ویتامین ب۱۲ یا کوبالامین از مهمترین ویتامینها ی مورد نیاز برای حیات موجودات زنده است. این ویتامین برای تکثیر سلولی (خونسازی) و عملکرد سیستم عصبی از طریق سنتزِ میلینی (Myelinogenesis) ضروری است و همراه با فولیک اسید و دیگر ویتامینها برای بارداری بسیار حیاتی محسوب میشود. باکتریهای تولیدکننده ویتامین ب۱۲ در دستگاه گوارش انسان، از دهان و لثه و حلق تا روده بزرگ زندگی میکنند، اما قادر به تأمین کل نیاز بدن نیستند. ویتامین ب۱۲ در منابع حیوانی مانند گوشت، جگر، شیر، پنیر و تخم مرغ وجود دارد و دارای ۴ درصد کبالت است.
کمبود ویتامین ب۱۲ منجر به بیماری کمخونی وخیم و غیرطبیعی شدن گلبولهای قرمز، کم شدن رشد بدن، مو و ناخن میشود. از آنجا که ویتامین ب۱۲ در غذاهای گیاهی موجود نیست، بهتر است گیاهخواران، ورزشکاران و کسانی که رژیم سخت میگیرند از مکملهای ویتامینی مانند مولتی ویتامینها استفاده کنند.
ویتامین ب ۱۲ نقش حیاتی در ساختن دی انای و مواد ژنتیکی در تمامی سلولهای بدن دارد. تحقیقات در کشور انگلیس نشان داده است اصلیترین دلیل کم خونی شدید در میان مردم این کشور کمبود این ویتامین است. برای تشخیص کمبود مواد معدنی و ویتامینها در بدن آزمایش خون لازم است. با این حال، دانشمندان میگویند روشهای ساده تری نیز برای فهمیدن کمبود ویتامین ب ۱۲ در بدن وجود دارد. محققان انگلیسی تاکید دارند اگر افراد ۳ علامت ذیل را در بدن خود مشاهده میکنند احتمال زیاد دارای کمبود این ویتامین هستند:
۱- شوکهای عصبی
۲- بی قراری و بی ثباتی بدن
۳- احساس سوزش در پاها
از این میان، مشاهده شوکهای عصبی میتواند یک علامت هشدار دهنده درباره کمبود ویتامین ب ۱۲ باشد. این شوک عصبی به صورت ملایم و عمقی رخ میدهد، اما به سرعت از شدتش کاسته میشود. این شوک میتواند در کنارههای لگن و یا قسمتهای بالایی بدن در طول دندهها رخ دهد. در شرایط وخیم این شوکها میتواند به صورت پی در پی و دستکم در دو یا سه منطقه بدن یکی پس از دیگر رخ دهد.