آمارهای حیاتی شامل اطلاعاتی درباره تولد، مرگ، ازدواج و طلاق در یک کشور است که نقشی حیاتی در برنامهریزیهای اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی ایفا میکند. در ایران، سازمان ثبت احوال مسئول جمعآوری و گزارشدهی این آمارهاست. بررسی این آمارها نشان میدهد که جمعیت ایران در حال تجربه تغییرات مهمی است، از جمله کاهش نرخ تولد و افزایش نرخ طلاق در دهههای اخیر.
ب بر اساس گزارش مرکز رصد جمعیت سازمان ثبت احوال کشور در ۵ ماهه سال ۱۴۰۳ تعداد ۱۷۸ هزار و ۸۳۰ واقعه فوت در کل کشور به ثبت رسیده است که از این تعداد مردان ۵۶.۱ درصد و زنان ۴۳.۹ درصد از ثبت فوتها را به خود اختصاص دادهاند. در همین مدت استان گیلان با نرخ ۷.۴ در هزار نفر جمعیت بیشترین نرخ فوت و استان کهگیلویه و بویر احمد با نرخ ۴.۱ در هزار نفر جمعیت کمترین نرخ فوت در بین استانها را داشتهاند.
مرگ و میر از عوامل موثر حرکات جمعیتی است، آمار مربوط به وفات برای تهیه تخمینها و پیشبینیهایی از جمعیت کل کشور و برای سطوح مختلف نواحی جغرافیایی در داخل یک کشور ضرورت دارند. زمان وقوع دقیق مرگ در جمعیتشناسی از اهمیت بهسزایی برخوردار است.
از سوی دیگر در ۵ ماهه سال ۱۴۰۳، تعداد ۷۸۱۵ واقعه دوقلوزایی، ۳۰۶ واقعه سه قلوزایی، ۱۲ واقعه چهار قلوزایی و یک واقعه پنج قلوزایی در کشور به وقوع پیوسته است که در مجموع ۱۶ هزار و ۶۰۱ ولادت حاصل از چند قلوزایی، به ثبت رسیده است که حدود ۴.۲ درصد ولادتهای ثبت شده در کشور حاصل از چند قلوزایی بوده که استان اردبیل با ۵.۵ درصد بیشترین و استان سیستان و بلوچستان با ۲.۴ درصد کمترین درصد چندقلوزایی در کشور را به خود اختصاص دادهاند.
یکی از شاخصهای مهم دیگر در آمارهای حیاتی ایران، نرخ ازدواج و طلاق بعد از فوت و ولادت است. تحلیل آمارهای حیاتی نشان میدهد که ایران در حال تجربه تغییرات عمده جمعیتی است. این تغییرات میتواند چالشها و فرصتهای جدیدی را برای برنامهریزان و سیاستگذاران ایجاد کند. از این رو، تدوین سیاستهای مناسب برای مدیریت جمعیت و بهبود وضعیت اجتماعی و اقتصادی مردم ایران ضروری به نظر میرسد.