برای برخی افراد، کشف راز کند کردن روند پیری یا به عقب برگرداندن ساعت بیولوژیکی بدن با وجود بالا رفتن سن، بسیار مهم است. چه بهتر که بتوان این کار با خوردن روزانه یک عدد قرص عملی کرد.
ویتامین D به دلیل اهمیتش در ساخت عضله و استخوان، که معمولا با افزایش سن تحلیل رفته یا ضعیف میشوند، از دیرباز گزینهی بسیار مهمی در بدن انسان در نظر گرفته میشد. مطالعات نشان میدهند که کمبود ویتامین دی در افراد، خطر ناشی از افزایش سن مانند تحلیل عضلات و زمین خوردن را افزایش میدهد. بنابراین، آیا مصرف مکمل ویتامین دی به کند شدن این روند یا حتی معکوس کردن آن کمک میکند؟
فرآیند پیری در سطح سلولی چگونه است؟
این موضوع درست مانند خود پیری، پیچیده است. محققان ایتالیایی در یک بررسی جدید، شواهد موجود در این مورد را گردآوری کردهاند. اجازه دهید با نگاهی به چگونگی پیری در سطح سلولی، این موضوع را بررسی کنیم. نشانههای پیری فهرستی بلند بالا از تغییرات سلولی از جمله کوتاه شدن تلومرها، بیثباتی ژنها، نشانگرهای مولکولی روی DNA و التهاب مزمن را شامل میشوند.
همانطور که کارملیندا روجیرو، متخصص سالمندان دانشگاه پروجا ایتالیا و همکارانش در مقاله خود توضیح میدهند، این نشانههای پیری فرآیندهایی به شدت پیچیده و به هم مرتبط هستند که برخلاف کاهش قدرت بدنی و تحرک (اولین ویژگی بالینی که به طور معمول پزشکان در افراد مسن تشخیص میدهند) قابل تشخیص نیستند.
چندین دهه است که پزشکان مصرف مکملهای ویتامین D را برای افراد مبتلا به پوکی استخوان و برای کمک به پیشگیری از شکستگی استخوان تجویز میکنند، زیرا کمبود Vitamin D باعث بروز این گونه مشکلات میشود.
علاوه بر این ویتامین D به جذب کلسیم کمک میکند. اگرچه ویتامین دی در برخی غذاها یافت میشود، اما دریافت کافی آن تنها از طریق رژیم غذایی یا در صورت قرار گرفتن کافی در معرض نور خورشید ممکن است برای شما دشوار باشد. اما آزمایشات بالینی اخیر نشان دادهاند که مکملهای Vitamin D لزوماً به پیشگیری از کاهش تراکم استخوان و شکستگیهای ناشی از افزایش سن در افراد سالم کمک نمیکند.
بهطور مشابه، روجیرو و همکارانش مطالعات و آزمایشهای بالینی را که اثرات بالقوه ویتامین D بر نشانههای بیولوژیکی پیری را بررسی میکرد، جمع آوری کردند و دریافتند که شواهد کافی وجود ندارد: «تا به امروز، شواهد در مورد انسانها کم است و عمدتاً بر اساس مدلهای پیش بالینی [حیوانات] است.»
ویتامین D چگونه میتواند جلوی سرعت پیری را بگیرد؟
برخی مطالعات نشان میدهند که ویتامین دی میتواند سرعت پیری را کاهش دهد، زیرا افرادی که سطح ویتامین D بدنشان پایین است، از نظر بیولوژیکی نسبت به افرادی Vitamin D کافی دارند، پیرتر هستند. مصرف مکملهای ویتامین D همچنین ممکن است به کاهش آسیب DNA کمک کند، اما به نظر نمیرسد بر طول تلومرها تأثیری داشته باشد.
اما متاسفانه، به دلیل کمبود مطالعات انسانی و نتایج متناقض، شواهد بسیار کمی در مورد اینکه چه دوز (مقداری) یا در چه سنی مکملهای ویتامین D ممکن است اثرگذار باشند، وجود دارد.
برخی مطالعات حاکی از آن است که مصرف دوز خاصی از ویتامین دی برای عموم مردم ایمن است، اما این ممکن است برای همه صدق نکند. تحقیقات نشان میدهند که مصرف دوزهای بالای ویتامین D میتواند مضر باشد. همچنین مصرف مکملهای Vitamin D میتواند با داروهای تجویزی، مانند استاتینهای کاهنده کلسترول، تداخل داشته باشد.
در حالی که شاید بالا بردن سطح پایین ویتامین D منطقی به نظر برسد، اما متخصصان میگویند مصرف بیشتر ویتامین ها به شکل مکمل، لزوماً برای سلامتی بهتر نیست. این کار میتواند باعث شود افراد سایر اقداماتی را که برای بهبود سلامتی و طولانیتر شدن عمر میتوانند انجام دهند، مانند داشتن رژیم غذایی متعادل یا گذراندن وقت در فضای باز را نادیده بگیرند.
با وجود محبوبیت مکملهای ویتامین D به عنوان راهکاری برای افزایش طول عمر انسان و برخی شواهد در مورد پتانسیل آن در تعدیل نشانههای پیری، Ruggiero و همکارانش نتیجهگیری میکنند که هنوز فاصله زیادی با انتقال این یافتهها از آزمایشگاه به بالین (کاربرد در درمان بیماران) داریم».