وقتی در معرض هوای آلوده قرار می گیرید، ازن، دی اکسید نیتروژن، ذرات معلق، ذرات ریخته گری دیزل و غیره به ریه ها وارد می شوند که آنتی اکسیدان های محافظ موجود در ریه ما با آن مبارزه می کنند. پس از آن آلاینده ها شروع به حمله به سلول های ایمنی بدن و تولید رادیکال های آزاد و التهاب می کنند. اما آیا می دانستید که آنتی اکسیدان های موجود در مواد غذایی می توانند از بدن شما در برابر اثرات مضر ناشی از آلاینده های هوا محافظت کنند
مواد مغذی قدرتمند برای مبارزه با آلودگی هوا :
ویتامین ث:
ویتامین ث قوی ترین آنتی اکسیدان برای بدن ماست. این ویتامین محلول در آب در سراسر بدن ما موجود است و رادیکال های آزاد را از بین می برد. ویتامین ث نیز به بازسازی ویتامین “ای” کمک می کند. بزرگسالان 40 میلی گرم از این ویتامین را در روز نیاز دارند.
- سبزیجات مانند برگ گشنیز، سیب زمینی ، جعفری، کلم و شلغم منابع خوبی از ویتامین ث هستند که باید به رژیم غذایی اضافه شوند.
- میوه های حاوی ویتامین ث نظیر پرتقال، لیموشیرین، نارنگی، انار، انبه، سیب، طالبی و اضافه کردن آب 2 عدد لیموترش در رژیم غذایی، ساده ترین راه برای دریافت دوز روزانه ویتامین ث هستند.
ویتامین ای :
ویتامین ای این ویتامین محلول در چربی یکی دیگر از ترکیب‌های مهمی است که بدن را در مقابل اثرات زیان‌آور آلودگی هوا مصون می‌کند. ویتامین ای با اکسیژن ترکیب می‌شود و رادیکال‌های آزاد را از بین می‌برد.
- ویتامین ای در رژیم غذایی ما معمولا از روغن های پخت و پز بر پایه گیاه می آید. روغن آفتابگردان، گلرنگ و سبوس برنج سه منبع برتر ویتامین ای که به دنبال آن میوه های کلزا، بادام زمینی و روغن زیتون است.
- بادام و دانه های آفتابگردان همچنین منابع خوبی از این ویتامین هستند. دانه ها و آجیل نیز دارای کالری بالا هستند، بنابراین مصرف روزانه یک سوم فنجان آجیل خام کافی است.
- در میان ماهی ها مصرف ماهی سالامون، قزل آلا و ماهی شیر توصیه می شود.
- ادویه جات و گیاهان مانند پاپریکا، گیاهان زیتون، پونه کوهی، ریحان و جعفری حاوی مقادیر قابل توجهی ویتامین ای هستند. با این حال، اکثر این ها در مقادیر بسیار کم مصرف می شوند. توصیه می شود که آنها را در پخت و پز روزانه برای دریافت ویتامین ای بیشتر استفاده کنید.
بتاکاروتن :
بتاکاروتن نقش بسیار مهمی در کنترل التهاب در اثر فعالیت آنتی اکسیدانی دارد. در صورت نیاز بدن می تواند آن را به ویتامین آ تبدیل کند.
- برگ سبزیجات مانند قره قاط، گشنیز، متی (پنبه سیاه)، کاهو و اسفناج، منابع غنی از بتاکاروتن هستند. برگ های تربچه و هویج منابع خوبی نیز هستند.
امگا 3 :
بدن را در مقابل اثرات مضر آلودگی هوا محافظت می کند. همچنین برای سلامتی قلب در روزهای آلوده لازم است. منابع این روغن های ضروری عبارتند از:
- آجیل و دانه ها مانند پسته، بادام، فندق و گردو، دانه چیا، دانه های خردل و دانه های کتان که می توانید آنها را به ماست اضافه کنید و یا با آن ها یک کیک بپزید.
