آمفتامین و مت‌آمفتامین‌ها از دسته گروه‌های دارویی فنیل‌آمین هستند که از میان تمام مشتقات و مخدرهای حاصل از آمفتامین یا مت‌آمفتامین، مخدر شیشه ، قوی‌ترین ماده اعتیادآور است که به شکل بلورهای آمفتامین ساخته می‌شود.
مت‌آمفتامین یا مخدر کریستال و شیشه، حاوی دو ماده شیمیایی به نام‌های «لئو- مت آمفتامین» و «دکسترو - مت‌آمفتامین» است. از این دو ماده شیمیایی برای ساخت شیشه به اندازه مساوی استفاده می‌شود. این دو ماده باعث «استریوایزومرهای مت‌آمفتامین» می‌شوند که در آینده باعث ایجاد مولکول‌های متامفتامین و اثرات سرخوشی در فرد خواهد شد.
پس از مصرف شیشه، فرد به دلیل بی‌خوابی، برای روزها و ساعت‌ها ممکن است دچار هذیان و توهمات شود که این موضوع ممکن است منجر به بیماری‌های روانی شود. به دلیل احساس افزایش قدرت و انرژی، مصرف‌کنندگان گاهی اوقات روزها را بدون خوابیدن می‌گذرانند. استفاده بیش از حد از شیشه که منجر به چندین روز بی‌خوابی در مصرف‌کننده می‌شود، می‌تواند باعث ایجاد حالتی به نام «نیشگون گرفتن و کشیدن» شود. حالتی که در آن مصرف‌کننده به طور فزاینده‌ای ناامید، پارانوئید و ناپایدار می‌شود و احتمالاً دچار حالات توهم و روان‌پریشی می‌شود.
چرا مصرف شیشه اعتیادآور است؟
مخدر شیشه، اعتیادآورترین نوع محرک‌های مت‌آمفتامین بوده که ویژگی اصلی آن احتمال بالای اعتیاد به مصرف آن است. دلیل اصلی این عامل استفاده از (دکسترو-مت‌آمفتامین) در مخدر شیشه و کریستال است. مصرف مخدر شیشه به دلیل ترشح هورمون دوپامین در مغز و احساس لذت فوری، شدید و طولانی بین نوجوانان و جوانان شیوع زیادی یافته است. برخی از مصرف‌کنندگان مزمن شیشه هیچگاه نمی‌توانند مصرف این ماده را کنار بگذارند چون در اثر تغییرات دائمی در مغز در اثر مصرف شیشه حس لذت در آنها مختل شده و بدون مصرف مواد هیچ لذتی را نمی‌توانند تجربه کنند. به این دلیل احتمال افزایش مصرف در آنها بسیار زیاد است، چراکه این افراد دنیای بدون لذت را نمی‌توانند تحمل کنند.
دلیل محبوبیت مصرف شیشه در جوانان
امروزه جوانان ۱۸ تا ۲۵ سال بزرگترین گروه مصرف‌کننده مخدر شیشه هستند. مصرف شیشه بیشتر در مهمانی‌ها و پارتی‌های شبانه است. مخدر شیشه یکی از خطرناک‌ترین مواد مخدر غیرقانونی است که عوارض و پیامدهای بسیار جدی و خطرناکی به دنبال دارد. با مصرف شیشه، تقریباً یک دوز خالص از مواد محرک به طور آنی وارد مغز می‌شود. این مواد محرک احساس نشاط زیادی به فرد می‌دهد و حالت سرخوشی طولانی مدتی ایجاد می‌کند و اثر خود را نیز به صورت سریع از دست نمی‌دهد. در برخی پارتی‌ها و مهمانی‌های شبانه میزبان با قرص اکستازی از افراد پذیرایی می‌کند.
نوجوانان به دلایل مختلف مانند عدم آگاهی و وسوسه دوستان به مصرف شیشه روی می‌آورند. اغلب آنها برای فرار از احساسات ناخوشایند و تغییر حال و هوایشان شیشه مصرف می‌کنند. برخی از آنها هم مانند دانش‌آموزان یا دانشجویان برای بیدار ماندن در شب‌های امتحان از این ماده استفاده می‌کنند.
علائم اولیه مصرف شیشه
بارزترین علائم اولیه مصرف شیشه عبارت از هیجان‌زدگی، تند صحبت کردن، بی‌تابی، افزایش فعالیت‌های فیزیکی، کاهش اشتها، احساس سرخوشی و توهمات ذهنی، بی‌میلی به غذا برای روزها، افزایش تعداد ضربان‌های قلب، افزایش تنفس و دمای بدن، تحریک‌پذیری و بی‌خوابی، برافروختگی چهره، گشاد شدن مردمک چشم‌ها، متصاعد شدن بوی شیمیایی از نفس افراد، گیجی، لرزش و تشنج، پارانویا یا بدبینی و خشونت است.
عوارض اعتیاد به شیشه
اعتیاد به شیشه و مصرف مت‌آمفتامین به بهانه احساس سرخوشی و فرار از مشکلات می‌تواند باعث بروز بیماری‌های جدی از جمله اسکیزوفرنی، توهم کرم‌زدگی، عفونت‌های دهانی، لاغری بیش‌از حد بیماری‌ها و زخم‌های پوستی و... شود.
راه‌های پیشگیری از اعتیاد به شیشه
یکی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از اعتیاد به مخدر شیشه، به خصوص در نوجوانان توجه به رفتارها و اطرافیان آنهاست. خانواده‌ها باید امروزه آگاهی خود را در زمینه خطراتی که در نوجوانی، فرزندشان را تهدید می‌کنند، افزایش دهند. با آنها دوست باشند و اجازه دهند که همواره برای رفع مشکلات به خانواده مراجعه کنند.
از جمله دیگر راه‌های پیشگیری از اعتیاد به شیشه و مبارزه با وسوسه مصرف می‌توان به مواردی همچون دنبال کردن جلسات تراپی، صحبت با دوستان و نزدیکان در صورت وجود مشکل، دوری از جمع‌ها و مهمانی‌هایی که مصرف چنین موادی در آنها رایج است، افزایش قدرت ذهنی و توانایی نه گفتن به مصرف مواد مخدر، ایجاد سرگرمی، کار جدید، تغییر محل زندگی، ورزش کردن و مشغول کردن خود به کارهای کوچک مانند باغبانی و...، افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس اشاره کرد.
