تریکوتیلومانیا یا اختلال کندن مو یک اختلال روانی است که در آن، فرد برخلاف تلاش برای متوقف کردن این عمل، میل مکرر به کندن موهای سر، ابرو و صورت خود دارد؛ به گونه‌ای که کندن موها از کف سر گاهی موجب تاسی در بخش‌هایی از آن می‌شود.
اختلال کندن مو
حنا اعرابی، روان شناس در باره اختلال کندن مو می‌گوید: کندن مو اختلالی است که ریشه روانی دارد و کسانی که به آن مبتلا هستند ممکن است سعی کنند در مقابل خواسته خود برای کندن مو؛ به ویژه هنگام استرس و تلاش برای داشتن تمرکز مقاومت کنند، اما نمی‌توانند آن را متوقف کنند.
بسیاری از نوجوانانی که در تله کندن مو گرفتار می‌شوند، اغلب از این مشکل خجالت می‌کشند اما بهتر است بدانید شما تنها نیستید و افراد زیادی از این مشکل خسته شده‌اند و به دنبال راهی برای حل آن هستند.
شکل گیری عادت کندن مو
شاید برای بسیاری از ما درک کسانی که موهای خود را در شرایطی خاص می‌کنند، آسان نباشد. اما توجه داشته باشیم بعضی نوجوان‌ها و حتی بزرگسالان برای کنترل شرایط موجود خودشان، اقدامات متفاوتی انجام می‌دهند که یکی از آن‌ها کندن مو است.
کندن مو رفتاری است که به یک عادت قوی تبدیل و منجر به کاهش تنش در فرد می‌شود.
فراوانی آهن با عفونت‌های پوستی مرتبط است
عوامل مؤثر در عادت به کندن مو
به گفته این روان‌شناس در شرایطی که فرد خود را تحت یک فشار بیرونی می‌بیند و تلاش می‌کند بر عواملی که تحت کنترل او نیست، تسلط پیدا کند (مانند روزهای پراضطراب امتحان، زمان‌هایی که تنش زیادی احساس می‌کند و …) عمل کندن مو را برای کاهش تنش‌های درونی خود انجام می‌دهد و سعی می‌کند که از این طریق، به آرامش نسبی برسد. اما با گذشت زمان، رفتار او به عادت تبدیل شده و ممکن است حتی در موقعیت‌های بدون چالش هم مثل تماشای فیلم سریال مورد علاقه یا مطالعه کتاب خصوصاً وقتی بداند هیچ کس او را تماشا نمی‌کند یا سرزنشی در کار نیست این کار را انجام دهد.
تأثیر کندن مو بر زندگی فرد
اعرابی می‌گوید: ممکن است هنگامی که فرد در حال انجام کارهایش است. مثلاً نوجوان در حال درس خواندن یا تماشای یک فیلم است، بدون این که متوجه باشد حجم زیادی از موهای خود را بکشد و پس از اتمام فعالیت، به موهایی که اطرافش ریخته شده دقت کند و تازه متوجه کاری که کرده است بشود. گاهی این نوع از کندن مو می‌تواند با عوارضی مانند عفونت‌های پوستی، ریزش موی شدید یا کچلی موضعی همراه باشد.
در بعضی موارد کندن مو مشکلات متعدد و حتی هزینه زمانی و مالی به فرد تحیمل می‌کند و در واقع باعث کاهش کارایی او خواهد شد.
ممکن است گاهی نیز، مورد تمسخر اطرافیان قرار بگیرند که منجر به احساس تنهایی یا خود کم بینی و سرزنش شود. همچنین اعضای خانواده به خصوص پدر و مادرنوجوانان نگران وضعیت فرزند خود خواهند شد و در واقع به نوعی تلاش می‌کنند به هر روشی شده بتوانند جلوی کندن موی او را بگیرند که همین موضوع هم گاهی منجر به تنش خواهد شد.
روش رها شدن از عادت کندن مو
به گفته این روان‌شناس برای تغییر این عادت، لازم است زمان کافی را به خود اختصاص دهید و مهارت مناسب برای غلبه بر کندن مو را بیاموزید.
اولین قدمی که می‌توانید در این خصوص بردارید این است که نسبت به کشیدن موهای خود آگاه شوید و بپذیرید چنین مشکلی دارید که باید از آن رها شوید. سپس برای ترک این عادت اقداماتی انجام دهید.
البته فراموش نکنید ترک عادت به کندن مو هم مانند هر عادت دیگری آسان نیست و نیاز به صبر و حوصله زیادی دارد. سعی کنید به کار خود آگاه باشید و حتی زمان‌هایی که موهای خود را می‌کنید در دفترچه‌ای یادداشت بردارید.
این کار کمک می‌کند شما نسبت به وضعیت خود در شرایط مختلف، بیشتر آگاه باشید. در شرایطی که توجه شما نسبت به کندن مو باشد، انجام جایگزین کردن یک فعالیت مناسب راحت‌تر خواهد شد.
رهایی از تنش با جایگزین کردن
اعرابی می‌گوید: توجه داشته باشید هرزمان نسبت به کندن موهای خود آگاه شدید، فعالیتی انجام دهید که نیاز به استفاده از دستان‌تان داشته باشد مانند نقاشی کشیدن یا استفاده از توپ‌های فشاری. این کار کمک می‌کند بتوانید تنشی را که از درون احساس می‌کنید به روشی دیگر که آسیبی به جسم نمی‌رساند، تخلیه کنید.
البته ترس از قضاوت شدن هم یکی از عواملی است که شما را آزار می‌دهد. بنابراین شاید غلبه بر این ترس به آسانی ممکن نباشد بنابراین بهتر است در چنین شرایطی از روان شناسان و متخصصان کمک بگیرید که بدون هیچ سرزنش یا قضاوتی می‌توانند به شما کمک کنند.
