ترافیک تهران روزگاری محدود به شب‌های عید و روزهای آخر سال بود، اما سال‌هاست که این ترافیک زمان نمی‌شناسد؛ یک تردد کوتاه‌مدت در خیابان‌های شهر گواه این مدعاست که ترافیک شب عید زودتر از موعد به خیابان‌های شهر رسیده است. ترافیک زودتر از موعد شهر، تنها موجب اتلاف وقت اهالی شهر در خیابان‌های شلوغ نمی‌شود و در سوی دیگر ماجرا، طبق یک قانون نانوشته و تکراری، برخی تاکسی‌های شهر از مسیر مسافران غیب می‌شوند؛ تا جایی که در برخی ایستگاه‌های تاکسی می‌توان صف‌های طولانی مسافران منتظر را مشاهده کرد.
ترافیک به ساعات غیرپیک رسید
تمام حساب و کتاب‌های اهالی مرکز شهر و حوالی بازار برای رسیدن به مقصد به‌هم ریخته و افزایش ترافیک در اوایل بهمن یقه بسیاری از پایتخت‌نشینان را گرفته است. مسیرهای منتهی به بازار تهرا ن بیش از پیش با معضل ترافیک زودتر از موعد درگیر هستند و مسافرانی که تا همین چند هفته پیش مسیر عبوری از چهارراه سیروس، خیابان‌های ری، امیرکبیر و... را در زمان مشخصی طی می‌کردند، اکنون مجبور هستند که با احتساب زمان دوبرابری از این مسیرها عبور کنند؛ آن هم اگر تاکسی‌ها به‌صورت منظم در خطوط فعال باشند؛ چراکه تاکسی‌هایی که اقدام به باربری می‌کنند هم در این مسیر به‌وفور به چشم می‌خورند.
باربری به‌جای مسافربری
یکی از مشکلات تکراری در رابطه با روزهای پرترافیک تهران مربوط به شاغل شدن برخی رانندگان تاکسی در جایگاه باربری برای اهالی بازار است؛ اتفاقی که مربوط به زمان و دوره‌ای خاص نیست و برخی از رانندگان تاکسی‌ها با چرتکه انداختن به این نتیجه می‌رسند که قبول مسئولیت جابه‌جایی بار برای یک مغازه‌دار و فروشنده بازار به‌صرفه‌تر از انجام وظیفه اصلی‌اش یعنی جابه‌جایی مسافران است.
صادق که سال‌ها در یکی از خطوط تاکسیرانی فعال است، در رابطه با این رفتار خاص رانندگان تاکسی در ماه‌های آخر سال می‌گوید: «این کار دیگه روال شده و کم نیستن راننده‌هایی که به جای دردسر موندن توی ترافیک خیابون‌ها و سر و کله زدن با مسافر ترجیح می‌دن که پارچه، لباس و... پشت ماشینشون بار بزنن و پول بیشتری توی حسابشون بشینه.»
در کنار رانندگانی که این تخلف را در این شرایط اقتصادی امری طبیعی و راه‌حلی گریزناپذیر می‌دانند، کم نیستند مسافرانی که کابوس ماه‌های آخر سال را همیشه با خود مرور می‌کنند. سارا که تمام سال با وسایل حمل‌ونقل عمومی به‌خصوص تاکسی مسیر خانه تا محل کار خود را طی می‌کند، در این رابطه می‌گوید: «من همیشه از تاکسی استفاده می‌کنم و تمام دردسرهای این وسیله رو تجربه کردم، اما یکی از عجیب‌ترین تجربه‌ها برای وقتی هست که نزدیک آخر سال می‌شه، اون‌وقته که دیگه خودم رو برای صف‌های طولانی باید آماده کنم.»
به‌گفته سارا «کاری که بعضی از راننده‌های تاکسی نزدیک عید انجام می‌دن، اینه که اونا به جای وایسادن توی خط و جابه‌جا کردن مسافر، باربری می‌کنند، یه عالم وسیله توی صندوق و روی صندلی عقب جا می‌دن و از مغازه‌دارا پول خوبی می‌گیرن. اینا چون طرح هم دارن راحت توی محدوده بازار بالا و پایین می‌رن؛ همین موضوع باعث می‌شه تا بازاری‌ها ازشون برای بردن بارهاشون کمک بخوان.»
تخلف برخی رانندگان تاکسی تنها محدود به گشت‌وگذار حوالی بازار و قرار گرفتن در جایگاه باربری برای تولیدکنندگان نمی‌شود؛ چراکه فعالیت آنها به‌عنوان رانندگان شرکت‌ها و سرویس‌های مدارس خارج از ساختار تاکسیرانی نیز همواره گلایه شهروندان و مسافران را به همراه دارد؛ موضوعی که به‌خصوص در روزهای شروع آغاز سال تحصیلی بیشتر نمایان می‌شود.
