سید حیدر محمدی مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو درباره موجودی انسولین در کشور گفت: باتوجه به نیاز مردم، زمانی که تمامی داروها حداقل به اندازه ۳ ماه در کشور موجود باشند؛ وضعیت پایدار نیز زمانی است که موجودی آن برای ۳ الی۶ ماه باشد.
وی با اشاره به اینکه درحال حاضر شرایط ما عادی نیست، مطرح کرد: تحریم‌های ظالمانه آمریکا و متحدینش، راه‌های انتقال مواد اولیه، دارو و ارز را به شدت محدود و تامین برخی از اقلام دارویی را با مشکل مواجه کرده است.
محمدی با تاکید بر لزوم گسترش تولید و خودکفایی بیشتر در حوزه دارو، گفت: دولت امریکا علیرغم شعارهای عوام‌فریبانه حوزه سلامت را از تحریم مستثنی نکرد، مسئولین بی‌اخلاق دولت آمریکا اجازه ورود بسیاری از داروها را به ایران ندادند و جمعی از بیماران را با چالش دارو مواجه کردند، اما دانشمندان ایرانی با ورود به حوزه تولید بسیاری از اقلام دارویی توانستند این چالش‌ها را خنثی کنند.
وی با بیان اینکه در برهه‌ای از زمان، تامین انسولین به شدت با چالش روبه‌رو بود، عنوان کرد: در حال حاضر با تمهیدات اندیشه شده توسط سازمان غذا و دارو، موجودی انسولین را به یک ماه رساندیم، هرچند این شرایط، مطلوب ما این نیست و موجودی ایده‌آل ما باید به ۳ ماه برسد.
*مشکلات توزیع انسولین
وی با اشاره به اینکه برای رفع مشکل توزیع دارو، سامانه تیتک در این حوزه فعال شده‌است، تصریح کرد: برای رفع این مشکل بخشی از سامانه تیتک را برای ردیابی و رهگیری دارو و کالاهای سلامت‌محور فعال کرده‌ایم. باتوجه به این امر، زمانی که دارو توسط تولیدکننده و یا واردکننده، تولید یا وارد شود موظف است جزئیات آن در سامانه تیتک ثبت نماید.
محمدی ادامه داد: توزیع‌کنندگان و شرکت‌های پخش همچنین موظف هستند تعداد انسولین تولیدی یا وارداتی را در سامانه تیتک ثبت کنند. در ادامه داروخانه نیز، هنگام تحویل باید دارو را با ثبت کد ملی بیمار و شناسه دارو در این سامانه عرضه کند. اگر این مسیر به درستی طی شود مشخص خواهد شد که انسولین تولید شده یا وارد شده چه سرانجامی داشته است.
مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو اظهار کرد: فعالیت سامانه تیتک با توزیع انسولین آغاز شده و رمدسیویر، IVIG و فاویپیراویر که باید با نظارت بیشتری عرضه شوند، نیز با همین الگو صورت می‌گیرد؛ با اجرای این روش مصرف انسولین کاهش ۱۰ درصدی داشته است.
وی با اشاره به اینکه پیشرفت روش‌های تشخیصی در دنیا باعث تسهیل روند شناسایی بیماران دیابتی شده است، گفت: براین اساس تعداد بیماران دیابتی هرسال رو به افزایش و به تبع آن میزان مصرف انسولین نیز افزایش یافته است.
محمدی درباره کاهش مصرف انسولین ویال در کشور بیان کرد: درمورد تامین انسولین ویالی هیچگاه مشکلی وجود ندارد، متاسفانه برخی از پزشکان مستقیما به سوی مصرف انسولین قلمی می‌روند زیرا مصرف این نوع انسولین آسان است. بنابراین مصرف انسولین ویالی به شدت کاهش یافته و مصرف انسولین قلمی افزایش یافته است.
*تولید محدود انسولین قلمی
محمدی درباره انسولین تولید داخل مطرح کرد: در سال جاری تولید انسولین داخلی را در کشور آعاز کردیم اما مقدار آن محدود بود. امیدواریم تا اوایل یا اواسط سال آینده تعداد تولیدکنندگان انسولین قلمی به ۴ شرکت برسد و بخش گسترده‌ای از نیاز کشور را تامین کند.
مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو شرایط موجود و وضعیت فعلی انسولین در کشور را پایدار دانست، عنوان کرد: اگرچه در نیمه دوم سال با بحران کمبود انسولین مواجه شدیم، شرایط فعلی پایدارست. ما روزهایی را گذرانده‌ایم که برای یک روز هم موجودی انسولین نداشتیم ولی در حال حاضر انسولین موجود است.
وی توضیح داد: بیماران دیابتی با نصب اپلیکیشن تیتک و استعلام نوع انسولین مصرفی از طریق این سامانه به راحتی میتوانند داروی خود را از نزدیک ترین داروخانه عرضه کننده انسولین تهیه کنند.
مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو افزود: تاکید ما این است مردم هر دارویی را که از داروخانه تهیه می‌کنند از طریق سامانه یا اپلیکیشن TTAC استعلام بگیرند تا اگر دارو عوارضی را در پی داشت به بیمار اطلاع‌رسانی‌شوند.
*کاهش قیمت انسولین
محمدی درباره قیمت انسولین گفت: قیمت ریالی انسولین ۳۵ هزار و ۷۰۰ تومان و قیمت ارزی آن ۶ و نیم یورو بود که درحال حاضر آن را در بازار بین ۱۴ تا ۲۹ هزار تومان رسانده‌ایم و به رغم افزایش قیمت آن در بازار جهانی ما قیمت انواع انسولین قلمی را در کشور بسیار کاهش داده‌ایم. به این ترتیب که قیمت انواع انسولین‌های قلمی حداقل ۱۵ درصد و حداکثر ۵۰ درصد کاهش داشته است.
مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو با اشاره به اینکه اگر تولید انسولین داخلی افزایش یابد به تدریج به سوی قیمت ۱۸ تا ۲۰ هزار تومان پیش خواهیم رفت، تصریح کرد: نرخ انسولین در کشورهای همسایه حدود ۱۰ دلار معادل ۲۴۰ تا ۲۵۰ هزار تومان است، تفاوت فاحش نرخ انسولین در داخل و کشورهای همسایه باعث جذابیت قاچاق معکوس این دارو شده است که بهترین راه کنترل موجودی و نظارت بر توزیع داروهای مشمول دریافت ارز دولتی ثبت در سامانه تیتک است.
*پوشش بیمه‌ای انسولین
وی با بیان اینکه یکی از پوشش های حمایتی دولت، سازمان‌های بیمه‌گر هستند، گفت: درحال حاضر سازمان‌های بیمه‌گر بین ۷۰ تا ۹۰ درصد قیمت انسولین را پوشش می‌دهند، مثلا اگر نرخ انسولین ۳۰ هزار تومان ۹۰ درصد را بیمه پرداخت می کند و به صورت میانگین بیمار تقریبا ۱۰ درصد یعنی ۳ هزار تومان را می‌پردازد.
مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو با بیان اینکه ما برای ذخیره انسولین، مشکلی نداریم، تصریح کرد: در حال حاضر ما برای تامین ارز با مشکلاتی مواجه هستیم، اگر مشکل انتقال ارز وجود نداشته باشد، قطعا ماده اولیه انسولین را باسهولت بیشتر از منابع معتبر خارجی تهیه می‌کنیم. از طرفی خوشبختانه منابع داخلی انسولین در دسترس هستند و برنامه تولید و موجودی مواد اولیه را در سیستم رولینگ برای ۶ ماه آینده به ما اعلام می کنند، اما در زمینه واردات اینطور نیست و مشکل ارز، تحریم و تامین دارو وجود دارد؛ به عنوان مثال ممکن است ارز دارو و ریال آن برای انتقال دارو تامین شود اما دارو از کشور مبدا به کشور ما ارسال نشود؛ کمااینکه این مشکل برای ما در زمینه واکسن آنفلوآنزا رخ داد و علیرغم تامین ارز و ریال آن،مبالغ را به سختی حواله کردیم اما واکسن آنفلوآنزا به میزان سفارش ما ارسال نشد.
مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو درباره مشکل انتقال ارز عنوان کرد: برای تامین ارز باید مسیر انتقال ارز فعال باشد که متاسفانه به دلیل تحریم ها اکثر مسیرهای انتقال مسدود شده و دلیل عمده تاخیر در تامین برخی داروها این مسئله است.
*۹۷ درصد از داروهای ما تولید داخل است
محمدی با بیان اینکه ۹۷ درصد از داروهای کشور تولید داخل است، بیان کرد: علت اینکه بخشی از داروها همچنان وارداتی است این است که میزان مصرف این داروها در کشور محدود و تولید آن فاقد صرفه اقتصادی برای تولیدکنندگان است، زمانی تولید دارای صرفه اقتصادی است که تولیدکننده بازار صادراتی ایجاد کرده و محصولات خود را به سایر کشورها عرضه کند.
*مشکلات تأمین ارز
محمدی در ادامه گفت: مشکل اساسی ما در حوزه تامین برخی داروها تحریم است، که در این خصوص سازمان غذا و دارو مذاکراتی را با تامین‌کنندگان انسولین داشته است ضمن اینکه گفته شده در مسیر تامین انسولین به ما کمک می‌کنند اما مشکل انتقال ارز همچنان باقیست که امیدواریم با ورود ۴ شرکت به حوزه تولید انسولین نگرانی و مشکلاتی در تامین این داروی اساسی نداشته باشیم.
