رانندگان تاکسی که بیمه تامین اجتماعی هستند دو دسته اند؛ دسته اول گروهی از رانندگان تاکسی هستند که بیمه شدگان خاص هستند و دولت به عنوان کارفرما بخشی از حق بیمه آن‌ها را به سازمان تامین اجتماعی پرداخت می کند.
دسته دوم گروهی از رانندگان تاکسی هستند که خودشان را بیمه اختیاری تامین اجتماعی کرده اند و ماهانه مبلغی را به عنوان حق بیمه به سازمان تامین اجتماعی پرداخت می کنند. شرایط بیمه اختیاری یا حرف و مشاغل آزاد با بیمه اجباری متفاوت است و برخی از رانندگان تاکسی که خودشان را بیمه اختیاری کرده اند، درخواست پرداخت بیمه بیکاری از سازمان تامین اجتماعی داشتند، اما مشمول دریافت بیمه بیکاری نبوده اند.
طبق قانون شرایط بیمه اختیاری به این صورت است که افرادی که مشمول هیچ بیمه‌ای نیستند، تحت پوشش قرار می‌گیرند. در این چارچوب بیمه بر اساس قانون تامین اجتماعی به دو دسته عمده تقسیم می‌شود:
الف: بیمه اجباری: بیمه اجباری شامل کلیه مشمولین قانون کار و کسانی است که در قبال دریافت مزد و حقوق در کارگاه‌ها، کارخانه‌ها و شرکت‌ها مشغول به کار هستند.
ب: بیمه‌های خویش‌فرما: بیمه خویش‌فرما به دو دسته تقسیم می‌شود: ۱. بیمه اختیاری ۲. بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد
بیمه اختیاری برای کسانی است که تحت پوشش بیمه خاصی نیستند. متقاضی این نوع بیمه، مستقیما با مراجعه به شعب سازمان تامین اجتماعی خواهان انعقاد قرارداد بیمه اختیاری می‌شود و موظف است خود، حق بیمه را در زمان تعیین شده پرداخت کند.
شرایط بیمه اختیاری
کسانی می‌توانند بیمه اختیاری شوند که دارای شرایط زیر باشند:
_داشتن حداقل ۳۰ روز سابقه پرداخت حق بیمه
_داشتن حداکثر ۵۰ سال سن (مرد و زن)
در صورتی که سن متقاضی در زمان تقاضا بیش از ۵۵ سال باشد باید معادل مدت مازاد سنی، سابقه حق بیمه را بپردازد. برای مثال، اگر متقاضی بیمه اختیاری ۵۷ ساله باشد باید هنگام درخواست دو سال سابقه پرداخت حق بیمه را بپردازد و اگر ۶۰ ساله باشد داشتن پنج سال سابقه الزامی است.
متقاضیانی که بیش از ۱۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه را داشته باشند از شرط سنی معاف هستند و با هر سنی می‌توانند بیمه شوند.
چنانچه بیمه‌شده‌ای یکبار با سازمان قرارداد بیمه اختیاری منعقد کرده باشد تا سه‌بار حق انعقاد قرارداد بیمه اختیاری را بدون شرط سنی خواهد داشت.
درصد حق بیمه اختیاری
درصد حق بیمه متقاضیان بیمه اختیاری ۲۷ درصد دستمزد و حقوق توافق شده است. بیمه اختیاری بر اساس حق بیمه مذکور کلیه تعهدات بیمه‌ای را شامل می‌شود.
علاوه بر حق بیمه فوق دولت نیز پرداخت ۳ درصد از حق بیمه را طبق قانون تامین اجتماعی (ماده ۲۸ قانون تامین اجتماعی) متعهد شده است.
باید توجه داشت که مسئول پرداخت حق بیمه در بیمه‌های اختیاری، خود شخص بیمه شده است.
مبنا و نحوه محاسبه حق بیمه در بیمه‌های اختیاری
متقاضیان بیمه اختیاری می‌توانند دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه را خود مشخص کنند، برای این منظور باید آن را بین حداقل و حداکثر دستمزد هر سال تعیین کنند.
بیمه‌شدگان اختیاری می‌توانند با ارائه درخواست، هر دو سال یکبار، دستمزد مبنای محاسبه حق بیمه ماهانه خود را ۱۰ درصد افزایش دهند.
تعهدات سازمان در قبال بیمه‌شدگان اختیاری
بیمه‌شدگان اختیاری خدمات زیر را دریافت خواهند کرد:
_مستمری بازنشستگی، فوت و ازکارافتادگی
_خدمات درمانی
_هزینه کفن و دفن همانند بیمه‌شدگان اجباری
_وسایل کمک‌پزشکی، همانند بیمه‌شدگان اجباری
کمک‌هزینه ازدواج، ازکارافتادگی جزئی، غرامت دستمزد ایام بیماری و بارداری و بیمه بیکاری شامل بیمه‌شدگان اختیاری نمی‌شود؛ زیرا این بیمه‌شدگان دارای کارفرما نیستند، همچنین در کارگاه‌های مشمول قانون کار اشتغال ندارند و خود مستقیما خواهان ادامه بیمه به طور اختیاری هستند.
به غیر از موارد فوق شرایط مربوط به برخورداری از خدماتی از قبیل بازنشستگی، از کارافتادگی کلی غیر ناشی از کار، مستمری بازماندگان و... همانند بیمه‌شدگان اجباری است.
پس رانندگان تاکسی که بیمه اختیاری هستند و مشمول دریافت بیمه بیکاری نشده اند باید بدانند غرامت ایام بیکاری برای بیمه شدگانی است که کارفرما دارند و بیمه اجباری هستند و این دسته از افراد که خودشان کارفرمای خودشان هستند، مشمول دریافت بیمه بیکاری نیستند.
