همهی ما میدانیم که خواب از مهمترین فرایندهای تامین انرژی در بدن است که میتواند تأثیر بهسزایی بر کیفیت زندگی ما داشته باشد. تجربهی یک خواب لذتبخش و با آرامش خواستهی تمام انسانهاست و هر عاملی که خواب آرام را از ما بگیرد میتواند بسیار آزاردهنده باشد. کابوس یکی از مهمترین این عوامل است.
با اینکه درحال فرار هستید، اما به جایی نمیرسید، در حال سقوط هستید، اما هرگز به زمین نمیخورید، مرگ عزیز خود را تماشا میکنید، اما هیچ کاری نمیتوانید برای جلوگیری از آن انجام دهید؛ اینها معنی واقعی کابوس هستند که میتوانند خواب ما را مختل کرده و مدتها ذهن انسان را به خود مشغول کنند.
اگرچه رویاهای ما بسیار شخصی هستند و اغلب بر اساس آنچه در طول زندگی و در طول روز برای ما اتفاق افتاده شکل میگیرند، اما موضوعاتی وجود دارد که میان بسیاری از انسانها در سراسر جهان مشترک است و کابوسهای یکسان را میسازد. مایکل شردل، رئیس آزمایشگاه خواب در مؤسسه مرکزی سلامت روان در مانهایم، آلمان، در مورد این موضوع میگوید:
این خوابها به مسائلی مربوط میشوند که هر فردی در زندگی بیداری خود دارد. بررسی کلی کابوسها از کارهای بسیار دشوار محسوب میشود، زیرا علم در وهله اول درباره اینکه چرا ما حتی خواب میبینیم به اثباتی نرسیده است. اما الگوهای اساسی در مضامین کابوس وجود دارد که ممکن است به شما کمک کند آنچه را که مغزتان سعی دارد بیان کند ترجمه کنید. درک این الگوها میتواند نقطه شروعی برای شناسایی احساساتی باشد که در ناخودآگاه خود با آنها سروکار دارید.
در یک مطالعه در سال ۲۰۱۸، شردل و همکارش بیش از ۱۲۰۰ کابوس را تجزیه و تحلیل کردند و از شرکت کنندگان خواستند که آخرین رویای ناراحت کننده خود را به یاد بیاورند. سپس آنها را به عنوان رایج ترین کابوس ها دستهبندی کردند که در ادامه ما به بررسی ۱۰ مورد از آنها میپردازیم. بسیار محتمل است یکی از کابوسهای ذکر شده در ادامهی این مقاله را تجربه کرده باشید که میتوانند حاوی هشدارهایی معنوی باشند یا توضیحی علمی پشت آنها وجود داشته باشد.
بیماری و مرگ
نگرانیهای مرتبط با سلامت و مرگ از موارد ذکر شده در این نظرسنجی است و در ۱۱.۶% گزارشها یافت میشود. در این نوع کابوسها، بینندهی رویا گزارش میدهد که خود او یا یکی از عزیزانش در بستر بیماری هستند یا وضع وخیمی دارند و در برترین موارد مردهاند.
این رویاها پیچیده هستند و بسته به آنچه که شخصاً از آن رنج میبرید، میتواند چیزهای زیادی را نشان دهد. آنها میتوانند نمادی از ترس طبیعی انسانها نسبت به بیماری و مرگ یا احساس عدم کنترل سلامت شخصی باشند. طبق یک مطالعه در سال ۲۰۲۰، چنین کابوسهای ممکن است راهی برای پردازش غم و اندوه شما نیز باشد.
تصادف
این دسته وسیع از رویاها شامل مضامینی همچون سقوط کردن، تصادف ماشین، غرق شدن در آب و موارد دیگر است. Shredl این موضوع را در 15٪ گزارشها یافت. اما وقتی آمار مردها بر اساس جنسیت آنها مورد تفکیک قرار گرفت، به طور قابل توجهی خوابهای سقوط بیشتری را نسبت به جنس مقابل خود گزارش کردند.
این کابوسها ممکن است بیشتر از آنچه فکر میکنید واقعی باشند و ترس از ارتفاع، رانندگی یا اقیانوس را نشان میدهند. آنها همچنین میتوانند نشان دهنده احساس خارج از کنترل، ترس از مرگ یا احساس درماندگی باشند.
شردل این رویاها را با مقایسه مغز ما با یک کارگردان سینما توضیح داد و گفت: «اگر شما یک کارگردان سینما باشید و بخواهید یک وضعیت احساس بیپناهی کامل را به تصویر بکشید، سقوط در رویا و موقعیت سقوط ممکن است یکی از موارد پیش روی شما باشد، زیرا در رویای سقوط تنها چیزی را که میدانید این است که به زمین میافتید و میمیرید.»
