چند درصد بیماران ام اس فلج می شوند

افراد مبتلا به ام اس نگران فلج شدن هستند و می پرسند که چند درصد بیماران ام اس فلج میشوند. در این مطلب از افکارنیوز درباره بیماری ام اس می خوانیم.

ام اس فلج می کند؟

بنابر آمار موجود، دوسوم افراد مبتلا به بیماری ام‌اس، توانایی خودشان در راه رفتن را حفظ می‌کنند. البته بعضی از آن‌ها به‌کمک عصا یا واکر نیاز خواهند داشت. بعضی هم به‌خاطر خستگی، ضعف، یا مشکلات تعادلی، باید از ویلچر یا اسکوتر استفاده کنند.

آمار دیگری حاکی از آن است که حدود 75درصد بیماران ام‌اس، هرگز در طول زندگی خود از ویلچر هم استفاده نمی‌کنند.

جامعه علمی جهانی امیدوار است ادامه تحقیقات فعلی درباره این بیماری، منجر به درمان‌های مؤثرتری شود که علائم ام اس را تا حد زیادی بهبود ببخشند.

بنابر اعلام انجمن ملی مولتیپل اسکلروزیس (National Multiple Sclerosis Society) ایالات متحده، یکی از حوزه‌های مهم تحقیق پیرامون ام‌اس، این است که چرا و چگونه این بیماری بر سیستم ایمنی و عصبی تأثیر می‌گذارد.

محققان امیدوار هستند با درک بهتر این مسئله که چرا ام‌اس باعث حمله سیستم ایمنی بدن به بافت عصبی سالم می‌شود، داروها و درمان‌ها مؤثرتری درست کنند که بتواند روند حمله سیستم ایمنی را سرکوب کرده، و پیشرفت بیماری را کندتر کنند.

اما چرا بعضی افراد فلج می‌شوند؟ آیا مبتلایان به ام‌اس می‌توانند از فلج شدن جلوگیری کنند؟ آیا فلج شدن در بیماری ام اس قابل‌پیشگیری است؟ و آیا ام اس درمان دارد؟

علل فلج شدن در بیماری ام اس چه هستند؟

بیماری تصلب متعدد سلول‌های عصبی (Multiple Sclerosis) یا به‌اختصار ام‌اس (MS) به میلین (Myelin) که پوشش محافظ اعصاب است، آسیب رسانده، و باعث از دست دادن نورون‌ها می‌شود.

یعنی پیام‌هایی که به مغز ارسال، و از آن دریافت می‌شوند، مختل خواهند شد. این اختلال پیام‌رسانی، به مشکلات حرکتی، بی‌اختیاری، افسردگی، و اختلال عملکرد جنسی منجر می‌شود.

دلیل اینکه بعضی از مبتلایان ام‌اس دچار مشکلات حرکتی، و چه‌بسا فلج می‌شوند، ولی برای بعضی دیگر این‌طور نیست، تفاوت علائم ام اس در افراد مختلف است.

شاید فردی به‌شدت تحت‌تأثیر خستگی یا از دست دادن بینایی قرار بگیرد، ولی فرد دیگر دچار خستگی نشود، و علائم دیگری را نشان بدهد.

علائمی مانند بی‌حسی، تاری دید و ضعف عضلانی، ممکن است به‌مرور زمان برای بعضی‌ها تشدید شوند؛ و در بعضی دیگر حالت رفت‌وبرگشتی داشته باشند.

فلج شدن در بیماری ام اس به شدت بیماری، و محل ضایعه یا آسیب‌دیدگی رشته‌های عصبی بستگی دارد. شاید بعضی‌ها از مشاهده علائم ام اس دچار ناامیدی شوند، ولی واقعیت این است که بنابر مطالعات انجام‌شده، می‌توان اقداماتی برای کاهش سرعت پیشرفت بیماری انجام داد.

کاهش ریسک فلج شدن در بیماری ام اس

فعلا هیچ درمان قطعی یا راهی برای پیشگیری از علائم ام اس وجود ندارد. اما محققان می‌گویند می‌توان آن‌ها را مدیریت کرده، و پیشرفت بیماری را کند کرد.

