در جواب این سؤال که جشن چله تابستان چیست؟ باید گفت که در زمان قدیم اعتقاد مردم بر این پایه استوار بوده است که زندگی را باید با شادی و نشاط گذراند و از غم‌ها دوری کرد. به همین خاطر مردم به هر دلیلی و با هر مناسبتی به جشن و شادی و محبت کردن به یکدیگر می‌پرداختند.
طبق تقویم ایران باستان جشن چله تابستان را در گرم‌ترین ماه سال اجرا می‌کردند؛ بنابراین این جشن تابستانی از اول تیرماه شروع می‌شده و تا دهم مردادماه ادامه داشته است. در واقع ۴۰ روز پس از شروع تابستان و وقتی گرما به اوج خود می‌رسید را چله تابستان می‌نامیدند.
این جشن هم‌زمان با برداشت محصول برگزار می‌شده است و مردم برای سپاسگزاری به درگاه خداوند این روز را گرامی می‌داشتند. با وجود جشن‌های متعددی که در آن دوران برگزار می‌شده است اما متأسفانه امروزه خیلی از آنها فراموش شده‌اند.
تاریخ دقیق جشن چله تابستان در تقویم شمسی برابر است با :
۱۴۰۳/۰۵/۱۰
چهارشنبه – ۱۰ مرداد ۱۴۰۳
تاریخ دقیق جشن چله تابستان در تقویم قمری برابر است با :
۱۴۴۶/۰۱/۲۵
الاربعاء – ۲۵ محرم ۱۴۴۶
تاریخ دقیق جشن چله تابستان در تقویم میلادی برابر است با :
۲۰۲۴-۰۷-۳۱
Wednesday – 2024 July 31
معنی چله و تموز
چله تابستان به چله تموز هم معروف است. دقیقاً در روز چهلم تابستان زمانی که خورشید نسبت به روزهای دیگر فقط به‌اندازه چند ثانیه بیشتر در آسمان می‌ماند و همین اتفاق باعث به‌وجودآمدن طولانی‌ترین روز سال می‌شود که به آن چله تابستان می‌گویند.
همان‌طور که گفتیم چهل روز بعد از شروع تابستان را چله تابستان و وقتی گرما به اوج خود می‌رسد را تموز می‌گویند. تموز معانی مختلفی دارد اما در زبان فارسی به ماه چهارم سال و اول تابستان که هوا گرم و سوزان است تموز می‌گویند. گاهی اوقات از تموز به‌عنوان تابستان و گرمای سوزان هم یاد می‌شود.
تفاوت بین چله بزرگ و چله کوچک
در قدیم باتوجه‌به این که ابزارهای دقیق سنجش زمان را نداشتند. با همان ابزارهای ساده ابتدایی خود طولانی‌ترین روز سال را تعیین می‌کردند. در آن زمان فصل‌ها را به‌گونه‌ای تقسیم‌بندی می‌کردند که چهل روز ابتدایی فصل را چله بزرگ و بیست روز بعدی را چله کوچک می‌نامیدند.
بر اساس تقویم سنتی ایران چهار چله در طول سال تعیین می‌کردند. به این صورت که از اول تیرماه تا دهم مردادماه را چله تموز و از ۱۰ مرداد تا آخر مرداد یعنی این ۲۰ روز را چله کوچک و از اول دی تا دهم بهمن را چله کلو از دهم بهمن تا آخر بهمن را چله خرد نام‌گذاری کرده‌اند.
زمانی که کشاورزان می‌توانستند هزینه‌های زندگی خود را تأمین کنند و مالیات و خراجشان را پرداخت کنند، فصل برداشت محصول بوده است ازاین‌رو این زمان را سال نو می‌دانستند.
آداب و رسوم جشن چله تابستان
یکی از مهم‌ترین جشن‌های ایرانیان باستان، مراسم جشن چله تابستون است که از دیرباز تا سالیان متمادی اهمیت زیادی داشته است. اما نسبت به جشن یلدا کم‌رنگ‌تر برگزار می‌شود. آداب‌ورسوم ایرانیان در این جشن متفاوت است. در ادامه به برخی از این آداب‌ورسوم و آیین‌های این مراسم اشاره کرده‌ایم.
از مهم‌ترین رسومی که در این مراسم اجرا می‌شود این است که چند مرد با کلاه و لباس مخصوص به دور آتش می‌چرخند و هم‌زمان با آنها نوازنده‌های محلی موسیقی مربوط به این آیین را می‌نوازند. وقتی که روز به نیمه می‌رسد و خورشید شروع به غروب کردن می‌کند نوبت روشن‌کردن آتش فرامی‌رسد. وقتی که آتش شعله‌ور می‌شود مردم هنوز باهم اشعاری را می‌خوانند. بعد از پایان شعرخوانی به یکدیگر سال نو را تبریک می‌گویند. در نهایت در کنار آتش به دعاکردن و ستایش اهورامزدا می‌پردازند.
