از اوایل دهه ۹۰ بود که کنسرتهای موسیقی، سالنهای تهران و شهرستانها را حسابی گرم کرد. از همان دوران بود که خوانندگان فراوانی مطرح شدند و طرفداران هنر اول دستشان برای انتخاب هر کنسرت با هر سبکی که میخواستند، باز بود. تعداد کنسرتها در این دوران با تعداد کنسرتهای سالهای قبل تر، قابل مقایسه نبود.
دنیای موسیقی دست کیست؟
در پسِ هیجانِ فراوانِ حاصل از برگزاری تور کنسرتهای بی شمار، تعداد انگشت شماری بودند که فضا را مدیریت میکردند؛ افرادی که نیازهای شنیداری موجود در جامعه را میشناختند، جوانانی که پتانسیل شهرت پیدا کردن را داشتند، شناسایی میکردند، از تمامی ظرفیتهای تبلیغاتی خود (از شبکههای ماهوارهای گرفته تا بیلبوردهای شهری) استفاده میکردند و پولهای کلان به جیب میزدند.
دادهایی که به جایی نمیرسد
بسیاری از فعالان موسیقی معتقدند که در این هنر، مافیا یا به اصطلاح باند وجود دارند. به این معنا که عدهای بازار موسیقی را قبضه کردند؛ آنها نمیگذارند استعدادها به جایگاهی که لیاقتش را دارند، برسند و فقط افرادی که مد نظر خودشان است را به مخاطبان موسیقی معرفی میکنند.
هر کس پولدارتر باشد، خواننده موفقی است
حامد محضرنیا یکی از کسانی است که به وجود مافیا در موسیقی معتقد است. وی در گفتوگو با خبرنگار ما گفت: «چهار یا پنج نفر هستند که همه سالنها را در اختیار دارند و سانسهای کنسرت را بین خودشان تقسیم میکنند؛ در واقع مافیا و پول شوییهای عجیبی در موسیقی کشور وجود دارد که اصلا به نفع هنر نیست. این مافیا تیشه به ریشه هنر اول میزند. البته بحث باندهای موسیقی چند سالی است که مطرح شده، اما در اواسط و اواخر دهه ۹۰ به اوج خودش رسیده است.»
این خواننده درباره خوانندههای یک شبِ بیان کرد: «تنظیم کنندگانی وجود دارند که خودشان تهیه کننده نیز هستند و به واسطه یک تیم بزرگ، خوانندهای را یک شبِ از فرش به عرش میرسانند.»
مجالی برای رقابت با باندهای موسیقی وجود ندارد
محضرنیا در خصوص رقابت ناعادلانه در فضای موسیقی اظهار کرد: «خوانندهای که اوضاع مالی خوبی دارد، مبلغ هنگفتی برای ساخت موزیک ویدیو هزینه میکند؛ چراکه موزیک ویدیو این خواننده قرار است، در یکی از فیلمهای نمایش خانگی پخش شود. با این شرایط اگر کسی بهترین صدا و استعداد را هم داشته باشد، مجالی برای رقابت ندارد. برای فهمیدن این موضوع مسابقه دوندگی را تصور کنید که دست و پای یک دونده مستعد را در آن ببندند و ۳۰ دقیقه پس از شروع مسابقه او را رها کنند و اجازه دویدن بدهند! با چنین شرایطی واقعا میتوان رقابت کرد؟»
رنگ پیراهن خواننده را هم تهیه کننده تعیین میکند / خوانندگان را مانند چیپس و پفک میکنند
خواننده قطعه مشهور «شب یلدا» ادامه داد: «اکثرمردم بر این باور هستند که خوانندگان پولهای کلانی به دست میآورند؛ این درحالی است که هر خواننده تنها ۵ درصد از سود حاصل از برگزاری کنسرت، نصیبش میشود. در ازای این ۵ درصد رنگ پیراهن خواننده هم به سلیقه و دستور تهیه کننده تهیه میشود. به این ترتیب خواننده مانند کالایی مصرفی میشود؛ کالایی که هرچه بیشتر تبلیغ بشوند، بهتر به فروش میرسند و پول بیشتری به تهیه کننده میرسانند؛ درست مثل چیپس وپفک!»
محضرنیا در پایان اضافه کرد: «در دنیای امروز موسیقی دیگر استعداد جایگاهی ندارد و هر کس پول و قدرت تبلیغات بیشتر در فضای مجازی داشته باشد، بهتر میتواند فعالیت کند و بدرخشد.»
فقط یک معترض وجود ندارد
فقط حامد محضرنیا نیست که از فضای موجود در بازار موسیقی شاکی است. بسیاری از خوانندگان مطرح مانند، محمد معتمدی نیز از باندهای موسیقی گلایهمند هستند. معتمدی مدتی پیش که تور کنسرت رایگان برگزار کرده بود، از اینکه بیلبورد تبلیغاتی برای فعالیت خیر خواهانه او در اختیارش قرار ندادند، گلایه کرد.
بیست سال است، به ما بیلبورد نمیدهند
وی در صفحه شخصی خود نوشت: «دوستان خوبم سلام؛ انتظار بیست ساله شد و علیرغم تلاشهای انجام شده امروز یکبار دیگر در آخرین مراحل از نصب بیلبورد کنسرت بنده جلوگیری به عمل آمد. البته کنسرت به قوت خود باقی است و این مشکل فقط مربوط به نصب بیلبورد کنسرت بنده جهت اطلاع رسانی میباشد. در سالهای اخیر تقریبا تمام مسیرهایی که برای گرفتن بیلبورد به فکرمان میرسید امتحان کردیم و از بسیاری از افراد یا مسئولین موثر در این حوزه کمک گرفتیم، اما ظاهرا دامنه نفوذ کارتل موسیقی ایران بسیار گستردهتر از آن است که فکر میکنیم. از همه بزرگوارانی که تلاش کردند ممنونم به کمک شما مبارزه را ادامه خواهیم داد.»
معتمدی در یک برنامه تلویزیونی نیز، برای چندمین بار، از سلطانِ کنسرت صحبت به میان آورد؛ در ادامه میتوانید ویدیو صحبتهای محمد معتمدی درباره وجود مافیا در موسیقی ببینید و بشنوید.
تعداد کسانی که به مافیا در موسیقی معتقدند، بی شمار است؛ بنابراین نمیتوان نسبت به این موضوع بی تفاوت بود و وجود مافیا را به راحتی انکار کرد. مافیایی که پا روی گلوی هنر اول گذاشته و تحت هیچ شرایطی از منافع خود دست نمیکشد.