«محمد فهمی» وزیر کشور لبنان هفته گذشته از نقش ترکیه در آشوبهای اخیر لبنان سخن گفت و اعلام کرد، چند نفر سوار بر یک هواپیمای ترکیهای با چندین میلیون دلار بازداشت شدهاند.
اخبار بین الملل-ترکیه در لبنان «سازوکاری هوشمند» در پیش گرفته تا در روشی شبیه به نظریه «تمکین» (توانمندسازی) اخوانالمسلمین، نفوذ خود در طرابلس و شمال لبنان را گسترش دهد. «رجب طیب اردوغان» رئیسجمهور ترکیه حدود ده سال پیش سفر خود به لبنان را از روستای «الکواشره» عکار (در مرز لبنان وسوریه ) آغاز کرد و در این ده سال تحولات زیادی رخ داد اما موضوع ثابت این است که نقش ترکیه در لبنان بیشتر شده است.
در ادامه این گزارش آمده، طی ماههای گذشته مطالب زیادی در شبکههای اجتماعی و برخی رسانهها درباره نقش ترکیه در حوادث شمال لبنان منتشر شد و اتهامات امنیتی علنی علیه ترکیه و اطلاعات این کشور مطرح شد که آخرین آنها اشاره محمد فهمی به دست داشتن طرفی خارجی در این حوادث بود؛ هر چند صراحتاً نام ترکیه را ذکر نکرد.
الاخبار افزود، اینکه دستگاههای امنیتی لبنان تا کنون نتوانستهاند تصوری ملموس از نقش مستقیم ترکیه در تحریک مردم در شمال لبنان ارائه دهند به این خاطر نیست که اطلاعات ترکیه در این اقدامات دست ندارد بلکه به این دلیل است که شیوه کار ترکیه در لبنان با شیوه کارش در سوریه که دهها هزار تروریست را به این کشور فرستاده، متفاوت است اگرچه هدف مشترک آن گسترش نفوذ است.
این روزنامه لبنانی افزود، از سال ۲۰۰۶ بخشی از نیروهای ترک به عنوان نیروهای «یونیفل» وارد لبنان شدند و ترکیه سازمان «تیکا» یا «آژانس همکاری و هماهنگی ترکیه» را برای کار در لبنان فرستاد. این سازمان با گذشت زمان به «ابزاری برای اجرای سیاست خارجی ترکیه در بسیاری از کشورهای جهان» تبدیل شده است.
الاخبار تأکید کرد، امروز فعالیت ترکیه در لبنان اشکال مختلفی به خود گرفته که هدف همه آنها تقویت نفوذ در میان اهل تسنن در لبنان بویژه در شمال و مقابله با نفوذ سعودی-اماراتی در جنگ «رهبری جهان اهل سنت» است؛ جنگی که از یک سو میان ریاض و متحدانش است و از سوی دیگر میان ترکیه و متحدانش در جریان است.
بر اساس برآوردها تعداد لبنانیهایی که از بورسیههای تحصیلی در ترکیه طی ۱۵ سال استفاده کردهاند بیش از ۱۰ هزار نفر است و بیشتر این افراد زبان ترکی را آموختهاند و در ارتباط دائم با برنامههای حمایتی ترکیه در شمال لبنان از طریق سازمان تیکا هستند که در راستای کمک به لبنانیها در استانهای طرابلس و عکار کار میکند و منابع این موضوع در نهایت کار در راستای دستورکارهای ترکیه است.
دوم اینکه ترکیه برخی از شخصیتهایی سلفی در شمال لبنان مانند «سالم الرافعی» را با آغوش باز پذیرفته و این اقدام را به موازات حمایت مستمر از شاخه لبنانی اخوان المسلمین انجام میدهد.
سوم؛ سفارت ترکیه در بیروت به دنبال لبنانیهای دارای اصالت ترکیهای یا ترکمانی است تا آنها را به گرفتن تابعیت ترکیه تشویق کند. این موضوع تنها منحصر به دهها هزار شهروند لبنانی نیست که ریشه ترکمانی در عکار و روستاهای اطراف الکواشره دارند، بلکه به برخی از قبیلههای «بقاع» (از جمله عشایر یا خانوادههای شیعه) نیز کشیده شده است. هدف ترکیه اعطای تابعیت ترکیه به این افراد بر اساس این اصل است که بنا به تاریخ، آنها «شهروند سلطنت عثمانی» بودهاند. بر اساس برآوردها تا کنون ۵۰ هزار لبنانی مشمول این پروژه شدهاند.
چهارم؛ تحرکات سفارت ترکیه و تعدادی از بازرگانان لبنانی و ترک برای برآورده کردن نیازهای بازار لبنان و پر کردن آن با کالاهای ترکی است؛ علاوه اینکه برخی لبنانیهای علاقهمند برای سرمایهگذاری در بخش زراعی به سرمایهگذاری در ترکیه تشویق میشوند. این موضوع اگرچه در کوتاهمدت مثبت است اما در بلندمدت به تولیدات لبنان ضربه میزند.
در ادامه این گزارش آمده، شاید بازرترین شکل نزاع ترکی-سعودی در لبنان، عملیات جذب مسؤولان و حامیان جریان المستقبل توسط ترکیه است. بنا به یک منبع دیپلماتیک عربی بسیاری از مسؤولان المستقبل که برخی از آنها واقعا به سعد الحریری رئیس این جریان نزدیک هستند، با ترکیه هماهنگ شدهاند.
الاخبار افزود، چند روز پیش «عباس ابراهیم» مدیر کل امنیت عمومی لبنان با سفیر ترکیه در بیروت تماس گرفت و درباره ارتباط ترکیه با برخی گروههای فعال در آشوبهای لبنان سخن گفت اما سفیر ترکیه پاسخ داد که این کشور هیچ کسی را تحریک نکرده است.
در ۲۷ ژوئن گذشته یک منبع لبنانی به شبکه المیادین گفته بود، ترکیه یکی از حامیان مالی اقدامات خرابکارانه در بیروت است و بیش از ۴۰ لبنانی و غیرلبنانی بازداشت شدهاند که برای آشوب در لبنان آماده میشدهاند.
در هشتم ژوئن نیز دستگاههای امنیتی لبنان چهار گروه را که قصد راهاندازی آشوب داشتند، شناسایی و خنثی کردند.
لبنان چند ماه است که در اعتراض به سقوط ارزش لیر در برابر دلار و نیز وضعیت معیشتی سخت شاهد اعتراضات مردمی است و برخی طرفها بر روی این موج سوار میشوند.