بنابراین این نوع رویاهای تصادفی میتوانند راهحل مغز ما برای بیان چشمگیر احساسات در مورد مرگ و میر، توانایی یا سلامتی باشند.
شکست
این سناریو دسته وسیعی از کابوسهای مشترک را در خود جای میدهد و شردل در بسیاری از گزارشها آن را ثبت کرده است. این شکست شامل همه چیز میشود، از شکست در رسیدن به هدف گرفته تا دیر رسیدن، گم شدن، ناتوانی در صحبت کردن، از دست دادن یا فراموش کردن چیزی، یا اشتباه کردن.
این کابوس شامل رویای بسیار کلیشهای عدم موفقیت در یک آزمون است که ۱۸ درصد از کل کابوسهای گزارش شده در این مطالعه را تشکیل میدهد. از آنجایی که این یک مقوله گسترده محسوب میشود، میتوان تفاسیر مختلفی برای آن داشت.
شردل گفت: «رویاهای امتحان و شکست ممکن است به این معنی باشد که شما نسبت به توانایی خود برای انجام کاری مرتبط به شغل، محل تحصیل، خانه یا به یاد آوردن یک رویداد ناراحت کننده غیر مطمئن هستید.»
نگاه کردن به الگوی همه این رویاها به ما سرنخی میدهد. برای مثال، در یک کابوس در مورد یک امتحان، چیزی شبیه به این است: فردی در حال نگاه کردن به شماست، با وجود نگاه خیرهی او چگونه موفق خواهید شد؟ بنابراین اگر در مورد این سناریوها خواب میبینید، ممکن است در مورد تواناییهای خود یا اینکه دیگران در مورد عملکرد شما چه فکری میکنند احساس ناامنی کنید.
تعقیب شدن
تعقیب شدن از جمله رایج ترین کابوس ها است که تجربهی مشترک افراد زیادی در سراسر دنیا محسوب میشود. شما ممکن است در خواب ببینید که توسط یک انسان، یک موجود شیطانی یا چیزی که حتی نمیتوانید آن را ببینید، درحال تعقیب شدن هستید.
شردل توضیح میدهد که چگونه الگوهای اساسی یک رویای تعقیب و گریز میتواند به شما بگوید که چه معنایی دارد. در کابوسی مانند این، شما زمانی از چیزی فرار میکنید که از مواجهه با آن وحشت دارید.
شردل گفت: «تجربه ترس و فرار از آنچه باعث ترس میشود روانشناسی ۱۰۱ است که یک رفتار اجتنابی را نشان میدهد. بنابراین به طور کلی، رویاهایی که در مورد تعقیب شدن هستند معمولاً به این موضوع اشاره دارند که شما نگران چیزی هستید و این نگرانی سبب میشود از آن اجتناب کنید.»
پرخاشگری فیزیکی
در این سناریو، رویابیننده ممکن است مورد حمله قرار گیرد، در یک دعوا شرکت کند، یا شاهد این باشد که افراد دیگر آن را از جایی بیرون میکنند. این نوع کابوس ممکن است منعکس کننده اضطراب اجتماعی، ترس واقعی از خشونت یا نگرانی در مورد آسیبپذیر بودن در برابر انتقادات دیگران باشد.
مورد حمله قرار گرفتن
هجوم موجودات زنده به سمت شما در دنیای واقعی نیز میتواند کابوس بسازد و دلهرهآور باشد. پس طبیعی است که دیدن هجوم خزندهها یا اهریمنها یک ترس واقعی را به وجود شما تزریق کند، ترسی که از یک رویداد نمادین یا واقعی خبر میدهد. راههای زیادی برای تعبیر و تفسیر خواب و دنبال کردن نشانههای موجود در آن وجود دارد.
شردل گفت: «اگر هجوم موجودات نمادین باشد، میتواند ترس از بیماری، خاک یا هر چیز دیگری را که شما شخصاً با موشها، سوسکها یا موشها مرتبط میدانید نشان دهد. همچنین میتواند نمونهای از احساس ناامنی در خانه شما باشد.»
براساس تعبیرخوابها، کابوس مشترک هجوم و یا مورد حمله قرار گرفتن در خواب اغلب به مسائل کنترلی در زندگی افراد مربوط میشود. ترسهایی که در عمق وجود انسانها پنهان شدهاند نیز میتوانند عامل تشکیل یک کابوس از هجوم موجودات باشند. گفته میشود خواب هجوم به انسان کمک میکند الگوی درد قدیمی را رها کرده و شروع به ساخت یک الگوی جدید و راهی مثبت برای ادامه زندگی کند.
حضور اهریمن
یکی از رایج ترین کابوس ها که ممکن است شما نیز بارها آن را تجربه کرده باشید، احساس وجود یک موجود شیطانی و اهریمن در خواب شماست. چنین کابوس وحشتناکی میتواند نشان دهندهی این باشد که بیننده خواب در واقعیت حضور یک موجود شیطانی را احساس میکند و یا نسبت به وجود چنین موجوداتی در اطراف مشکوک است.
