علیرضا ماهیار، رئیس فناوری اطلاعات سپرده گذاری مرکزی، درباره نحوه انتقال سهام عدالت متوفی به وراث گفت: کسانی که می‌خواهند انتقال سهام عدالت متوفی را درخواست کنند می‌توانند از طریق میز خدمات الکترونیک سامانه سجام اقدام کنند و بدون مراجعه به دفاتر پیشخوان می‌توانند در خواستشان را ثبت کنند. سامانه پیامک می‌دهد و کار انجام می‌شود و وراث بدون مراجعه حضوری اما با کامل بودن مدارک خصوصاً انحصار ورثه می‌توانند سهام عدالت وراث را انتقال دهند.
وی درباره شیوه مشاهده دارایی سهام عدالت افراد زیر ۱۸ سال، گفت: اگر کسی فرزند زیر ۱۸ سال دارد و از طریق ولایت آنها را در سجام ثبت نام کرده است، می‌تواند از این طریق دارایی او را ببینید و حتی می‌تواند از طریق کارگزاری‌ها سهامش را بفروشد.
رئیس فناوری اطلاعات شرکت سپرده گذاری مرکزی مرکزی افزود: افراد زیر ۱۸ سال نمی‌توانند سهام عدالت خود را آنلاین بفروشند؛ برای فروش یا باید حضوری به کارگزاری بروند و یا باید سجامی باشند. ما حتی فرزند یک روزه داریم که سجامی شده است چون شماره ملی دارد و کسی که شماره ملی دارد می‌تواند سجامی شود ولی باید از قانون ولایت استفاده کند که فرایند آن هم در سجام مشخص است.
وی در پاسخ به این سوال که چرا سامانه‌های سهام عدالت کارگزاری‌ها دچار مشکل است، گفت: چند موضوع در کنار هم می‌تواند یکپارچکی سیستم‌ها را دچار مشکل کند. نکته اول این است که تاریخ به روزرسانی دیتاها در سازمان خصوصی سازی با تاریخ ارسال آنها به شرکت سپرده گذاری متفاوت بود یعنی دیتاهایی که ما داریم در بازه‌های متفاوتی ارائه شده است.
رئیس فناوری اطلاعات شرکت سپرده گذاری مرکزی ادامه داد: بعد از اینکه دیتاها به ما ارسال می‌شود، ما بحث پایش دیتاها را داریم و باید تمام دیتاها را یک بار به روز رسانی کنیم. بخش زیادی از شماره‌های شبا و شماره‌های موبایل معتبر نبوده است. به عنوان نمونه بعضی از شماره‌های شبا، شماره‌هایی بوده که فرمت شبا را رعایت نمی‌کرده است یا کاراکترهای آن متفاوت بوده یا شماره حسابی بوده که الان بسته شده است لذا عملاً این شماره معتبر نیست.
ماهیار افزود: درباره شماره موبایل نیز به این دلیل که هنگام ثبت نام در سایت سازمان خصوصی سازی افراد با شماره‌های مختلف ثبت نام می‌کردند و بسیاری با موبایل افراد دیگر ثبت نام کردند و گاهی با یک خط ۱۰۰ سهام ثبت می‌شد، تطابق کد ملی و شماره تلفن در سطح دیتا بسیار پایین است. اما با فراخوانی که سازمان خصوصی سازی زد باعث شد که این تطابق بیشتر شود و براساس برآوردهای ما به حدد ۶۰ درصد رسیده است.
ایجاد قابلیت اصلاح شماره تلفن سهامداران عدالت در سامانه
رئیس فناوری اطلاعات شرکت سپرده گذاری مرکزی با اشاره به روش تغییر شماره‌های نامعتبر، گفت: در سامانه sahamedalat.ir امکانی را فراهم کردیم که اگر فرد شماره تلفن همراه به نام خودش نباشد می‌تواند از آن طریق شماره تلفنی که به نام خودش است را وارد می‌کند و شماره موبایل او اصلاح می‌شود. حدود ۱.۵ میلیون نفر از این طریق توانستند شماره شأن را اصلاح کنند. بنابراین ۱.۵ میلیون سهام دار به ۹.۵ میلیون سهامداری که سیم کارت به نام خودشان بود اضافه شد.
وی ادامه داد: برخی می‌گفتند ممکن است موبایلی که به نام خودشان است در اختیار شخص دیگری باشد و می‌خواستند تنها دارایی‌شان را ببینند ما اینجا این تسهیل را قائل شدیم که در درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه با مشخصات سجامی‌شان بتوانند دارایی‌شان را مشاهده کنند.
علیرضا ماهیار درباره نحوه پرسش و پاسخ سهامداران عدالت، گفت: برای اینکه ممکن است برخی از هموطنان ابهاماتی داشته باشند، سامانه ۱۵۶۹ را راه اندازی کردیم. این مرکز تماس با ۲۳ اپراتور راه اندازی شد اما درحال حاضر به ۴۰ اپراتور رسیده است و در آینده نیز بیشتر خواهد شد.
چرا مبلغ سهام عدالت برخی با تأخیر واریز شد؟
ماهیار در پاسخ به سوال که چرا فروش سهام عدالت از طریق کارگزاری‌ها با تأخیرهای بعضاً یک ماهه همراه شده است، گفت: وقتی تقاضای فروش سهام عدالت از طرف یک کارگزاری داده می‌شود باید خریداری برای آن وجود داشته باشد به عنوان مثال اگر بازار منفی باشد کسی نیست که آن سهم را بخرد و کارگزار هم زیر بازار نمی‌فروشد بنابراین اینکه بر اساس تابلو به فروش می‌رود یا خیر به بازار بستگی دارد و هرگاه کارگزاری بتواند سهام را بفروشد به حساب سهامداران واریز می‌شود.
بروز حادثه برای یکی از کارگزاری‌های بزرگ کشور
رئیس فناوری اطلاعات شرکت سپرده گذاری مرکزی با اشاره به لزوم توسعه زیرساخت بورس درباره مشکل به وجود آمده برای یکی از کارگزاری گفت: برای یکی از کارگزاری‌ها مشکل خاصی افتاد و زیرساخت‌های ذخیره سازی‌شان دچار مشکلاتی شد. این کارگزاری زیر ساخت مناسبی را فراهم کرده بود اما بر اثر یک حادثه هم دستگاه اصلی و هم دستگاه بک آپ‌شان از کار افتاد البته باید این مشکل رفع شود.
وی ادامه داد: زیر ساخت‌ها در حال رشد است قابل توجه است که در اردیبهشت و خرداد جمعاً بیش از ۴ میلیون ثبت نام وجود داشته است اما برنامه ریزی ها برای ثبت نام‌های بسیار کمتر از این بوده است. در هر حال بخش زیادی از این مشکلات سهم کارگزاری‌ها بوده و می‌طلبد متناسب به آن زیر ساخت رشد کند.
ماهیار درباره ارتقا هسته معاملات بورس نیز گفت: ارتقا هسته در حیطه وظایف شرکت مدیریت فناوری بورس است اما در حوزه پس از معاملات خوشبختانه سامانه‌ای بومی در حال تست است و درصدد هستیم به وسیله چند صندوق سرمایه گذاری تست گرم داشته باشیم و به زودی شامل بهره برداری از اولین سامانه بومی پس از معاملات خواهیم بود