دمنوش برای آلودگی هوا
بعضی از گیاهان و ادویه جات که برای درمان بیماری های تنفسی پیشنهاد می شود :
- زردچوبه آنتی اکسیدان شناخته شده است و برای محافظت از ریه ها در برابر اثرات سمی آلاینده ها بسیار موثر است و سرفه بر اثر آسم را تسکین می دهد.
- مخلوط شکر قهوه ایی با آب پیاز یک اثر دفع ادرار دارد و سرفه را درمان می کند
- متخصصان تغذیه همچنین رژیم غذایی غنی از غذاهای تلخ را در مقایسه با غذاهای شیرین و ترش به مبتلایان آسم تجویز می کنند. گندم و شیرگاو برای بیماران مبتلا به آسم مفید است.
- زنجبیل، فلفل سیاه، مشروب الکلی، ماکارونی، نعنا و عرق نعنا نیز برای درمان بیماری های تنفسی مفید هستند.
- نوشیدن روزانه یک فنجان عرق کاسنی همراه عرق شاتره (نسبت دو سوم کاسنی و یک سوم شاتره) و همچنین عرق اسطوخودوس سردرد ناشی از آلودگی هوا را تسکین می‌دهد
برای غلبه برهر گونه ناراحتی، بدن سالم ضروری است. علاوه بر غذا، 15-30 دقیقه ورزش برای به سلامت ریه ها بسیار کمک می کند.
معرفی چند دمنوش که باعث دفع آلودگی هوا و رفع مشکلات تنفسی می‌شوند :
مواقعی که هوا آلوده است برای کاهش آثار سو آن نوشیدن دمنوش گل گاوزبان و سنبل‌الطیب و پنیرک نیز توصیه می شود. این دمنوش ها آرامبخش هستند، باعث کاهش عفونت و التهابات بدن می شوند و از بروز گرفتگی عروق قلب در هوای آلوده پیشگیری می کنند. هم چنین مصرف دم نوش آویشن از بروز مشکلات تنفسی، به ویژه در مبتلایان به آسم و برونشیت مزمن یکی از بهترین گزینه‌هاست. در ادامه دستور تهیه این دمنوش ها را می خوانیم :
1- دمنوش گل گاو زبان و سنبل الطیب :
برای تهیه دمنوش کافی است سه قاشق غذاخوری گل گاوزبان، یک قاشق غذاخوری سنبل‌الطیب، یک عدد لیمو عمانی و یک تکه نبات را در دو لیوان آب جوش بریزید تا نیم ساعت دم بکشد و به رنگ قرمز آلبالویی دربیاید. مصرف روزانه یک تا دو فنجان از این دم نوش هم آرامش‌بخش است و استرس را از بین می‌برد و هم از بروز گرفتگی عروق قلب و سکته، به ویژه در هوای آلوده پیشگیری می‌کند.
2- دمنوش پنیرک :
طرز تهیه : یک قاشق غذا خوری گل پنیرک را در یک قوری ریخته و آب جوش روی آن می ریزیم و اجازه می دهیم که به مدت 10 دقیقه دم بکشد.
موارد منع مصرف:
- افرادی که سابقه آلرژی به گیاهان دارویی دارند باید در مصرف پنیرک احتیاط نمایند.
- بیماران مبتلا به دیابت و یا افرادی که بدنشان به تغییرات قند خون حساسیت نشان می دهد، باید با توجه بیشتری این گیاه را مصرف نمایند، زیرا ممکن است سبب کاهش قند خون گردد.
3- دمنوش آویشن :
یک و نیم قاشق چای خوری پودر آویشن یا سه قاشق چای خوری آویشن تازه به ازای هر لیوان آب در حال جوش اضافه کنید و حداقل ۲۰ دقیقه بگذارید تا دم بکشد و سپس از صافی بگذرانید و با یک قاشق عسل میل کنید.
