کمبود دارو در کشور به سرم و آنتی بیوتیک رسید. در ماههای اخیر برخی از بیماران از جمله بیماران تالاسمی و هموفیلی برای تهیه برخی از داروهای خود با مشکل مواجه شدند. اما تنها آنها نیستند که از کمبود دارو میگویند.
پیشتر نیز افراد دارای بیشفعالی نیز برای تهیه برخی از داروهای خود با مشکل مواجه بودند. موضوع تنها ممنوعیت واردات داروهای خارجی نیست. کمبود داروهای تولید داخلی نیز مطرح است.
شیوع اومیکرون اما به این کمبود دارو دامن زد. روند ابتلا به اومیکرون در هفتههای اخیر افزایشی بود. تا جایی که مسعود مردانی، عضو کمیته علمی کووید۱۹ به تجارتنیوز گفت که ظرفیت آیسییوهای بیماران کرونایی پر شد.
کمبود سرم و آنتیبیوتیک
سیفالرضا شهابی، عضو سابق انجمن داروسازان ایران به تجارتنیوز میگوید: «در حال حاضر سرم و آنتی بیوتیک کمبود داریم. مصرف سرم در مراکز درمانی و بیمارستانی بسیار زیاد شده است.»
او میگوید: «با شیوع اومیکرون در کشور مصرف داروهای آنتی بیوتیک به شدت بالا رفت. برای شرکتهای تولیدکننده هم قابل پیشبینی نبود که با موج اومیکرون مواجه شوند. در هفتههای اخیر درخواست برای این داروها زیاد بود. اگر موج اومیکرون نبود شاید برای برخی از داروها با کمبود مواجه نمیشدیم.»
اما اگر این کمبود مقطعی با شیوع اومیکرون را کنار بگذاریم، برخی از داروهای غیرمرتبط با اومیکرون نیز کمیاب شدهاند. شهابی در این مورد میگوید: « کمبود دارو کاملا احساس میشود. عمده مشکل این کمبود به دلیل تحریم است. دارو شاید تحریم نباشد اما مسائل اقتصادی مربوط به تهیه دارو مطرح است. تکلیف ارز ۴۲۰۰ تومانی برای دارو مشخص نیست که حذف میشود یا نه. این موضوع نیز سردرگمی ایجاد کرد. اگر وضعیت ارز ۴۲۰۰ مشخص شود شاید تغییر مثبتی در واردات دارو و مواد اولیه تولید دارو در داخل ایجاد شود.»
او ادامه میدهد: «چالشهای ارزی یکی از علل کمبود داروست. برای مثال برای سال ۱۴۰۰ مبلغ دو میلیارد دلار برای تامین دارو و تجهیزات پزشکی اختصاص دادند. این مبلغ در شش ماه اول سال تمام شد و برای شش ماه دوم با کمبود ارز مواجه شدند. ظاهرا با دستور رئیس جمهور ۷۰۰ میلیون دلار اختصاص دادند. امیدواریم با سرعت عملی که وزارت بهداشت انجام میدهد کمبود دارو را برطرف یا به حداقل برساند.»
قاچاق دارو از عراق و ترکیه به ایران
با وجود همه مشکلاتی که برای تهیه دارو گفته میشود، در بازار غیررسمی دارو به راحتی در دسترس است. چرا در بازار سیاه دارو داریم اما در داروخانهها کمبود است؟ اگر کمبود دارو داریم این داروها چطور به بازار راه پیدا میکند؟
عضو سابق انجمن داروسازان ایران در این مورد میگوید: «برخی از این داروها از کشورهای همسایه قاچاقی وارد میشود. البته قیمت دارو در کشورهای همسایه در مقایسه با ایران بالاست. اما با کمبود دارو در کشور برای کسانی که میخواهند در بازار غیررسمی به چند برابر قیمت بفروشند، صرفه اقتصادی دارد. مثلا اگر دارویی در کشور همسایه سه دلار باشد، از آنجایی که میدانند آن دارو در کشور کم است، حتی اگر پنج دلار هم بفروشند برایشان صرفه دارد.»
او ادامه میدهد: «برخی از داروها که متعلق به کشورهای اروپایی است را از کشورهایی مثل عراق، ترکیه و آذربایجان خرید و وارد میکنند. همان دارو را اگر دولت وارد کند هزینه بسیار کمتری برای بیمار تمام میشود.
هشدار برای خرید دارو از بازار سیاه
شهابی میگوید: «برخی با سفر به کشورهای دیگر به بهانه مصرف شخصی، دارو میخرند و با خود وارد میکنند. برخی از بیماران نیز داروی مورد نظر خود را از داروخانه میگیرند اما به هر دلیلی مصرف نکردند و وارد بازار میکنند. چند برابر قیمت میفروشند.»
او در پایان میگوید: «به طور کل بسیاری از این داروها قابل اعتماد نیست. ممکن است در شرایط استانداری نگهداری نشود یا تاریخ مصرف آن گذشته باشد. به بیماران توصیه میکنیم در صورت کمبود دارو و پیدا نشدن داروی مورد نظرشان از داروهای بازار سیاه استفاده نکنند. ممکن است نه تنها درمان نشوند بلکه بیماری دیگری نیز با این داروها بگیرند.»
روز دوشنبه نیز علی فاطمی، نایبرئیس انجمن داروسازان ایران گفت: «داروهایی مثل اکسپکتورانت یا شربتهای آنتیبیوتیک و دیفن هیدرامین در بعضی از استانها نایاب است. برخی داروخانهها هم از کمبود دیگر داروها خبر میدهند.»