سفر رئیسجمهور صربستان به آمریکا و جلسه امضای توافق میان سران دو کشور، بازخوردهای جالبی در فضای مجازی داشته است. در بخشی از جلسه که ترامپ، به مفاد توافق امضاشده میان خود و الکساندر ووچیچ پیرامون انتقال سفارت صربستان به قدس اشغالی اشاره میکند، طرف صرب با تعجب به اطراف مینگرد و بر خلاف رسم معمول در امضای توافقات بینالمللی، صفحات توافق را ورق میزند و صفحات پیشین را مطالعه میکند. این رفتار عجیب، با موجی از واکنشها در فضای مجازی مواجه شده و حتی عدهای گفتهاند گویا ووچیچ نمیدانسته چه توافقی را امضا میکند. هرچند واقعا چنین مسئلهای عجیب است، اما نمونههای مشابه زیادی دارد. دراینباره گفتنیهایی هست:
یک. در سال اول ریاست جمهوری ترامپ، وقتی بن سلمان برای امضای توافق خرید تسلیحات به واشنگتن رفته بود، ترامپ در جلسه با او، تابلوی بزرگی را که نمایشگر مفاد قرارداد بود، در برابر دوربین رسانهها، باحالتی تحقیرکننده روی پا و بدن بن سلمان گذاشت و به توضیح آن پرداخت. ترامپ رسما اعلام کرد که با پولی که از عربستان میگیرد، صنایع آمریکا را تکان خواهد داد و حتی بعدها ابایی نداشت که بهراحتی، عربستان سعودی را گاو شیرده بخواند.
دو. در کشور ما نیز، در عصر پهلوی چنین رویهای مرسوم بوده است. عبدالله آذربرزین که جانشین نیروی هوایی کشور در دوران منتهی به انقلاب اسلامی است در خاطرات خود نمونههای جالبی نقل میکند. خرید انبوه هواپیما توسط شاه از یک شرکت آمریکایی، فقط به این نیت صورت گرفته که آن شرکت غیر معتبر، از ورشکستگی نجات یابد. هواپیماهایی خریدهایم که توان استفاده از آن را نداشتهایم و باید ۳۰۰ مستشار آمریکایی برای فعالسازی آنها به تهران میآمدهاند و تعهد هم میگرفتند که این هواپیماهای جنگنده برای مقاصد عملیاتی پرواز نکنند! در همان دوران، ژنرال هایزر بدون اطلاع شاه به ایران میآید و عجیبتر آنکه بدون هماهنگی و حتی اطلاع ارکان حکومت، با سران ارتش جلسه برگزار میکند. شاه کشور، برای انتخاب نخستوزیر گزینهای مدنظر داشته که پس از ملاقات با سفیر آمریکا، از او صرفنظر میکند و به گزینه مطلوب سفیر آمریکا متمایل میشود. این تنها بخشی از تاریخ سرسپردگی آن دوران است که طومار آن به دست ملت ایران برچیده شد، اما متأسفانه در بسیاری از کشورها همچنان تداوم دارد.
سه. ما سالهاست به چشیدن طعم عزت و استقلال عادت کردهایم. برای آنان که آن دوران را درک نکردهاند یا تاریخ را بهدقت نخواندهاند، ارزش حقیقی مفهوم استقلال قابلدرک نیست. کافی است خود را با کشورهای منطقه مقایسه کنیم. در اکثر کشورهای منطقه ما، دولت آمریکا بدون هماهنگی با دولت مستقر، عملیات نظامی انجام میدهد، حالآنکه فرزندان ملت ایران در نیروهای مسلح، پهپاد متجاوز آمریکایی را سرنگون میکنند، نفتکش انگلیس را توقیف میکنند، تفنگداران دریایی متجاوز را بازداشت میکنند و در واکنش به ترور سردار دلها، پایگاه نظامی آمریکا را موشکباران میکنند.
چهار. ما در مسیر رسیدن به قله، با موانع متعدد روبه رو هستیم. نمیتوان گفت تمام مشکلات امروز بهویژه در بخش اقتصاد، هزینهای است که پای عزت و استقلال میپردازیم. بسیاری از این مشکلات، ناشی از کمتحرکی و بیتدبیری داخلی است که باید در طول زمان مرتفع شود. ایران اسلامی اثبات خواهد کرد رسیدن به قله اقتدار علمی، اقتصادی و بینالمللی در کنار حفظ استقلال و عزت ملی، شدنی و حتی نسخهای قابلارائه به ملتهای دیگر است.