میزان آفتاب سوختگی به نوع پوست و میزان قرار گرفتن در معرض آفتاب بستگی دارد و یک عامل خطر جدی برای ابتلا به سرطان پوست محسوب می شود.
به دلیل تغییرات شدت تابش اشعه ماورا بنفش از جو، با نزدیک شدن به خط استوا خطر آفتاب سوختگی افزایش می یابد. هرچه عرض جغرافیایی بالاتر باشد شدت اشعه ماورابنفش کمتر است. به صورت دقیقه به دقیقه میزان اشعه ماورا بنفش به زاویه خورشید بستگی دارد. بیشترین خطر هنگام ظهر خورشیدی است که خورشید مستقیم بالای سر واقع شده است.
علائم آفتاب سوختگی
علائم آفتاب سوختگی در افراد مختلف متفاوت است و احتمال می رود چندین ساعت پس از شروع سوختگی متوجه قرمزی پوست خودنشوید. اوج قرمزی 12 تا 24 ساعت طول می کشد. آفتاب سوختگی جزئی به طور معمول چیزی جز قرمزی و حساسیت جزئی در نواحی آسیب دیده ندارد. در موارد جدی تر تاول هم ایجاد می شود. آفتاب سوختگی شدید می تواند تا حد ناتوان کردن فرد دردناک باشد و حتی ممکن است نیاز به مراجعه به بیمارستان باشد. در موارد بسیار شدیدتر علائم عبارتند از:
تب
لرز
تهوع و استفراغ
ضعف
در موارد شدید علائم شوک هم می تواند رخ دهد، به عنوان مثال:
فشار خون پایین
غش کردن
ضعف شدید
آفتاب سوختگی در کمتر از 15 دقیقه ممکن است رخ دهد، اما آسیب وارده اغلب بلافاصله مشخص نمی شود. پس از قرار گرفتن در معرض نور خورشید پوست در عرض 30 دقیقه قرمز می شود، اما اغلب اوقات 2 تا 6 ساعت طول می کشد. درد به طور معمول 4 تا 48 ساعت پس از مواجه شدیدتر می شود.
سوختگی به مدت 24 تا 72 ساعت ادامه می یابد برخی اوقات طی 3 تا 8 روز لایه برداری پوست ایجاد می شود. برخی از پوسته پوسته شدن و خارش ها ممکن است تا چندین هفته ادامه یابد.
درمان های آفتاب سوختگی
شروع درمان آفتاب سوختگی در اسرع وقت مهم است. آفتاب سوختگی می تواند به آسیب دائمی پوست منجر شود و خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد. موارد زیر چند روش ساده برای تسکین ناراحتی ناشی از آفتاب سوختگی است. با این حال، به خاطر داشته باشید بهترین راه برای تسکین رنج جلوگیری از آفتاب سوختگی در وهله نخست است:
تسکین درد: مسکن های درد بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی به تسکین درد و کاهش تورم کمک می کنند. بهتر است این موارد را در اسرع وقت مصرف کنید حتی می توانید برای تسکین درد از پماد موضعی استفاده کنید.
کرم هیدروکورتیزون: به کاهش التهاب و خارش کمک می کند.
آبرسانی کنید: برای کمک به آبرسانی به پوست آب فراوان بنوشید.
تاول های کوچک را نترکانید: به آنها اجازه دهید مسیر خود را طی کنند و در صورت پارگی آن را با آب و صابون ملایم بشویید.
پوست کنده شده: پوست خود را نکنید و به استفاده از مرطوب کننده ادامه دهید.
پوست را خنک نگه دارید: یک پارچه یا حوله مرطوب روی محل بمالید یا حمام آب سرد نیز گزینه مفیدی است.
از کره استفاده نکنید: این یک درمان خانگی غلط است که از بهبودی جلوگیری کرده و به پوست آسیب می رساند.
از مرطوب کننده استفاده کنید: به عنوان مثال از ژل آلوئه ورا استفاده کنید.
از آفتاب دور بمانید: با دور ماندن از اشعه ماورابنفش بیشتر از تشدید سوختگی خودداری کنید.
اگر آفتاب سوختگی به اندازه ای شدید باشد احتمال می رود استروئید درمانی خوراکی (داروهای مشابه کورتیزون) برای چند روز تجویز شود. با این حال، کرم های استروئید حداقل هیچ فایده ای ندارند.
در صورت وجود تاول ممکن است از استروئیدها به منظور جلوگیری از افزایش خطر عفونت خودداری شود. اگر بیمار کم آب باشد یا از استرس گرمایی رنج ببرد مایعات IV (داخل وریدی) تجویز می شود.
تشخیص آفتاب سوختگی
آفتاب سوختگی خفیف به طور معمول نیازی به مراجعه به پزشک ندارد. با این حال، در صورت وجود علائم شدید باید به پزشک مراجعه کنید. وی در مورد علائم و سابقه پزشکی سوال می کند.
ضمن انجام معاینه فیزیکی برای موارد شدیدتر آفتاب سوختگی ممکن است فرد به متخصص پوست ارجاع داده شود.
پیشگیری از آفتاب سوختگی
بهترین راه برای جلوگیری از آفتاب سوختگی به حداقل رساندن مدت زمانی است که پوست در معرض نور خورشید قرار دارد، بنابراین:
در سایه بنشینید
کلاه لبه پهن بپوشید
با عینک آفتابی از چشم محافظت کنید
از بیرون رفتن در گرم ترین ساعات روز خودداری کنید
همیشه ضدآفتاب بزنید و مرتب آن را تمدید کنید
نحوه انتخاب ضدآفتاب
کرم های ضدآفتاب تجاری در دسترس است که نور ماورا بنفش را مسدود می کنند. این کرم ها بر اساس توانایی ضدآفتاب در مهار آفتاب سوختگی دارای درجه حفاظت از آفتاب سوختگی هستند و اصولا هرچه درجه SPF بالاتر باشد میزان آسیب مستقیم پوست نیز کاهش می یابد.
کرم ضد آفتاب با نمره SPF10 90 درصد از اشعه UVB را که باعث آفتاب سوختگی می شود مسدود می کند و ضدآفتاب دارای SPF20 95 درصد را مسدود می کند.
ضدآفتاب های مدرن حاوی فیلترهایی برای اشعه UVA و همچنین UVB هستند. اگرچه اشعه UVA باعث آفتاب سوختگی نمی شود، اما به پیری پوست و افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست منجر می شود.
بسیاری از ضدآفتاب ها از طیف وسیع از محافظت ها برخوردار هستند یعنی از پوست مقابل اشعه UVA و UVB محافظت می کنند. تحقیقات نشان می دهند استفاده از کرم ضدآفتاب 15 تا 30 دقیقه قبل از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب و به دنبال آن یک بار دیگر 15 تا30 دقیقه پس از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب بهترین محافظت را ایجاد می کند.
