۱۰ ماه از همه گیری ویروس کرونا در جهان می‌گذرد. این همه گیری تبعات گسترده‌ای بر زندگی بشر در قرن ۲۱ داشته است. یکی از تبعات گسترده این همه گیری آسیب‌های روانی است که بر پیکر جامعه وارد کرده است. سازمان جهانی بهداشت به تازگی نسبت به این موضوع هشدار داد.
سازمان جهانی بهداشت در بیانیه‌ای خواستار افزایش سرمایه گذاری‌ها در بخش بهداشت روانی جامعه شد.
تدروس ادهانوم، مدیر کل سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد: همزمان با شیوع همه گیری کووید ۱۹ در کره زمین، ما بسیار بیشتر از گذشته نیازمند حرکت به سوی سلامت روانی هستیم. ما نیازمند آن هستیم که برای تامین سلامت روانی خود، خانواده هایمان و دوستانمان اقدام کنیم. باید در سطح ملی و بین المللی اقدام به سرمایه گذاری‌های گسترده برای ارتقا سلامت روانی کنیم.
ادهانوم افزود: هزینه‌های مربوط به سلامت روانی بسیار سنگین است و ما شاهد کاهش منابع در این زمینه هستیم. حقیقت این است که کشور‌ها تنها دو درصد بودجه سلامت خود را به این موضوع اختصاص می‌دهند.
براساس آمار‌های رسمی نزدیک به یک میلیارد نفر در جهان از اختلالات روانی رنج می‌برند. دانشمندان می‌گویند کسانی که به اختلالات روانی شدید مبتلا هستند معادل ۱۰ تا ۲۰ سال عمر کوتاه تری نسبت به سایر مردم دارند. هم اینک آسیب‌های روانی ناشی از شیوع کرونا بخش قابل توجهی از جمعیت جهان را درگیر خود کرده است.
آثار مخرب روانی کرونا بر کودکان و نوجوانان
تحقیقات دانشمندان در ایالت نیومکزیکو آمریکا نشان می‌دهد از زمان شیوع ویروس کرونا میزان درخواست برای مراقبت‌های روانی در کودکان و نوجوانان شاهد جهش بوده است. آمار‌ها نشان می‌دهد کودکان و نوجوانان ۳۰ درصد بیشتر از زمان مشابه سال گذشته به دلیل مشکلات روانی به متخصصان رجوع کرده اند.
همچنین تحقیقات بیمارستان نیومکزیکو نشان می‌دهد بیشتر مراجعه کنندگان جوان به دنبال دریافت خدمات روانپزشکی برای درمان مشکلات روانی خود بوده اند. به طور معمول کسانی که مشکلات روانی حادی ندارند با مراجعه به روانشناس مشکلاتشان حل می‌شود و تنها زمانی که شرایط فرد وخیم باشد و مشکلاتش با مشاوره با روانشناس حل نشود، بیماران به روانپزشک معرفی می‌شوند.
کریستینا سوار، روانپزشک کودکان دانشگاه نیومکزیکو در این باره می‌گوید: به طور عمومی ما شاهد نوجوانان زیادی هستیم که با درجات مختلفی از افسردگی مواجه هستند. شاید بتوان برای توصیف این معضل از واژه "تضعیف روحیه" فرد استفاد کرد. انگیزه و انرژی این افراد کاهش یافته است و شرایط روانی خوبی ندارند.
او افزود: ما می‌کوشیم استرس و نگرانی این گروه سنی را کاهش داده و آن‌ها را از جنبه روانی درمان کنیم. برخی از این افراد در خطر آسیب به خود (خود زنی) و دیگران هستند. آمار افزایش ۳۰ درصدی برای دریافت خدمات بهداشت روانی تنها گویای بخشی از مشکلات است. ما هم اینک شاهد افزایش ۳۰ تا ۴۰ درصدی بستری شدن کودکان و نوجوانان برای درمان مشکلات روانی هستیم.
این روانپزشک کودکان افزود: کودکان و نوجوانانی که به مدرسه، ورزش کردن و یا رفتن به مراکز تفریحی وابستگی زیادی داشتند در همه گیری ویروس کرونا بیشترین آسیب روانی را دیده اند البته این موضوع به هیچ عنوان تعجب آور نیست.
