از روزهای نخست شیوع کرونا در ایران مراحل مختلفی از تدابیر مورد نیاز طی شده است؛ نخست، تشکیل ستاد ملی مقابله با کرونا به منظور اتخاذ تصمیم‌های جدی برای پیشگیری از گسترش شیوع این ویروس در کشور. دوم، بسیج نیروهای پزشکی و پرستاری مراکز درمانی برای درمان و بهبود بیماران مبتلا به کرونا. سوم، افزایش ظرفیت تولید و مقابله جدی با محتکران ماسک و دستکش و مواد ضدعفونی‌کننده و چهارم، راه‌اندازی بسیج ملی مقابله با کرونا از طریق غربالگری افراد.
اخبار اجتماعی- در کنار این اقدامات رسمی، علاوه‌بر تشکیل گروه‌های جهادی و خدمات مردمی در موضوعات مختلف، اکثر افراد جامعه نیز پای کار آمدند و بسیاری از آنها عمل به توصیه‌های بهداشت فردی و اجتماعی را با جدیت در پیش گرفتند اما در این بین بودند و هستند افرادی که در این شرایط رفتار آنها هم برای خود و نزدیکان‌شان و هم جامعه خطرآفرین است.
طی روزهای اخیر یکی از پرتکرارترین عبارات مرتبط با کرونا، توصیه و خواهش مسئولان اداری و اجرایی از مردم برای جدی گرفتن این بیماری و ماندن در خانه و پرهیز از سفر غیرضروری به‌ویژه در تعطیلات نوروز است، تا جایی که پویش‌های مجازی با عنوان «در خانه بمانیم» هم به راه افتاد اما متأسفانه آن‌طور که باید اثرگذار واقع نشده است!
شاید عده‌ای در پاسخ به این انتقاد بگویند تا زمانی که ادارات دولتی و خصوصی و همچنین مشاغل آزاد در حال فعالیت هستند نمی‌شود در خانه ماند، اما مروری بر رفتارهای اخیر برخی از افراد جامعه نشان می‌دهد، متأسفانه برخلاف هشدارها و توصیه‌های مسئولان، عده‌ای از افراد هنوز کرونا را جدی نگرفته‌اند و با ادامه رفتارهای پرخطر چرخه شیوع این ویروس را سرعت بخشیده‌اند.
مشاهدات میدانی نشان می‌دهد، هرچه به ایام تعطیلی نوروز نزدیک‌تر می‌شویم موج حضور گروهی از افراد جامعه در بازارها بیشتر می‌شود. با اینکه با شیوع ویروس کرونا، نوروز ۹۹ نوروزی متفاوت خواهد بود اما هنوز عده‌ای بر این باورند کرونا شوخی است! و می‌توان دید و بازدیدهای نوروزی را انجام داد. از دیگر سو متأسفانه همین گروه از افراد انجام سفرها را لغو نکرده‌اند و با وجود فراگیر شدن این ویروس در تمامی استان‌ها همچنان معتقد به انجام سفر هستند.
تنها راه کنترل کرونا ماندن در خانه است
این در حالی است که دکتر پیام طبرسی، مدیر بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری با تأکید بر اینکه تنها راه کنترل این بیماری، عدم حضور در اماکن عمومی و محل‌های تجمع است، می‌گوید: تنها راه کنترل این ویروس، ماندن در خانه است، چون هیچکدام از داروها و روش‌های درمانی که برای این بیماری مطرح می‌شود، هنوز به اثبات نرسیده است. تأثیر بالینی یک دارو، بین ۶ ماه تا یک سال زمان می‌خواهد. بنابراین، در شرایط کنونی هیچ راهی جز ماندن در خانه برای غلبه بر این بیماری وجود ندارد.
