سید جلال ساداتیان تحلیلگر مسائل سیاست خارجه، درباره لغو معافیت‌های همکاری‌های هسته‌ای ایران توسط آمریکا در کمتر از ۶۰ روز دیگر، گفت: ایالات متحده آمریکا، ترامپ و از آنها تندتر پمپئو اعلام کردند که در جهت فشار حداکثری علیه ایران اقدام خواهند کرد و همه تمهیداتی را که می‌توانسته‌اند به کار بستند.
اخبار سیاسی- وی افزود: در هیچ حوزه و محدوده‌ای از اینکه بتوانند ایران را تحت فشار قرار دهند، دریغ نکردند و حتی در آخرین اقدام مطرح کردند که به تنهایی وارد شورای امنیت سازمان ملل خواهند شد تا مکانیزم ماشه را علیه ایران فعال کنند.
این دیپلمات پیشین ایران اضافه کرد: آنها این کار را می‌کنند برای اینکه از اروپایی‌ها ناامید شدند، آنها فکر می‌کردند از طریق اروپایی‌ها می‌توانند مکانیسم ماشه را فعال کنند اما آنها حاضر به انجام این کار نشدند.
وی با بیان اینکه اروپا در اجرای تعهداتش تعلل کرد و ایران به آنها اخطار داد و سه کشور که در مذاکرات برجامی حضور داشتند را مورد خطاب قرار داد که باید به تعهداتشان عمل کنند، گفت: نمی‌شود ایران یک طرفه به تعهدات خودش عمل کرده و پایبند باشد و اجازه دسترسی به تأسیسات خود را بدهد اما اروپایی‌ها هیچ کاری نکند.
ساداتیان ادامه داد: ایران همچنین گفت که آمریکا با قلدری و به صورت یک‌طرفه و غیرقانونی از برجام خارج شد و با قلدری دیگران را هم مجبور به تبعیت از خود کرد اما اروپا که ادعای استقلال عمل دارد چرا به تعهدات خودش عمل نمی‌کند؛ این مساله باعث شد اروپایی‌ها نهایتاً به موضوع اینستکس برسند که برای ایران قابل قبول نبود؛ چراکه انتظارات ایران را برآورده نمی‌کرد و همچنین تامین‌کننده تعهدات آنها در برجام هم نبود.
وی بیان کرد: ایران تهدید کرد که گام به گام تعهدات خودش را کاهش می‌دهد و در پنج مرحله نیز این کار را انجام داد، در مرحله پنجم اروپایی‌ها گفتند که مکانیزم ماشه را فعال خواهند کرد؛ فعال کردن مکانیزم ماشه یعنی اینکه اگر یکی یا هر سه کشور حاضر در برجام به کمیسیون حل اختلاف مراجعه کنند و متقاعد نشوند، تحریم‌ها و شش قطعنامه قبلی به شکل اتوماتیک فعال خواهد شد.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجه تصریح کرد: ایالات متحده آمریکا مدام دنبال این بود که اجماع قبل از برجام را به دست بیاورد و خیلی هم برای این کار تلاش کرد اما نشد چراکه ایران گفت اگر مکانیسم ماشه فعال شود، از «ان پی تی» خارج می‌شود و وقتی موضوع هسته‌ای اسرائیل نیز روی میز آمد، می‌توانیم با یکدیگر مذاکره کنیم. ایران گفت که دنبال بمب اتم نیست اما وقتی اسرائیل به هیچ چیز تمکین نمی‌کند، ما هم به چیزی تمکین نمی‌کنیم و وقتی او هم به روی میز آمد تعادل برقرار می‌شود بعد می‌توانیم مذاکره کنیم.
وی با بیان اینکه وقتی اروپایی‌ها دیدند که سنبه ایران پر زور است و آنچه که می‌گوید را اجرایی می‌کند، کوتاه آمدند، اظهار داشت: در این شرایط آمریکا گفت من به تنهایی مکانیزم ماشه را اجرا خواهم کرد اما به او گفتند که وقتی از برجام خارج شده‌ای، هیچ جایگاهی در آن قرارداد نداری و نمی‌توانی مکانیسم ماشه را فعال کنی.