این روند درمان کنترلی می‌تواند جلوی فلج شدن در بیماری ام اس را بگیرد، یا مشکلات حرکتی فرد مبتلا را به حداقل ممکن برساند.

این‌ها سه مورد مهمی هستند که مبتلایان به ام‌اس برای رسیدن به اهداف درمانی خود باید در نظر بگیرند:

شروع به‌موقع درمان ام‌اس،

اجرای دقیق دستورالعمل‌های پزشک،

معاینه مرتب و ارزیابی مداوم روند درمان.

خیلی‌ها هم در کنار مصرف داروهای تجویزی پزشک، گزینه‌های درمانی مکمل و جایگزین، مانند ورزش، مصرف مکمل‌های غذایی، تمرین‌های ذهنی و طب سوزنی را هم پیگیری می‌کنند.

مطالعات اخیر حاکی از آن هستند که سطوح پایین ویتامین دی در بدن، می‌تواند عامل ریسک ابتلا به ام‌اس باشد. مصرف مکمل‌های این ویتامین هم می‌تواند فعالیت ام‌اس را کاهش دهد.

دیگر اینکه برنامه‌های مناسب ورزشی و تمرین‌های ذهنی و بدنی، مانند یوگا و مدیتیشن، پیشرفت ام‌اس را خیلی کندتر می‌کنند. البته دلایل علمی دقیقی برای اثربخشی این‌ها وجود ندارد.

برای مدیریت و کنترل بهینه علائم ام اس باید با پزشک متخصص مشورت کرد تا به ترکیب مناسبی از درمان‌های مرسوم و جایگزین رسید.

باورهای غلط درباره بیماری ام اس

متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی به چندین باور غلط درباره بیماری ام اس مثل کوری، فلج شدن، نازایی و صعب‌العلاج بودن این بیماری پاسخ داد.

دکتر سرور عدوانی با اشاره به برخی باورهای اشتباه درباره بیماری ام.اس گفت: اینکه گفته شود مبتلایان به ام اس نمی‌توانند ازدواج کنند و یافرآیند بچه‌دار شدنشان دچار مشکل است، باوری کاملا اشتباه است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی افزود: با توجه به اینکه بیشتر مبتلایان به ام اس معمولا در سن پایینی درگیر این بیماری می‌شوند و یا ممکن است هنوز به سن باروری نرسیده باشند این موضوع می‌تواند برای این افراد نگران کننده باشد، در حالی که این باور از اساس اشتباه و بیماران مبتلا به ام اس هیچ مشکلی برای ازدواج ندارند و تحت نظر پزشک به راحتی می‌توانند مادر یا پدر شوند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه درباره احتمال ابتلای فرزندان مبتلایان به ام اس نیز توضیح داد: مبتلایان به این بیماری باید این نکته را مد نظر داشته باشند که شاید نوزادانی که از پدر و مادر مبتلا به ام اس متولد می‌شوند ریسک بیشتری از نظر ابتلا به این بیماری در مقایسه با سایر افراد جامعه داشته باشند ولی اصلا به این شکل نیست که این احتمال درصد بالایی را به خود اختصاص دهد. این تفکر که اگر مبتلا به ام اس هستید حتما نوزاد شما هم با این بیماری متولد می‌شود از اساس اشتباه و غلط است.

متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب با بیان اینکه برخی طیف‌های بیماری ام اس می‌تواند از طریق وراثت منتقل شود توضیح داد: تا زمانیکه آزمایش‌های ژنتیک انجام نشده، هیچ فردی نمی‌تواند درباره ریسک ابتلای بالای سایر افراد خانواده به این بیماری نظر قطعی دهد. تعداد پدران و مادرانی که هر دو مبتلا به ام اس بوده‌اند و نوزادی کاملا طبیعی به دنیا آورده‌اند کم نیست.

