پانکراس اندامی لوله‌ای شکل است که در پشت شکم و پشت معده قرار دارد. این عضو بدن دو وظیفه اصلی دارد: ساخت شیره‌های گوارشی (به نام آنزیم ها) که به تجزیه غذا کمک می‌کند و ساخت هورمون‌هایی - از جمله انسولین - که استفاده بدن از قند و نشاسته را کنترل می‌کند.
علائم این بیماری چیست؟
افراد اغلب در مراحل اولیه این بیماری علائمی ندارند، اما با رشد و گسترش سرطان، درد اغلب در قسمت فوقانی شکم ایجاد می‌شود و گاهی اوقات به پشت نیز سرایت می‌کند. درد ممکن است بعد از غذا خوردن یا دراز کشیدن تشدید شود. علائم دیگر این بیماری نیز ممکن است شامل زردی، حالت تهوع، کاهش اشتها، کاهش وزن، خستگی، ضعف و افسردگی باشد.
با این حال، این علائم ممکن است ناشی از بیماری‌ها و مشکلات دیگر نیز باشند، بنابراین مهم است که بدون ارزیابی و معاینات کامل و دقیق پزشکی، عجولانه نتیجه گیری نکنید.
از آنجایی که پزشکان به ندرت سرطان لوزالمعده را در مراحل اولیه آن که درمان آسان‌تر است شناسایی می‌کنند، این بیماری یکی از کشنده‌ترین سرطان‌ها است. حدود ۹ درصد از افراد مبتلا به سرطان پانکراس حداقل پنج سال پس از تشخیص این بیماری زندگی می‌کنند. نرخ بقا نمی‌تواند پیش بینی کند که چه اتفاقی برای هر فرد رخ می‌دهد.
علل ابتلا به این بیماری چیست؟
کارشناسان علت دقیق سرطان پانکراس را نمی‌دانند. جهش‌های ژنی خاصی می‌توانند باعث آن شوند. سایر عوامل خطر شامل سیگار کشیدن، سن (معمولاً در افراد بالای ۴۵ سال تشخیص داده می‌شود)، دیابت، پانکراتیت مزمن به دلیل جهش ژنتیکی، سیروز کبدی، سابقه خانوادگی این بیماری، جنسیت (در مردان شایع‌تر از زنان است)، چاقی، مواد شیمیایی خاص و نژاد است.
این بیماری چگونه تشخیص داده می‌شود؟
شناسایی این بیماری در مراحل اولیه ممکن است سخت باشد. پزشک ممکن است تومور کوچکی را در طول یک معاینه معمولی نبیند یا احساس نکند. برای کمک به تشخیص، ممکن است آزمایش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی یا سی تی اسکن انجام دهید. ناحیه سبز نشان داده شده در یک سی تی اسکن ممکن است نشانه سرطان در پانکراس و کبد باشد. این تصویربرداری‌ها همچنین به پزشک شما کمک می‌کند تا مناسب‌ترین درمان را انتخاب کند.
عمل جراحی
جراحی برای برداشتن تومور اگر بیماری از پانکراس به سایر اندام‌ها پخش نشده باشد، می‌تواند سرطان را درمان کند. جراح تا حد امکان پانکراس طبیعی را دست نخورده نگه می‌دارد. متأسفانه در سرطان پانکراس، سلول‌های سرطانی معمولاً تا زمان تشخیص از پانکراس پخش می‌شوند.
پرتو درمانی
پرتودرمانی از پرتو‌های پرقدرت برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. در مورد سرطان لوزالمعده، بیمار احتمالاً پرتودرمانی را پنج روز در هفته به مدت چند هفته دریافت خواهد کرد. پرتودرمانی همچنین ممکن است به عنوان راهی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی که پس از جراحی در ناحیه باقی می‌مانند نیز موثر باشد. پرتودرمانی می‌تواند به تسکین درد یا مشکلات گوارشی ناشی از تومور‌های بزرگ کمک کند.
شیمی درمانی
شیمی درمانی از دارو‌ها برای از بین بردن سلول‌های سرطانی و جلوگیری از رشد یا تکثیر آن‌ها استفاده می‌کند. شیمی درمانی ممکن است شامل یک دارو یا ترکیبی از دارو‌ها باشد. ممکن است آن را به صورت خوراکی یا تزریق دریافت کنید. این دارو‌ها وارد جریان خون شده و در بدن حرکت می‌کنند و شیمی درمانی را به انتخاب خوبی برای سرطانی که گسترش یافته، تبدیل می‌کند. همچنین ممکن است پس از جراحی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقیمانده از شیمی درمانی استفاده شود.
در حالی که هیچ راهی برای جلوگیری از همه موارد وجود ندارد، شما می‌توانید در برابر عوامل خطری که می‌توانید کنترل کنید، اقداماتی را انجام دهید.
توصیه‌های انجمن سرطان آمریکا به شرح زیر است:
- اگر سیگار می‌کشید، همین الان آن را ترک کنید.
- به وزن مناسب برسید و از نظر بدنی فعال باشید.
- رژیم غذایی سالم داشته باشید، به ویژه روی غذا‌های گیاهی تمرکز کنید.
- از مصرف الکل جدا پرهیز کنید. نوشیدن الکل یک عامل خطرزا محسوب می‌شود.
به گفته متخصصان، بسیاری از انواع سرطان قابل پیشگیری هستند. اگرچه برخی از عوامل خطر این بیماری مانند سن یا ژنتیک قابل تغییر نیستند، سایر عوامل از جمله سبک زندگی سالم در کنترل خود فرد هستند.
متخصصان همواره تاکید دارند که رعایت برخی از نکات ساده می‌تواند به کاهش خطر ابتلای افراد به سرطان کمک کند.
* غذا‌های سالم بخورید، تحرک داشته باشید و الکل مصرف نکنید
داشتن یک رژیم غذایی متعادل، فعالیت بدنی منظم و حفظ وزن سالم فواید زیادی برای سلامتی دارد. هر سه عامل می‌توانند خطر سرطان را کاهش دهند و با سلامت کلی بهتر و بهبود کیفیت زندگی و پیش آگهی پس از تشخیص سرطان مرتبط هستند. علاوه بر این باید از مصرف الکل خودداری کرد، زیرا یک ماده سرطان‌زاست و مشخص شده که خطر ابتلا به بسیاری از سرطان‌ها را افزایش می‌دهد.
* برای ترک سیگار برنامه ریزی کنید
دخانیات می‌تواند خطر ابتلا به بسیاری از سرطان‌ها از جمله سرطان‌های ریه، دهان، گلو، دهانه رحم، خون، مثانه، مری، معده، پانکراس و کلیه را افزایش دهد. پرهیز از دخانیات و ترک سیگار از گام‌های اصلی است که می‌توان برای کاهش خطر ابتلا به سرطان انجام داد.
* از پوست خود در برابر اشعه ماوراء بنفش (UV) محافظت کنید
قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC) توصیه می‌کند که قرار گرفتن در معرض نور آفتاب در ظهر را به حداقل برسانید، لباس‌های آستین بلند بپوشید و از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.
* پیشگیری و غربالگری سرطان را جدی بگیرید
آزمایش‌های غربالگری پیشگیرانه می‌تواند منجر به تشخیص زودهنگام سرطان‌ها شود که در صورت تشخیص زودهنگام، برخی از آن‌ها با موفقیت درمان می‌شوند. سرطان‌های رایج مانند سرطان روده بزرگ، ریه، سینه و ... در صورت تشخیص زودهنگام با موفقیت درمان می‌شوند.