به گفته کلینیک کلیولند، این نوع توهمات خواب اغلب افراد مبتلا به فلج خواب را آزار میدهد. این اختلال خواب ناراحتکننده زمانی رخ میدهد که قسمتهایی از مغز که شما را در طول خواب بیحرکت نگه میدارند و قسمتهایی که باعث تداوم خواب شما میشوند، ارتباط نادرست دارند.
در این حالت، افراد اغلب گزارش میدهند که یک غول روی آنها ایستاده است و آنها برای حرکت و تکلم تلاش میکنند. بالاند جلال، عصبشناس در هاروارد گفت:
احتمالاً مغز شما از نمادهای فرهنگی آشنا برای به تصویر کشیدن ترس شما در لحظه استفاده میکند. تصور کنید مادربزرگتان به شما گفته است که ارواح و شیاطین پس از تاریکی در دهکده شما ساکن میشوند. شما در طول کابوس خود نوعی سایه را میبینید، وحشتزده میشوید و توهمات تصویری بیشتری باتوجه به شنیدههای خود ایجاد میکنید. ذهن در این روایت فرهنگی را تفسیر میکند و شما متوجه میشوید که شیطانی به سمت شما میآید. این کابوس همچنین میتواند از فیلم، رمانهای ترسناک یا تجربیات گذشتهی افراد نشأت بگیرد.
فاجعه
از آتشسوزی گرفته تا سیل و انفجارهای هستهای، یکی دیگر از رایج ترین کابوس ها که افراد زیادی در دنیا با دیدن آن وحشتزده میشوند چیزی است که با آخرالزمان اشتباه گرفته میشود. کابوس بلایا در این نظرسنجی جزو ۱۰ مورد برتر قرار گرفته و در ۴.۵ درصد از گزارشهای مربوط به کابوس مورد مطالعه شردل یافت شده است.
نیروهای غیرقابل کنترل طبیعت اغلب راه خود را در رویاهای ما باز میکنند و با ایجاد کابوسهای بسیار واضح باعث از خواب پریدن افراد میشوند.
به گفته کورلی از دانشگاه استنفورد، چنین کابوسهایی میتوانند نشانه نگرانی عمومی برای آینده باشند، زیرا خواب یک راه مناسب مغزی برای نشخوار چیزی است که نگران رخ دادن آن هستید. دیدن چنین خوابهایی بستگی به این دارد که آیا تغییراتی که در زندگی شما ایجاد میشود را مثبت میبینید یا منفی.
به گفته محققان دانشگاه بوفالو، اگر شما یک بلای طبیعی را تجربه کرده باشید، ممکن است ذهن شما به عنوان راهی برای پردازش تروما تصمیم به تبدیل آن به یک کابوس بگیرد.
احساس نگرانی
اگر جزو افرادی هستید که هرچند یکبار مسائل مهم را فراموش میکنید یا در مورد موضوعات کوچک استرس و دلهرهی غیرطبیعی دارید، ممکن است احساس نگرانی و پریشانی که درون شما خفته است راه خود را به رویای شما بازکند و از خود یک کابوس بسازد.
بسیاری از مردم در مورد این احساس خواب میبینند که با ایجاد ترس و نگرانی به عنوان یکی از رایج ترین کابوس ها شناخته میشود. افراد حاضر در مطالعه شردل گزارش دادند که احساس میکردند چیزی اشتباه است، اما نمیدانستند چیست و این باعث ناراحتی آنها میشد. به نظر میرسد این ترس ناشی از چیزی است که بسیاری از ما در رویاهایمان با آن شریک هستیم.
علاوهبراین اگر خواب ببینید که موضوعی ناشناخته باعث استرس و اضطراب شما شده، این کابوس میتواند بیانگر وقوع پیامدهای ناگوار در آینده باشد. استرس و اضطراب درخواب میتواند نشانه موفقیت و ٱغاز مرحله جدیدی در زندگی باشد و اضطراب بدون دلیل نشانگر پیشنهاد وسوسه برانگیزی درآینده است.
اختلاف نظر
تضادهای موجود میان افراد از رایج ترین کابوس ها محسوب میشود که خودش را در خواب نشان میدهد. در این سناریو، بیننده دعوای غیر فیزیکی دارد یا شاهد آن است. براساس روانشناسی امروز، این رویاها میتوانند نمادی از اضطراب اجتماعی شما در مورد یک رابطه شخصی باشند. همچنین ممکن است بینندهی کابوس از مکالمهای که باید داشته باشد یا پردازش درگیریهایی که قبلاً رخ داده است وحشت داشته باشد.