سفرهای نوروزی باید به‌طور جدی لغو شود
از دیگر سو، علیرضا زالی، فرمانده مدیریت مقابله با کرونا در کلانشهر تهران با گوشزد کردن فشار بسیار زیادی که بر دوش کادر بهداشت و درمان ایجاد شده است، اظهار داشت: امروز فرزندان شما در خط مقدم و در سنگری سهمگین و سخت در حال جانفشانی هستند و ما با این بیماری و ویروس یک جنگ فرسایشی خواهیم داشت که برای مقابله با آن نیاز به همکاری و همیاری همه داریم.
دکتر زالی همچنین هشدار داد: سفرهای نوروزی باید به طور جدی لغو شود، زیرا سفر سیستم ایمنی را پایین می‌آورد و برخی از استان‌هایی که در سال‌های قبل پذیرای مسافران بودند امروز خود درگیر پروسه اپیدمی هستند و به علت مشکلات متعدد بهداشتی و درمانی نمی‌توانند میزبان مسافران باشند. برخی استان‌ها کمتر آلوده شده‌اند و سفر به این استان‌ها می‌تواند باعث گسترش جدی‌تر اپیدمی در کشور شود.
وی ادامه داد: نوروز امسال باید شاهد تجربه در منزل ماندن باشیم و دید و بازدید عید عملاً باعث گسترش ویروس می‌شود. مهم‌ترین راهبرد ما در منزل ماندن است و مردم هم باید همکاری کنند و حساسیت موضوع را درک کنند تا با کاهش دید و بازدیدها و سفرهای نوروزی هرچه زودتر بر این اپیدمی‌غلبه کنیم.
مبتلایان فاقد علامت ناقلِ کرونا هستند
مینو محرز، فوق تخصص بیماری‌های عفونی که این روزها خودش هم به بیماری کرونا مبتلا شده و در قرنطینه خانگی به سر می‌برد، از مردم خواست که در خانه بمانند، خود را در معرض ویروس کرونا قرار ندهند و در ایام عید به دیدن بزرگ‌ترها نروند تا اوج کووید-۱۹ را از سر بگذرانیم.
دکتر محرز با بیان اینکه به هر حال تعدادی از افراد در زمان اوج بیماری مبتلا می‌شوند، گفت: درباره افرادی که بدون علامت به بیماری مبتلا هستند، نکته مهم ناقل بودن آنهاست. به همین دلیل می‌گوییم که همه افراد در خانه بمانند، زیرا ممکن است فرد به مسافرت برود و حتی تب هم نداشته باشد، اما ممکن است بیماری را به افراد دیگر منتقل کند. به همین دلیل است که کشورهای دیگر اعلام کرده‌اند که افراد دو هفته در خانه بمانند و با کسی تماس نداشته باشند.
وی با بیان اینکه مردم نگران نباشند که ممکن است در خانه باشند و بدون علامت به بیماری مبتلا باشند، گفت: به مردم توصیه می‌کنیم که از خانه خارج نشوند تا در معرض بیماری نباشند اگر هم بنابر ضرورت از خانه خارج شدند باید دستورات بهداشتی را رعایت کنند.
محرز با بیان اینکه افرادی که به نوع بدون علامت بیماری مبتلا می‌شوند باید حتما در خانه بمانند، افزود: بر همین اساس از مردم خواهش می‌کنم در ایام عید اصلا به دیدن بزرگ‌ترها نروید زیرا با این کار آنها را در معرض خطر قرار می‌دهید. در این مواقع می‌گوییم بیرون نروید تا خودتان را در معرض بیماری قرار ندهید تا اوج بیماری تمام شود.
این فوق تخصص بیماری‌های عفونی تأکید کرد: اگر در خانه هستید، فیلم ببینید، کتاب بخوانید، با بچه‌هایتان بازی کنید و فقط در اینترنت به دنبال اخبار نباشید. این بیماری جهانی شده است و باید این مرحله حاد را بگذرانیم. تنها کاری که باید در این مرحله انجام دهیم، این است که تا حد امکان خودمان را در معرض ویروس قرار ندهیم و دستورات بهداشتی را جدی بگیرید. دست ندهید، روبوسی نکنید، به دیدار بزرگ‌ترها نروید تا آنها را بیمار نکنید. سعی کنید عید را کمی‌عقب بیندازید. در این صورت در حالت خوشبینانه می‌توان امیدوار بود که اوج بیماری تمام شده و از شدت بیماری کم شود.
