تن ماهی به دلایل اغلب اقتصادی یا فشار کاری و کمبود وقت به یکی از غذا‌های پر مصرف برای بسیاری از هموطنان ما تبدیل شده. به دلیل اقبال بالای مردم به تن ماهی، این مساله اهمیت دارد که همه مصرف کنندگان این نوع ماهی، با مزایا و مضرات و خطرات آن برای سلامت آشنا شوند.
درباره مزایا و خطرات استفاده از تن ماهی دکتر مجید حسن قمی، نایب رئیس انجمن تغذیه ایران به نکات جالبی اشاره کرد و شیوه طبخ آن برای مصرف گفت: تن ماهی در واقع با روغن درست شده و کالری آن بیشتر از ماهی است که به صورت کبابی یا به صورت پخته مصرف می‌کنید. امکان دارد شما در خانه ماهی را با روغن کمتر درست کنید یا این که دستگاه‌هایی که احتیاج نیست برای طبخ در آن‌ها از روغن استفاده شود، به کار ببرید یا حتی ماهی را در فر بپزید. برای اجتناب از مصرف روغن این‌ها بهترین شیوه طبخ ماهی است.
حسن قمی درباره منشا عوارض تن ماهی عنوان کرد: برای فراوری شدن ماهی تن به آن مقدار زیادی نمک می‌زنند، در واقع علاوه بر چربی ماهی تن شور هم می‌شود که این نیز یکی از مشکلات ماست. تن ماهی از نظر کلسترول شاید زیاد ما را نگران نکند، در صورتی که این هم می‌تواند یکی از عوارض مصرف ماهی تن باشد، اگر روغنی که به این ماهی می‌زنند، روغن گیاهی نباشد و دارای منشاء حیوانی باشد. در واقع کمک می‌کند که کلسترول هم در این ماده غذایی زیاد شود.
او درباره دلیل اقبال زیاد مردم به مصرف ماهی تن در کشور بیان کرد: از یک سو باید به این مساله توجه داشته باشیم که با این وضع اقتصادی و فشار و مشغله کاری که مردم دارند، غذا‌های کنسروی هستند و سریع درست می‌شوند از سوی افرادی که شاغل هستند و وقت زیادی برای غذا درست کردن ندارند، بیشتر استفاده می‌شوند. به این دلیل که ما ماهی‌ها را به عنوان منبع غذایی برای «دی اچ ای» و «ای پی ای» اجزای چرب ضروری بدن خود می‌دانیم، توصیه به مصرف آن‌های می‌کنیم که حتما در جهت تامین سلامت عمومی بدن کمک کننده است. ماهی دارای گوشت سفید است و مصرف آن برای افرادی که بیماری‌های قلبی و عروقی و کبد چرب دارند و مشکلاتی دارند که از خوردن گوشت قرمز منع شده‌اند مفید است.
این متخصص تغذیه به فواید این ماده غذایی اشاره کرد و توضیح داد: تن ماهی یا کلا ماهی منبعی سرشار از پروتئین است که کمک به تامین منابع پروتئینی مورد نیاز فرد چه در سنین خردسالی چه سنین بزرگسالی می‌کند. توصیه ما به عنوان کارشناس تغذیه این است که افراد حداقل هفته‌ای یک یا دوبار از ماهی به عنوان یک منبع غذایی مهم استفاده کنند.
او ادامه داد: توصیه می‌شود کودکان، زنان باردار و زنان شیرده ماهی یا ماهی تن نخورند، گفت: مشکل دیگری که می‌توان دراین زمینه به آن اشاره کرد این است که اکنون ما چیزی به عنوان آلودگی جیوه‌ای در ماهی‌ها داریم. چرا که دریا‌ها اغلب آلوده هستند و اگر ماهی‌هایی هستند که در دریا‌هایی پرورش پیدا کرده باشند که آب آن‌ها آلوده به مواد نفتی یا موادی مانند جیوه است، این ماهی‌ها را نباید به کودکان داد چرا که از نظر سلامتی برایشان مشکلاتی ایجاد می‌کند، حتی گفته می‌شود که در سال اول بعد از تولد از نظر تغذیه‌ای ماهی برای بچه‌ها در نظر نگرفته شود چرا که ما نمی‌دانیم آلودگی‌های مرتبط باجیوه یا آلودگی‌های دیگر چقدر در دریا‌ها وجود دارد، حتی به زنان باردار و زنان شیرده هم توصیه می‌شود از خوردن ماهی‌هایی که منشاء پرورش آن‌ها مشخص نیست، اجتناب کنند.
این متخصص تغذیه درباره ماهی‌های پرورشی نیز گفت: البته ماهی‌هایی که در حوضچه‌های کنترل شده پرورش می‌یابند و از این اطمینان داریم که آب آن‌ها جیوه ندارد و آلوده نیست را می‌توان مصرف کرد و مصرف تن ماهی که از ماهی‌های پرورش یافته در این حوضچه‌ها درست شده باشد، نیز منعی ندارد.
او به خطرات بالقوه قوطی کنسرو تن ماهی نیز اشاره و عنوان کرد: زمانی که از تن ماهی استفاده می‌کنیم، مشکلاتی به وجود می‌آید، یکی از مشکلات می‌تواند مربوط به فلز قوطی کنسرو باشد، یعنی اگر آن فلز خوب اندود نشده باشد و با ماده غذایی ترکیب شود. امکان دارد سمی به نام «دوپوریترن» تولید می‌کند که امکان دارد روی حافظه تاثیر بگذارد و اختلالات شناختی برای فرد ایجاد کند حتی در امکان دارد در آینده در ابتلای فرد به آلزایمر تاثیر بگذارد.
دکتر حسن قمی درباره مشکلاتی که خود ماهی تن می‌تواند برای سلامت ایجاد کند گفت: ماهی‌هایی که برای استفاده در تن ماهی خورد می‌شوند اغلب ماهی‌های بزرگ و تنبل هستند این ماهی‌ها می‌توانند برای سلامت فرد ایجاد مشکل کنند چرا که چربی این ماهی‌ها مانند چربی یک ماهی چابک سالم نیست؛ بنابراین استفاده از گونه‌های کوچک به جای گونه‌های بزرگ برای تن ماهی بهتر است. یکی دیگر از سموم در تن ماهی‌ها که به دلیل خوب وکیوم نشدن قوطی کنسرو ایجاد می‌شود، سم بوتولونیوم است. توصیه ما این است که در صورتی که کنسرو ماهی، قوطی رب یا هر قوطی کنسرو دیگری به نظر دارای حالتی است که کاملا وکیوم نشده یا باز به نظر می‌رسد از خوردن آن اجتناب کنند. چرا که با خوردن کنسرو‌هایی که قوطی آن‌ها درست وکیوم نشده باشد، احتمال ابتلای افراد به سم بوتولیونیوم افزایش می‌یابد.
