ایران درگیر تنش آبی است و تامین آب شرب با هزینه زیاد و پیچیدگی‌های فراوان مواجه است. ضریب نفوذ آب سالم و بهداشتی هم در کشور طی ۴۵سال پس از انقلاب روندی مطلوب را طی کرده است؛ ولی بخشی از این آب سالم، بهداشتی و تصفیه‌شده صرف اموری می‌شود که در آنها می‌توان از آب خاکستری به‌جای آب آشامیدنی استفاده کرد.
آب خاکستری چیست؟
آب خاکستری یا بازیافتی همان پساب تصفیه‌شده است و با آب سیاه و غیرقابل بازیافت فرق می‌کند؛ مثل آب مصرف‌شده در بخش استحمام، شستن ظرف‌ها و لباس‌ها که در دنیای امروز و در کشورهای موفق، در مجتمع‌های مسکونی از این آب احیاشده برای مصارف دیگر استفاده می‌شود و نه برای مصرف در بخش شرب و غذا.
هاشم امینی، مدیرعامل آبفای ایران می‌گوید: استفاده از آب خاکستری اقدامی مهم در مدیریت بهینه مصرف آب در ساختمان‌هاست؛ به‌گونه‌ای که از پساب تصفیه‌شده آب مصرفی در روشویی‌ها و سینک ظرفشویی بتوان با بازچرخانی و تصفیه در ساختمان‌ها، برای فلاش‌تانک‌ها و آبیاری فضای سبز همان ساختمان‌ها استفاده کرد. به‌گفته وی در این زمینه باید سازمان نظام‌مهندسی ساختمان پای کار بیاید تا با تأکیدات قانونی و ظرفیت‌های مباحث ۱۶ و ۱۹ قوانین ساختمان بتوان این امر مهم را پیاده‌سازی کرد.
آب خاکستری کجا کاربرد دارد؟
سؤال اینجاست که آب خاکستری در چه مواردی قابل استفاده است؟ آبیاری فضاهای سبز و گیاهان و درختان، پرکردن فلاش‌تانک‌ها و استفاده در سرویس‌های بهداشتی، شست‌وشوی محوطه و پارکینگ و شست‌وشوی ماشین‌ها ازجمله موارد استفاده از آب خاکستری است و مزیت‌هایی چون بازگردانی آب و استفاده مجدد از آب تصفیه‌شده، صرفه‌جویی در مصرف آب شرب، صرفه‌جویی در هزینه‌های مصرفی، امکان آبیاری فضای سبز به‌صورت خودکار با زمانبندی مشخص، جلوگیری از اتلاف آب و عدم‌گرفتگی لوله‌ها به‌دلیل غلظت پایین مواد آلی را به همراه دارد.
احیای یک طرح پس از ۵سال
طرح استفاده از آب‌های خاکستری برای نخستین‌بار در سال۱۳۹۸ در اولویت وزارت نیرو قرار گرفت که هدف آن حفاظت از آب شیرین و شرب و صیانت از منابع آب سطحی و زیرزمینی و تأمین آب مطمئن برای شهروندان است. براساس تحقیقات صورت‌گرفته، سیستم بازچرخانی پساب خاکستری می‌تواند بهترین راه برای صرفه‌جویی در مصرف آب شرب تا میزان ۶۰درصد باشد؛ همچنین آب مازاد تصفیه‌شده می‌تواند برای استفاده در فضای سبز شهری نیز منبع مناسب و ارزانی باشد. البته اجرای چنین طرحی آسان نخواهد بود و نیاز به همکاری و اراده جدی نهادهایی چون شهرداری‌ها، سازمان نظام‌مهندسی و تغییر الگوی واگذاری انشعاب آب دارد؛ به‌نحوی که انشعاب آب بدون فاضلاب متوقف شود و مشوق‌هایی برای متقاضیان درنظر گرفته شود.