عدوانی با تاکید بر اینکه مسئله‌ای که درباره ام اس مد نظر است فارغ از مسایل ژنتیکی موضوعات محیطی است، اضافه کرد: در نهایت علت اصلی این بیماری و خیلی از فاکتورهای ابتلا به آن هنوز شناخته نشده است.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی به باور اشتباه دیگری مبنی بر اینکه ام اس بیماری مختص به جوانان است، توضیح داد: اصلا به این صورت نیست و این بیماری در کودکان و یا افراد بالای 60 یا 70 سال هم دیده می‌شود.

کاهش طول عمر باور اشتباه دیگری درباره مبتلایان به ام اس است که این متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب به آن اشاره کرد و افزود: این بیماری طول عمر افراد را کاهش نمی‌دهد، خیلی از افراد زمانی که متوجه می‌شوند به ام اس مبتلا شده‌اند، مبنا را بر این قرار می‌دهند که با اختلال عملکرد عمده مواجه‌اند.

وی این مسئله که الزاما همه‌ افراد مبتلا به ام اس دچار مشکل شدید در راه رفتن می‌شوند و یا در نهایت بینایی خود را از دست می‌دهند را تصور اشتباهی عنوان کرد و توضیح داد: بیماری ام اس با توجه به درمان‌های نوینی که وجود دارد به میزان قابل توجهی قابل کنترل است، شاید در سال‌های دور مثلا 20 یا 30 سال پیش درمان قابل توجهی برای این بیماری وجود نداشت ولی در حال حاضر بخش عمده‌ای از بیماران به صورت موفقیت آمیز درمان شده و به زندگی عادی برمی‌گردند.

عدوانی گفت: ام اس احتمال حملاتی به سیستم عصبی را در پی دارد یا حتی بیماران به صورت موقتی دچار تاری دید، ضعف اندام‌ها، اختلال تعادل و دوبینی می‌شوند ولی با درمان به موقع علامت‌ها به میزان بسیار بالایی و در بیشتر موارد به صورت کامل برطرف می‌شود.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی تاکید کرد: ام اس قابل کنترل است و هنوز دارویی نداریم که بیمار استفاده کند و به طور کلی درمان شود؛ به طور مثال بیماران دیابتی تا آخر عمر باید داروهای خود را استفاده کنند و اگر دارو را قطع کنند قطعا مشکلات جدی خواهند داشت.

این متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب بیمارستان شهدای تجریش تاکید کرد: MS و درمان‌های آن وابسته به درمان موثر در سال‌های اول شیوع بیماری است، به این شکل که در صورت تشخیص به موقع اگر درمان‌ها به موقع انجام شود، حتی امکان خاموش شدن این بیماری نیز وجود دارد یا در آینده فرد مبتلا کمتر دچار عوارض خواهد شد.

عدوانی هشدار داد: مبتلایان به ام اس بعد از درمان و کاهش نشانه‌های بیماری، روند درمان را قطع نکنند؛ به این دلیل که ام اس ماهیت بهبوده یابنده و حمله کننده دارد شاید مدت‌ها خاموش شود و بعد از مدتی بیمار با حمله‌های بیشتر که کنترل آن مشکل است، مواجه شود.

بنابر اعلام دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، وی درباره باور اشتباه دیگری با این عنوان که بیماران مبتلا به ام اس نباید اصطلاحا مواد غذایی که طبع سرد دارد را استفاده کنند، افزود: از نظر علمی و تحقیقاتی هیچ موضوعی مبنی بر اینکه ماده غذایی در کنترل و یا عود بیماری اثر دارد، تایید نشده است، در نتیجه رژیم‌های سخت غذایی می‌تواند بدن بیمار را ضعیف کرده و مانع رسیدن مواد مغذی به بدن شود بنابراین تنها توصیه این است که مبتلایان به ام اس رژیم غذایی سالم داشته باشند.

عدوانی در خاتمه توصیه کرد: عاداتی مثل سیگار کشیدن و استفاده از قلیان می‌تواند سیر بیماری را شدیدتر کند و تشدید حملات را در پی خواهد داشت؛ بنابراین توصیه اکید ترک مواد دخانی است.