دانشمندان تاکید دارند تبعات همه گیری ویروس کرونا در جهان همه اقشار را تحت تاثیر قرار داده است، اما کودکان و نوجوانان بیش از سایرین آسیب دیده اند. با آنکه هنوز هم در جامعه به اشتباه رجوع به روانشناس و روانپزشک یک ننگ و عار محسوب می‌شود، اما خانواده‌ها باید در صورت مشاهده مشکلات روانی در کودکان و نوجوانانشان از مراجعه به مراکز بهداشت روانی طفره نروند. گاهی چشم پوشی از مشکلات کوچکی همچون استرس و نگرانی در کودکان که می‌توان آن را با چند جلسه مشاوره برطرف کرد، می‌تواند باعث ایجاد مشکلات روانی بزرگتر در فرد شود که در آن صورت شاید با مراجعه به روانپزشک نیز قابل درمان نباشد.
افسردگی و استرس میراث کرونا
پیش‌تر نیز تحقیقات متعددی درباره صدمات روانی شیوع ویروس کرونا در جامعه بر اقشار مختلف انجام شده بود. تحقیقات دانشمندان انگلیسی نشان می‌دهد بیش از ۲۰ درصد مردم علائم ابتلا به افسردگی را گزارش کرده اند. این سطح از شیوع افسردگی در جامعه دو برابر شرایط پیش از وقوع همه‌گیری است.
تحقیقات دانشمندان آلمانی ابعاد دیگری از این موضوع را نمایان می‌کند. یافته‌های این محققان نشان می‌دهد خانواده‌ها به دلیل تعطیلی مدارس و مراکز مراقبت از کودکان (مانند مهد کودک ها) بیشترین آسیب را از جنبه روانی دیده اند.
از زمان شیوع ویروس کرونا، سلامت روانی مادران به شدت تحت تاثیر این موضوع قرار گرفته است. تحقیقات در آلمان نشان داده است در همه گیری ویروس کرونا تفاوتی میان احتمال از دست دادن شغل در زنان شاغل با مردان شاغل وجود ندارد، اما زنان به دلیل اینکه دارای نقش بیشتری در خانواده هستند و وظیفه مراقبت از کودکان برعهده آنهاست، از بسته شدن مدارس و مراکز نگهداری کودکان بیشتر متاثر شده اند.
این امر باعث افزایش استرس و فشار روانی بر آن‌ها شده و در نهایت سلامت روانی مادران را به مخاطره انداخته است. یافته‌های محققان نشان می‌دهد شیوع ویروس کرونا در جامعه سلامت روانی زنان را بسیار بیشتر از مردان تحت تاثیر قرار داده است.
پیش‌تر دانشمندان آمریکایی نیز در تحقیقات خود اثبات کردند، شیوع ویروس کرونا در جامعه با مشکلات روانی و ابتلا به افسردگی رابطه مستقیمی دارد. محققان با بررسی بیش از ۱۰ هزار نفر در سراسر آمریکا به این نتیجه رسیدند که شیوع ویروس کرونا باعث افزایش افسردگی، نگرانی، گرایش به خودکشی و آسیب روانی در افراد بالغ شده است.
محققان می‌گویند ریشه و علت آسیب‌های گسترده روانی به ترس در افراد مربوط می‌شود.
کوین فیتز پاتریک، یکی از محققان این پروژه از دانشگاه آرکانزاس در این رابطه گفت: وجود ترس در افراد به دلیل شیوع ویروس کرونا قابل پیش بینی است. ما در این افراد شاهد ترس به همراه حس آسیب پذیری اجتماعی بودیم که در نتیجه آن آسیب‌های روانی در فرد بروز می‌کند.
او افزود: در مناطقی که شمار افراد مبتلا به ویروس کرونا و قربانیان این بیماری زیاد بود، میزان ترس در ساکنان آن مناطق بیشتر مشاهده شده است.
براساس شاخص سنجش افسردگی؛ یک سوم افرادی که در این تحقیقات بررسی شدند، دارای افسردگی بودند. این تحقیقات نشان داد افرادی که از لحاظ اجتماعی آسیب پذیرتر هستند مانند زنان، بیکاران و کسانی که امنیت غذایی پایینی دارند، بیشتر دچار علائم افسردگی شده اند. درباره موضوع خودکشی نیز محققان ۱۵ درصد شرکت کنندگان را در لیست افراد بسیار پرخطر که گرایش به خودکشی دارند، دسته بندی کردند.