احمد، یکی از استفاده‌کنندگان وسایل حمل‌ونقل عمومی در این رابطه به همشهری می‌گوید: «جدا از روزهای برفی و بارونی، وقتی نزدیک عید می‌شه، با این تاکسی‌ها ماجرا داریم؛ مثلا یکی از خط‌ها هست که رئیس خطش به من گفت 120تا ماشین داره، اما والا من این همه سال می‌رم و میام کلا 30 تاکسی دیدم که توی خط هستن و ماه‌های آخر سال همینا هم کم میشن.»
برخورد با رانندگان متخلف تاکسی
باربری و رانندگی شرکت‌های خصوصی و سرویس مدارس، استفاده از امتیاز طرح ترافیک و... تخلفاتی است که برخی از رانندگان تاکسی در سال‌های متمادی به‌صورت نامحسوس آن را انجام می‌دهند، اما این موضوع از دید سازمان تاکسیرانی تهران پنهان نمانده است.
براساس اعلام سازمان تاکسیرانی، تعداد کل ناوگان تاکسیرانی پایتخت ۷۸هزارو۷۸۴ دستگاه است و از این بین حدود ۶۹هزارو۲۲۴ تاکسی فعال هستند. براساس یک حساب و کتاب ساده باید گفت که بیش‌از ۹هزار تاکسی، غیرفعال محسوب می‌شوند یا به دلایل دیگری از چرخه حمل‌ونقل عمومی خارج شده‌اند.
به همین دلیل چندماه پیش طرح شناسایی فعالیت تاکسی‌ها با نام «لاگ هوشمند» آغاز شد تا بر فعالیت تاکسی‌های گردشی و تلفنی نظارت داشته باشد. براین‌اساس، تاکسی‌های گردشی و تلفنی باید در طول هر ماه، حداقل ۲۰پرداخت کرایه را با استفاده از رمز کیوآرکد که روی برچسب نرخ کرایه آنها قرار دارد، ثبت کنند.
محمد علوی‌زاده، معاون نظارت و امور مناطق سازمان تاکسیرانی تهران در این‌باره گفته بود: «از تاکسی‌ها خواستیم که هر ماه ۲۰پرداخت الکترونیکی داشته باشند. این عدد خیلی کم و از هر روز یک پرداخت هم کمتر است، اما به ما نشان می‌دهد که چه تاکسی‌هایی در حال فعالیت نیستند.»
او افزود: «یک تاکسی گردشی ممکن است روزانه ۳۰مسافر را جابه‌جا کند اگر یکی از این مسافران هم با کیوآرکد کرایه پرداخت کند، کافی است. بخش زیادی از رانندگان هم این کار را انجام دادند و بازخورد خوبی داشتیم، نیت اصلی ما از این موضوع رصد خودروهای فعال و غیرفعال است. با توجه به یارانه‌هایی که سازمان تاکسیرانی از طرح ترافیک و سهمیه سوخت و... دریافت می‌کند، همه عزیزانی که راننده تاکسی هستند باید در خدمت حمل‌ونقل عمومی باشند. شایسته نیست که درصد کمی از رانندگان تاکسی در ساعت کاری خود به فعالیت نپردازند یا از خودروی آنها استفاده شخصی و خصوصی شود.»
تشدید نظارت و کنترل هوشمند تاکسی‌ها در روزهای پایانی سال
شادی مالکی سرپرست سازمان تاکسیرانی با بیان اینکه برنامه‌های ویژه‌ای برای ایام انتهایی سال جاری پیگیری خواهد شد، گفت: «با افزایش نظارت‌های میدانی در مناطق مرکزی شهر و حومه بازار و همچنین میادین و پایانه‌های پرتردد، سعی خواهیم کرد خدمات‌رسانی به شهروندان در بالاترین سطح صورت گیرد و مشکلات مربوط به ترافیک و مسائل دیگر کمرنگ‌تر از گذشته شود». شادی مالکی در ادامه افزود: «تلاش می‌کنیم تا در آینده‌ای نزدیک شاهد تعادل خوب تاکسیرانان باشیم».
او درخصوص برخوردها یادآور شد: «با کنترل و نظارت هوشمند و به روزرسانی سامانه ثبت تخلفات رانندگان سعی خواهیم کرد مشکلات را کاهش دهیم».
سرپرست سازمان تاکسیرانی درخصوص دیگر برنامه‌های پیش‌بینی‌شده، تأکید کرد: «پیگیری اجرای «لاگ هوشمند» از دیگر موضوعات مهم سازمان خواهد بود و بحث تشویقی ۴۰۰ تاکسیران برتر تهران را اجرا خواهیم کرد که بیشترین تراکنش مالی را داشته باشند. وی از تاکسیرانان خواست تا موضوع «لاگ هوشمند» را جدی بگیرند و همکاری لازم را داشته باشند. مالکی در پایان تأکید کرد: «نظارت و حضور و غیاب روزانه خطوط تاکسیرانی توسط ناظرین خطوط در سطح شهر تهران هم اجرا خواهد شد تا خدمت‌رسانی به پایتخت‌نشینان در بالاترین سطح انجام شود».