این تحلیلگر مسائل آمریکا و اروپا ادامه داد: آمریکا همچنان تلاش خود را می‌کند و در آخرین مورد هم تلاش کرد که معافیت‌های همکاری را لغو کرده و یک گام بیشتر به ایران فشار وارد کند، آمریکا آنچه را که می‌خواسته انجام داده اما هیچ کدام از کارهایش وافی به مطلوب نبوده و جواب نداده است.
سفیر پیشین ایران در بریتانیا درباره احتمال همکاری انگلیسی‌ها در فعال شدن مکانیزم ماشه علیه ایران، گفت: انگلیسی‌ها به خوبی شرایط بین‌المللی را می‌فهمند و با توجه به وضعیتی که ترامپ در آمریکا پیدا کرده بعید می‌دانم روی اسب بازنده شرط‌بندی کنند و با اقداماتی که ترامپ انجام داده است و حرکت‌های غیرمعقول و غیرقابل دفاع، نمی‌تواند آینده‌ای برای موقعیتشان به دست بیاورد. لذا آنها با این مسئله بازی می‌کنند تا این چند ماه تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نیز بگذرد.
وی افزود: اما اگر ترامپ رای آورد با آن همکاری خواهند کرد و با او هم‌ساز و هم داستان خواهند شد اما اگر رای نیاورد که به نظر می‌آید با توجه به اینکه موقعیت ترامپ روزبه‌روز بیشتر تضعیف شده و در بعد سیاست خارجی عملاً هیچ موفقیتی به دست نیاورده است و نیز در بودجه، سیاست داخلی و کرونا هم عملکرد بسیار بدی داشته است و همچنین از سویی در قبال مسائل حقوق بشری بسیار از موضع تکبر و نخوت حرف زده، بخشی از جامعه آمریکا درحال روی‌گردانی از او هستند.
این دیپلمات ایرانی درباره اقدامات عملی اروپا در قبال تهدید‌های آمریکا علیه ایران، خاطرنشان کرد: عملاً دست‌های اروپا در بعد اقتصادی بسته است؛ چراکه درباره اقتصاد را شرکت‌های بزرگ و چندملیتی تصمیم‌گیری و مدیریت می‌کنند که آنها نیز حاضر نیستند که منافع اقتصادی خودشان را به خطر بیاندازند چرا که آقای ترامپ آنها را تهدید کرده که اگر برخلاف نظراتش، به ویژه در مسئله برجام، عمل کنند با آنها برخورد خواهد کرد.
وی ادامه داد: اروپایی‌ها درباره مسائل خودشان هنوز هم می‌توانند حرف‌ها و استدلال‌هایی داشته باشند و بعید است در این مدت باقیمانده تا انتخابات آمریکا، ترامپ بتواند یک اقدام تند علیه اروپایی‌ها نشان دهد و اگر هم بخواهد هر اقدامی را اجرایی کند، باید آن را به کنگره بفرستد که معلوم نیست بتواند کاری انجام از پیش ببرد.
این تحلیلگر روابط بین‌الملل بیان کرد: به علاوه اینکه اگر علیه شرکت‌های چندملیتی بزرگ هم تصمیماتی داشته باشند و بخواهند مقاومت کنند، در این مقطع آمریکا خیلی نمی‌تواند کاری کند و اروپایی‌ها می‌توانند غیر از مکانیزم سیاسی و دیپلماسی از مکانیزم‌های اقتصادی خودشان هم استفاده‌های لازم را ببرند.
وی در پایان گفت: اروپایی‌ها هنوز در قبال ایران کاری نکرده‌اند اما پایه‌ها، امکان و توانمندی آن را دارند تا مقابل اقداماتی که آمریکایی‌ها انجام می‌دهند، بیایستند؛ آنها معتقدند که بی‌عملی بهترین اقدام است و می‌خواهند بگذارند زمان باقی مانده تا انتخابات آمریکا بگذرد تا تکلیفشان مشخص شود و ترجیح می‌دهند خودشان را خیلی با آمریکا وارد چالش نکند.