هیچ نقطه‌ای امن‌تر از خانه نیست
جهانپور سخنگوی وزارت بهداشت هم با بیان اینکه این بیماری جدید است و واکسن ندارد گفت: راه پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا خودمراقبتی و دیگر مراقبتی است و توصیه من به تمام افراد این است که طی این مدت به هیچ عنوان سفر نکنند و بدانند که هیچ نقطه‌ای به جز خانه آنها امن‌تر نیست.
وی با تأکید بر لزوم لغو سفرهای بین‌شهری، افزود: ویروس کرونا را به شهرها و استان‌های دیگر هدیه نبریم.
گلایه وزیر بهداشت از سفرهای غیرضروری
وزیر بهداشت نیز پیش از این‌بارها از مردم خواسته بود برای کمک به کنترل کرونا از سفرهای غیرضروری پرهیز کنند.
سعید نمکی گفت: خواهش من از مردم این است که تعطیلات را به معنی راه افتادن در جاده‌ها تلقی نکنند. از برخی هموطنان گلایه داریم که در کمال بی‌خیالی از خط قرمزها عبور کرده و هم برای خود و هم برای مردم، مشکلاتی ایجاد کرده‌اند.
به گفته وی، قرار شده بعدا کوپن تعطیلاتی به مردم داده شود و هم مردم برای بهداشت روان خود سفر کنند و هم با اعلام سوخت خاص بتوان به گردشگری رونق داد.
شکست کرونا با اتحاد مردم
برآیند توصیه‌ها، تأکیدها و هشدارهای مسئولان در کنار اینکه حسن روحانی، رئیس‌جمهور تأکید بر انجام نشدن قرنطینه داشته است، بیانگر یک واقعیت است و آن اینکه «کرونا زمانی شکست می‌خورد که تمامی افراد جامعه برای مقابله با آن متحد شوند.»
لازم به یادآوری است، حضور در اماکن عمومی و اولویت بندی نکردن کارهای بیرون از خانه علاوه‌بر اینکه شخص را در معرض خطر ابتلا به ویروس کرونا قرار می‌دهد، سلامتی اطرافیان را نیز به خطر می‌اندازد، همچنین در صورت بستری شدن در مراکز درمانی فشار اقتصادی بر دولت و فشار کاری بر کادر بهداشت و درمان ایجاد خواهد کرد.
البته در کنار توصیه به مردم برای ماندن در خانه باید از سوی دولت و ارگان‌های مسئول زیرساخت‌های مناسب برای رفع نیازها و اتخاذ تدابیر لازم مورد توجه قرار گیرد.
به‌نظر می‌آید مردم کشورمان با توجه به هجم توصیه‌ها و تأکیدات مکرر مسئولان و پزشکان بر لزوم خانه نشینی در این شرایط خاص و پرهیز از حضور غیرضروری در سطح شهرها و مسافرت به اهمیت موضوع پی برده باشند اما لازم است ستاد مقابله با کرونا از تمامی‌اهرم‌ها برای محدود کردن سفرها و رفت و آمدهای غیرضرور استفاده کند، چرا که اگر قرار بود بحران‌ها تنها با توصیه و تمنا حل و فصل شوند پس نیازی به قانون و احیانا جرایم و مجازات نبود! این حقیقت قابل کتمان نیست که در هر شرایطی همیشه استثناهایی هم وجود دارند، و چه بسا در مقابله با ویروس کرونا برای مهار استثناها نیازی به استفاده از تمامی اهرم‌های قانونی باشد.
