همه ما برای استخدام در محل کار یا دریافت گواهی های مختلف با واژه سوء پیشینه روبرو شده‌ایم، اما سوءپیشینه در لغت به معنای سابقه است و در قانون به معنای نداشتن سابقه کیفری اهمیت بسیاری دارد.
بر اساس ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ افرادی که مرتکب جرمی شوند و مجازات آن‌ها به شرح زیر باشد دارای محکومیت موثر کیفری هستند و تا پایان این موارد نمی‌توانند گواهی عدم سوء پیشینه بگیرند.
در این ماده گفته شده محکومیت قطعی کیفری در جرایم عمدی، پس از اجرای حکم یا شمول مرور زمان، در مدت زمان مقرر در این ماده محکوم را از حقوق اجتماعی به عنوان مجازات تبعی محروم می‌کند.
۷ سال در محکومیت به مجازات‌های سالب حیات و حبس ابد از تاریخ توقف اجرای حکم اصلی، ۳ سال در محکومیت به قطع عضو، قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت وارد شده بیش از نصف دیه مجنیٌ‌علیه باشد، نفی بلد و حبس تا درجه ۴ از جمله موارد گفته شده در این ماده هستند.
همچنین ۲ سال در محکومیت به شلاق حدی، قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت وارد شده نصف دیه مجنیٌ‌علیه یا کمتر از آن باشد و حبس درجه ۵ از دیگر موارد هستند که تا زمانی که به پایان نرسند گواهی عدم سوء پیشینه صادر نمی‌شود.
در ذیل این ماده گفته شده است در غیر موارد فوق، مراتب محکومیت در پیشینه کیفری محکوم درج می‌شود، اما در گواهی‌های صادره از مراجع ذی‌ربط منعکس نمی‌شود، مگر به درخواست مراجع قضایی برای تعیین یا بازنگری در مجازات علاوه بر آن در مورد جرایم قابل گذشت در صورتی که پس از صدور حکم قطعی با گذشت شاکی یا مدعی خصوصی، اجرای مجازات موقوف شود اثر تبعی آن نیز رفع می‌شود.
یکی دیگر از تبصره‌های این ماده درباره عفو و آزادی مشروط است و گفته شده در این موارد اثر تبعی محکومیت پس از گذشت مدت‌های فوق از زمان عفو یا اتمام مدت آزادی مشروط رفع می‌شود، محکوم در مدت زمان آزادی مشروط و همچنین در زمان اجرای حکم نیز از حقوق اجتماعی محروم می‌شود.
بر اساس قانون صرفاً محکومیت قطعی کیفری در جرایم عمدی که ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی آمده است و ذکر کردیم محکومٌ علیه را در مدت‌های مقرر در ذیل این ماده از حقوق اجتماعی محروم می‌کند؛ بنابراین در غیر موارد مذکور در بند‌های ذیل این ماده محکومٌ علیه فاقد سابقه کیفری محسوب می‌شود و لزومی به درج در گواهی صادره نیست و باید گواهی عدم سوءپیشینه کیفری صادر شود.
