک هر کلاس در فرآیند نظر سنجی ضروری بوده و نتایج حاصله از آن در شناسایی معلمان نمونه مدرسه مؤثر خواهد بود.
تأکید می‌شود دانش آموزان دوره پیش دبستانی، استثنایی و ابتدایی برگه نظر سنجی را با کمک والدین خود تکمیل کنند.
مرحله منطقه‌ای
در این مرحله، کمیته‌های تخصصی متشکل از نیروهای توانمند در حوزه‌های آموزشی و تربیتی، معلمان منتخب مدرسه‌ای را بر اساس مستندات، مصاحبه و مشاهده تدریس ارزیابی می‌کنند. معلمان برتر این مرحله به رقابت استانی راه می‌یابند و از آنان تقدیر می‌شود.
در این مرحله شاخص‌های عمومی و سوابق مرتبط به آرای صادره هیأت‌های رسیدگی به تخلفات اداری حتماً توسط کارشناس امور اداری بررسی و در سامانه ثبت می‌شود.
کمیته ارزیابی این اقدامات را هم انجام می‌دهد: بررسی و ارزیابی اسناد و مدارک، مصاحبه و گفتگوی حضوری، مشاهده تدریس و در صورت امکان بازدید از کلاس معلمان راه یافته به مرحله منطقه‌ای و آموزش و پرورش منطقه موظف است مقدمات برگزاری جلسه، ارائه تدریس، مصاحبه و گفتگوی حضوری یاد شده با حضور دانش آموزان را برای کمیته ارزیابی فراهم کند.
مرحله استانی
در سطح استان، ارزیابی‌ها با دقت بیشتری انجام شده و مستندات و عملکرد حرفه‌ای معلمان بررسی می‌شود. معلمان برتر هر استان به مرحله کشوری معرفی شده و طی مراسمی از آنان تقدیر می‌شود.
مرحله کشوری
در نهایت، معلمان نمونه از هر دوره تحصیلی در سطح ملی شناسایی می‌شوند. ارزیابی‌ها در این مرحله توسط کمیته‌ای شامل نمایندگان معاونت‌های آموزشی، پرورشی و سازمان پژوهش انجام می‌شود. معلمان منتخب در مراسم ویژه‌ای تقدیر و هدایایی به آنان اهدا می‌شود.
در این مرحله صلاحیت معلمان نمونه معرفی شده به استان توسط اداره حراست و شاخص‌های عمومی و سوابق مرتبط به آرای صادره هیئت‌های رسیدگی به تخلفات اداری حتماً بررسی می‌شوند.
در مرحله مدرسه ای به ازای هر 10 نفر نیرو دارای ابلاغ موظف آموزگار دبیر در آن واحد آموزشی، یک نفر به مرحله منطقه ای راه پیدا خواهد کرد.
مدارس دارای نیروی آموزشی کمتر از 10 نفر مجاز به معرفی یک نفر خواهند بود.
در مرحله منطقه‌ای به ازای هر 500 نفر پرسنل شاغل در هر دوره تحصیلی منطقه یک نفر جهت شرکت در مرحله استانی به مرحله بعد معرفی می‌شود. مناطق دارای کمتر از حدنصاب مذکور، مجاز به معرفی یک نفر برای هر دوره تحصیلی هستند.
در مرحله استانی به ازاء هر 5000 نفر پرسنل شاغل در هر دوره تحصیلی استان یک نفر جهت شرکت در مرحله کشوری به مرحله بعد معرفی می‌شود. استان‌های دارای کمتر از حد نصاب، مجاز به معرفی یک نفر برای هر دوره تحصیلی هستند.
در مرحله کشوری در این مرحله 5 نفر از هر دوره تحصیلی به عنوان معلم نمونه ملی شناسایی و معرفی می‌شود.
این فرآیند با هدف شفافیت و عدالت طراحی شده و تأکید بر مشارکت دانش‌آموزان و معلمان در شناسایی الگوهای برتر آموزشی دارد.
